Birazoku

Mutlu anlara odaklanmanıza ve evinizi düzenlemenize yardım eden pratik bir rehber.

Veda Temizliği alışılmadık bir kitap. Size evinizdeki tozu, kiri nasıl süpürüp temizleyeceğinizi anlatmıyor. Sevdiklerinize veda etmeden önce evinizi derleyip toparlamanızı ve onlara daha az iş çıkarmanızı hedefleyen bir yöntem. Veda Temizliği, kimseye veda etmeden önce hayatınızdan gereksiz dağınıklıkları çıkarmanızı ve daha rahat ve ferah bir şekilde yaşamanızı sağlayabilecek bir kitap.

Margareta Magnusson, neşeli üslubu ve bilgeliğiyle, isteyen herkesin uygulayabileceği bir minimalizmi anlatıyor. Hangi tür eşyalardan daha rahat kurtulabileceğinizi (giyilmeyen kıyafetler, istenmeyen hediyeler), hangilerini saklamak isteyebileceğinizi (fotoğraflar, hatıralar) ve en gereksiz eşyaları nerelerde bulabileceğinizi (ardiyeler, tavan araları, bodrumlar) anlatıyor. Kullanılmayan kabloların saklandığı o kutudan kurtulduğunuz zaman daha rahat ve özgürce yaşayabileceksiniz.

Gereksiz eşyalardan kurtulun, mutlu anlar biriktirin.

İçindekiler
Önsöz ……………………………………………………………………………………… 13
Veda temizliği hüzünlü değildir……………………………………………… 15
Bu kitabı neden yazıyorum?……………………………………………………. 19
Değerli zaman ve ebeveynlere yardım ……………………………………. 21
Nasıl başlamalı?………………………………………………………………………. 25
Neler kalsın, neler gitsin?………………………………………………………… 27
Ayır ve düzenle ………………………………………………………………………. 28
Daha fazla düzenleme…………………………………………………………….. 31
Anahtarı saklayan sizseniz “anahtarı sakla” oyunu eğlenceli
değildir………………………………………………………………………………. 32
Çok iyi bir yaklaşım………………………………………………………………… 35
Mutlu insanlar………………………………………………………………………… 37
Üçüncü veda temizliğim…………………………………………………………. 39
Kendi başınıza veda temizliği…………………………………………………. 41
Veda temizliğini nasıl konuşmalı? ………………………………………….. 43
Sadece mutlu anları sayın……………………………………………………….. 46
Küçük iyimser…………………………………………………………………………. 48
Kendinizi unutmayın ……………………………………………………………… 51
Daha küçük bir yere yerleşmek ………………………………………………. 53
Yeni alanınızı belirlemek ………………………………………………………… 55
Yuva ……………………………………………………………………………………….. 57
Toplamak ve diğer şeyler hakkında birkaç düşünce……………….. 59
Mutfak ……………………………………………………………………………………. 67
Şeyler, şeyler ve daha çok şeyler……………………………………………… 75
Eğer sırrınız varsa sır olarak kalsın (veya gizli, tehlikeli şeyler
için veda temizliği yapmak) ………………………………………………. 77
İstenmeyen hediyeler ……………………………………………………………… 82
Koleksiyonlar, koleksiyoncular ve istifçiler…………………………….. 84
Bahçede…………………………………………………………………………………… 87
Evcil hayvanlar……………………………………………………………………….. 90
En sonunda: Fotoğraflar………………………………………………………….. 96
Kurtulamayacağınız şeyler……………………………………………………. 100
Atılacaklar kutusu…………………………………………………………………. 102
Mektuplar ve notlar………………………………………………………………. 104
Yazılı şeyler …………………………………………………………………………. 107
Küçük kara defterim……………………………………………………………… 109
Veda temizliği sizin için olduğu kadar (veya daha ziyade)
sizden sonra gelenler içindir…………………………………………….. 111
Bir insanın hayat hikâyesi……………………………………………………… 114
Hayattan sonra ……………………………………………………………………… 115
Teşekkürler …………………………………………………………………………… 117
Yazar hakkında……………………………………………………………………… 118

“Eğer yapabilirseniz evinizi düzenlemek en
rahatlatıcı eylemlerden biridir ve faydaları
saymakla bitmez.”
Leonard Cohen

Önsöz

Kesin olarak bildiğimiz tek şey bir gün öleceğimizdir. Ama o gün gelene dek birçok şey yapabiliriz. Bu kitabı size belki çocuğunuz, belki de sizinle ve benimle benzer bir durumu yaşayan biri verdi. Kim bilir, belki içinizde bir yere dokunduğu için kendiniz aldınız. Bunun bir sebebi var. Ömrünüz boyunca harika şeyler biriktirdiniz; ailenizin ve yakınlarınızın değerlendiremeyeceği, ilgilenmeyeceği şeyler… Sevdiklerinizin sizi hüzünle değil, sevgiyle hatırlamalarına yardım edeyim.

M.M.

Veda temizliği hüzünlü değildir

Ben veda temizliği yapıyorum veya İsveççede dediğimiz gibi: döstadning. Dö ölüm demek, stadning de temizlik. İsveççede bu, dünyadan ayrılma vaktinizin yaklaştığını hissettiğinizde evinizdeki gereksiz şeyleri ayıklayıp düzenlemeyi belirten bir terim. Bunu size anlatmam gerekiyor çünkü bu çok önemli. Sonuçta ölüm hepimizin bir gün yüzleşmesi gereken bir şey olduğu için belki size birkaç ipucu verebilirim. Artık onlardan ayrıldığımızda sevdiklerimize zaman kazandırmak istiyorsak gerçekten de bunu yapmalıyız. Veda temizliği nedir? Benim için veda temizliği eşyalarımı inceleyip artık istemediklerimden nasıl kurtulacağıma karar vermek demek. Etrafınıza bir bakın. Eşyalarınızın birçoğu o kadar uzun zamandır sizinle ki belki de artık onları görmüyor, değer vermiyorsunuz bile. Döstadning terimi yeni olabilir ama döstadning eylemi o kadar da yeni sayılmaz. Sizin veya bir başkasının, hayatınızı kolaylaştırmak için köşe bucak temizlik yapıp kalabalıktan kurtuluşunuzu anlatacak bir kelime. İlla ölümle veya yaşınızla ilgili olmak zorunda değil ama genellikle öyledir. Bazen bir bakmışsınız, çekmeceleri veya dolap kapaklarını kapatmakta zorlanıyorsunuz. Otuzlarınızda bile olsanız harekete geçme zamanı gelmiş demektir. Böylesi bir temizliğe de döstadning denebilir, ölüm sizden yıllarca uzakta olsa bile. Ben kadınların oldum olası ölüm temizliği yaptığını düşünüyorum ama kadınların bu uğraşları yıllarca umursanmadı, takdir edilmedi. Benim neslim ve benden önceki nesil söz konusu olduğunda, ölüm temizliğini kadınlar ilk önce kocaları için sonra da kendileri için yapar. Normalde insan “sonra etrafı bir temizlese” dese de burada “önce etrafı bir temizlemek”ten bahsediyoruz… Ölmeden önce. Bazı insanlar ölümü anlayamaz. Ve bu insanlar arkalarında bir dağınıklık bırakır. Ölümsüz olduklarını mı düşünüyorlardı acaba? Birçok yetişkin çocuk, ebeveynleriyle ölümü konuşmak istemez. Korkmaya gerek yok. Hepimiz ölümü konuşmalıyız. Eğer konuşmak zor geliyorsa, ölüm ya da veda temizliğini konuşmaya başlamanın daha incelikli bir yolu bulunabilir. Önceki gün oğluma ölüm temizliği yaptığımı ve bu konuda bir kitap yazdığımı söyledim. Hüzünlü bir kitap olup olmadığını ve yazarken üzülüp üzülmediğimi sordu. Hayır, hayır, dedim. Hiç hüzünlü değil. Ne bu temizliği yapmak ne de bu kitabı yazmak üzüyor beni. Bazen kurtulmak istediğim bazı şeylerin kıymetini bilmediğim için rahatsız oluyorum. Çoğunun bana epey faydası dokundu. Ancak sonradan farkına vardım ki onlarla son bir kez daha vakit geçirip onlardan kurtulmak da kıymetli. Her eşyanın bir tarihi vardır ve bu tarihi hatırlamak eğlencelidir. Gençliğimde bir eşyanın hayatımdaki yerini, nereden geldiğini veya ne zaman, nasıl elime geçtiğini düşünecek vaktim olmazdı. Veda temizliği ile büyük bir temizlik yapma arasındaki fark sadece verilen vakittir. Veda temizliği yerleri silmek veya toz almak değildir, günlük hayatınızın daha pürüzsüz geçmesini sağlayan kalıcı bir düzenleme biçimidir.

Şimdi Stockholm’de dolaşıp şehrin sunduklarının keyfini çıkarmadığım zamanlarda evimde oturup evimin keyfini çıkarabiliyorum. Bu da benim hayatımın bir yansıması. Dünya stresli bir yer. Seller, yanardağlar, depremler, yangınlar ve savaşlar birbirlerini izler. Medyayı izlemek veya gazeteleri okumak beni depresyona sokuyor. Dünyadan gelen negatif haberlerin üstesinden iyi arkadaşlar, doğada yeni deneyimler, müzik, güzel şeyler ya da bizim kuzeyli iklimimizde nadir görülse de güneşli bir günün tadını çıkararak gelmezsem kurur giderim. Asla ama asla hüzünlü bir şey yazmak istemiyorum; dışarıdaki dünya zaten yeterince kederli. Bu yüzden sözlerimi ve düşüncelerimi eğlenceli ve yardımsever bulacağınızı umuyorum. Hatta esprili… Kendi veda temizliğinizi yapmak gerçekten zor olabilir. Belki de bir sebeple evinizi küçültmeniz gerekiyor, belki tek başına kaldınız veya bir bakımevine gitmeniz gerekiyor. Bu tür durumlar er veya geç çoğumuzun başına gelir. Eski eşyalarınızı toplayıp en son ne zaman kullandığınızı hatırlamak ve bazılarına elveda demek çoğumuz için zordur. İnsanlar atmaktan ziyade istiflemeyi sever. Başkaları için o kadar çok kez veda temizliği yaptım ki, bir başkasının benim veda temizliğimi yapmasına asla izin vermem. Birisi aramızdan ayrıldıktan sonra işler inanın yeterince karmaşık olur. Aynı eşyayı istediği için kavgaya tutuşan kardeşler hakkında birçok hikâye vardır. Bu tür şeylerin yaşanmasına hiç gerek yok; önceden plan yapıp bu tür nahoş olayların gerçekleşme ihtimalini azaltabiliriz. Örneğin bende, babamın anneme uzun zaman önce verdiği harika bir bilezik vardı. Annem vasiyetinde bileziği bana bırakmıştı. Çocuklarımın arasında bilezik yüzünden gelecekte yaşanabilecek anlaşmazlıkları engellemenin en kolay yolu onu satmaktı! Bence bu harika bir fikirdi.

Satma fikrini çocuklarımla konuşunca onlar da bana hak verdi. Her birine annemden babamdan kalan bir eşya vermiştim. Hem sonuçta bilezik bana aitti, istediğimi yapabilirdim. Beş çocuğumla bir bileziği eni konu tartışmak bana mantıksız gelmişti. Veda temizliği zaman kazandırır.

Bu kitabı neden yazıyorum?

Şu anda seksen ile yüz yaşımın arasında bir yerlerdeyim. İlerlemiş yaşımın sorumluluğu gereği size deneyimlerimden bahsetmek istiyorum çünkü veda temizliği felsefesini hepimizin bilmesi gerektiğini düşünüyorum. Ebeveynlerinizin, arkadaşlarınızın veya ailenizin yaşlanması veya kendiniz için ölüm temizliği yapma vaktinin gelmesi önemli değil. Kendi ülkemde ve yurtdışında on yedi kere ev değiştirdim; bu yüzden ev taşırken, yurtdışına çıkarken veya öte dünyaya yolculuk ederken nelerin kalıp nelerin gitmesi gerektiğini iyi bilirim. Her ne kadar genellikle kocalarından, partnerlerinden daha uzun yaşadıkları için veda temizliğini daha çok kadınlar yapsa da bazen kocalar tek başına kalır, babamın başına geldiği gibi. Bir insan bir evde yıllarca yaşadıysa, çocuklarının, akrabalarının ve misafirlerinin o evde kaldığında rahat ettiğini gördüyse, genellikle de çok meşgul olduğundan, evdeki eşyaları azaltmayı aklından bile geçirmez. Böylece evdeki eşyaların sayısı yıllar içinde artar. Birden durum çığırından çıkabilir ve bu eşyaların yükü epeyce yorucu olabilir.

Tüm bu eşyaların getirdiği yorgunluğu bir gün aniden derinden hissedebilirsiniz. Birileri hafta sonu veya akşam yemeği ziyaretini iptal edince hayal kırıklığına uğramak yerine minnettar olursunuz çünkü misafir gelecek diye evi temizlemek için fazlasıyla yorgunsunuzdur. Uğraşmanız gereken çok şey vardır. Artık yaşam şeklinizi değiştirme vaktiniz gelmiştir ve başlamak için asla geç değil.

Değerli zaman ve ebeveynlere yardım

Elbette bugün her şey benim gençliğimde olduğundan farklı. Daha iyi demiyorum. Ancak bugünün hızı daha farklı. Birçok genç aile, önemli olduğunu düşündükleri şeylere vakit ayırabilmek için hayatlarını en ince ayrıntısına dek planlamak zorunda. Kendinizin vakit ayırıp ilgilenmediğiniz bir şeye bir başkasının vakit ayırmak isteyeceğini, ayırabileceğini sanmayın. Sizi ne kadar severlerse sevsinler, bu görevi onların sırtına yüklemeyin. Annemin ölümünden sonra ailemin dairesini boşaltmam gerektiğinde ilk kez veda temizliği yapmıştım. Ebeveynlerim kırk altı yıldır evliydi ve babam daha küçük bir daireye taşınacağı zaman her şeyle tek başına uğraşabilecek durumda değildi. Yeni evinde rahat edebileceği tüm eşyaları, nevresimleri, kap kacağı, ıvır zıvırı ve resimleri birlikte seçtik. Annem gayet düzenli, bilge ve gerçekçi bir kadındı. Bir süredir hastaydı ve sanırım çok vaktinin kalmadığını anlayıp kendinden sonrası için plan yapmaya başlamıştı.

Evi temizlemeye başladığımda giysilere ve diğer birçok şeye iliştirilmiş notlar bulmaya başladım: Ne yapılması gerektiğini açıklayan küçük el yazısı talimatlar. Bazı kutular hibe edilecekti; bazı kitaplar asıl sahiplerine geri verilecekti. Eski bir binicilik kıyafetinin yakasına iliştirilmiş not giysinin Tarih Müzesi’ne bağışlanmasını söylüyordu. Ayrıca müzede kiminle iletişime geçeceğim de yazılıydı. Her ne kadar bu talimatlar özellikle benim için yazılmasa da beni rahatlattı. Annemin yanımda olduğunu hissettim. Gerçekten kendi veda temizliğinin bir kısmını yapmıştı. Minnettardım ve annem öldükten sonra sevdiklerimizin işini kolaylaştırmak için nasıl sorumluluk alabileceğime dair bana harika bir örnek oldu. O sıralarda beş çocuğum on bir ila bir yaşlarındaydı, o yüzden çok meşguldüm. Zamanım olmadığı için babamın yeni, küçük evinde ihtiyaç duymadığı veya istemediği eşyaların satılması için bir mezat şirketiyle anlaştık. Bir mezat şirketi kulağa pahalı gelebilir ama aslında değildir. Mezatçı komisyonunu satılan mallardan alır, bu yüzden bizim cebimizden para da çıkmadı. O koşullardaki en iyi seçenek buydu. Size yardım edecek kardeşleriniz ya da arkadaşlarınız yoksa mezat şirketleri harika bir seçenek. Mezat şirketinin halletmesi gereken çok şey vardı. Hatırladığım kadarıyla başladıktan sonra çok hızlı ilerledi her şey. Nakliyeciler ayırdığım eşyaları sonsuza dek götürmeden önce bazılarını durdurmak zorunda kaldım. Ancak mezatlara fazladan birkaç eşya gitmiş de olsa çok dert etmedim. İlgilenmem gereken daha acil ve önemli –çocuklarımın ihtiyaçları, babamın taşınma konusunda düşündükleri ve karısını yani annemi kaybettiğimiz gerçeği– çok şey vardı; bu yüzden maddi şeylerle ilgilenecek fazla vakit yoktu. Zaten babamın yeni evinde ihtiyaç duyacağı kap kacak gibi temel ihtiyaç eşyalarının bir yere gitmediğinden emin olmuş…