Birazoku

Biliyorum sana giden yollar kapalı
Üstelik sen de hiçbir zaman sevmedin beni
Ne kadar yakın ve arada uçurum;
İnsanlar, evler, aramızda duvarlar gibi
Uyandım uyandım, hep seni düşündüm
Yalnız seni, yalnız senin gözlerini

Sevda Sözleri, Cemal Süreya’nın öğrencilik yıllarında başlayan ve ölümüne kadar devam eden şiir hayatında yayımladığı tüm eserlerin yanı sıra, dergilerde ve mektuplarda kalmış, bazısı adsız ve yarım bırakılmış şiirleri de bir araya getiriyor.

CEMAL SÜREYA, 1931’de Erzincan’da doğdu. Haydarpaşa Li­sesi’nden sonra Ankara Üniversitesi’nde Maliye ve İktisat Bölümü’nü 1954’te bitirdi. İlk şiiri “Şarkısı-Beyaz” Mülkiye dergisinde yayımlandı. 1954’te göreve başladığı Maliye Bakanlığı’nda müfettiş yardımcılı­ğı ve müfettişlik yaptı; 1965’te ayrıldığı göreve 1971’de döndü, 1982’de Maliye Tetkik Kurulu’nda başmüfettişlikten emekli oldu. Cemal Süreya, modern Türk şiirinin en belirleyici ve yenilikçi akımlarından İkinciYeni’nin önde gelen isimlerindendir. 1961’de Papirüs dergisini kurdu, bu dergi 1981’e kadar aralıklı olarak yayımlandı.Yazarlık hayatı boyunca Oluşum, Pazar Postası, Yeditepe gibi birçok yayında şiirler, yazılar kaleme al­dı. Üvercinka (1958) adlı şiir kitabıyla Yeditepe Şiir Ödülü’ne, Göçebe’yle (1966) Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü.Toplu şiirleri Sevda Sözleri (1984) adıyla yayımlanan Cemal Süreya, 1990’da İstanbul’da öl­dü. Eşi Zuhal Tekkanat’a yazdığı On Üç Günün Mektupları (1990) ölümünden sonra yayımlandı.

İçindekiler

ÜVERCİNKA
San …………………………………………………………………….21
Gül …………………………………………………………………… 22
Önceleyin …………………………………………………………. 23
Şiir …………………………………………………………………….24
Adam ……………………………………………………………….. 25
Güzelleme ………………………………………………………….26
Aşk …………………………………………………………………… 27
Dalga …………………………………………………………………28
Kanto ………………………………………………………………..29
İngiliz ………………………………………………………………..30
Cıgarayı Attım Denize ………………………………………… 31
Üçgenler ……………………………………………………………. 32
Şiir …………………………………………………………………….34
Türkü ……………………………………………………………….. 35
Elma ………………………………………………………………….36
Sizin Hiç Babanız Öldü mü ………………………………….38
Hamza ……………………………………………………………….39
Hamza Süiti ……………………………………………………….40
Şu da Var …………………………………………………………… 41
Süveyş ……………………………………………………………….42
Aslan Heykelleri …………………………………………………43
Hür Hamamlar Denizi …………………………………………45
Nehirler Boyunca Kadınlar Gördüm ……………………..46
Afrika ………………………………………………………………..48
Onların Yani Sizin ………………………………………………49
TK …………………………………………………………………….50
Bun ………………………………………………………………….. 51
Üvercinka …………………………………………………………. 52
Balzamin ……………………………………………………………54
Sürek Avı ………………………………………………………….. 55
Gazel …………………………………………………………………56
Yazmam Daha Aşk Şiiri ………………………………………. 57
GÖÇEBE
Bir Park Konuşkanı Üstüne …………………………………. 61
Ülke …………………………………………………………………..62
Öğle Üstü …………………………………………………………..64
Kars …………………………………………………………………..65
Terazi Türküsü ………………………………………………….. 66
Tabanca …………………………………………………………….67
Rokoko ………………………………………………………………68
Kaçak ………………………………………………………………..69
Cellat Havası ………………………………………………………70
Resim ……………………………………………………………….. 71
Tristram ……………………………………………………………. 72
Yağmurun Yağması İyidir ……………………………………. 73
Az Yaşadıksa da …………………………………………………. 74
Göçebe ……………………………………………………………… 75
Mola ………………………………………………………………… 80
Arka Güneş ……………………………………………………….. 81
İşte Tam Bu Saatlerde ………………………………………….83
BENİ ÖP SONRA DOĞUR BENİ
BİR KENTİN DIŞARDAN GÖRÜNÜŞÜ
Bir Kentin Dışardan Görünüşü ………………………..89
SEVDA SÖZLERİ
Kişne Kirazını ve Göç, Mevsim ……………………….95
Beni Öp Sonra Doğur Beni ……………………………..98
Sımsıcak, Çok Yakın, Kirli …………………………….. 99
Yırtılan İpek Sesiyle …………………………………….. 102
Burkulmuş Altın Hali Güneşin ……………………… 105
Yüreğin Yaban Argosu …………………………………. 108
Yunus ki Sütdişleriyle Türkçenin… ………………… 110
Kan Var Bütün Kelimelerin Altında ………………..114
Vakit Var Daha ……………………………………………..116
ORTADOĞU
I ………………………………………………………………….121
II ……………………………………………………………….. 124
III ………………………………………………………………. 128
IV ………………………………………………………………. 130
ÜÇBİN YAPRAK YÜZBİN İPEKBÖCEĞİ
Çay Bahçesi ………………………………………………….135
Mardin ……………………………………………………….. 136
Sayım …………………………………………………………..137
Kurt …………………………………………………………… 138
Kalın Abdal ………………………………………………….141
İki Şey ………………………………………………………… 143
Yeraltı ………………………………………………………… 146
Türkü …………………………………………………………. 149
Çeşme, Küçük Kız, Ozan ve Öbürleri …………….. 150
Onlar İçin Minibüs Şarkısı …………………………….152
Kahvaltı ……………………………………………………… 156
Teknokratlar …………………………………………………157
Tek Yasak …………………………………………………… 158
Seviş Yolcu …………………………………………………. 159
Düello ………………………………………………………….161
Dikkat, Okul Var! ………………………………………… 162
UÇURUMDA AÇAN
ÜZERİNDEN SEVİŞMEK
Dört Mevsim ………………………………………………. 167
Banko ………………………………………………………… 168
Uçurumda Açan ………………………………………….. 169
Üzerinden Sevişmek ……………………………………..171
Nü ……………………………………………………………….173
İp ………………………………………………………………..174
Yakın …………………………………………………………..175
Özür …………………………………………………………… 176
Mut(suz) ………………………………………………………177
Striptiz ……………………………………………………….. 178
Var …………………………………………………………….. 180
Karne …………………………………………………………. 182
Ama Senin ………………………………………………….. 184
OTELLER HANLAR HAMAMLAR İÇİN
SÜREKLİ ŞİİR
I ………………………………………………………………… 187
II ……………………………………………………………….. 189
III ………………………………………………………………. 190
IV ………………………………………………………………..191
V ……………………………………………………………….. 193
VI ………………………………………………………………. 194
TAŞIRAN DAMLA
Taşıran Damla …………………………………………….. 197
Bir Çiçek …………………………………………………….. 199
Ğ Vitamini ………………………………………………….. 201
Bir Büst İçin Elli Yıl Sonra Söylenmiştir …………202
İlhan’ın Anısına Türküler ……………………………..203
Mübeccel İzmirli ………………………………………….204
Fotoğraf ………………………………………………………206
Ölüm …………………………………………………………. 207
Ceyhun Atuf Kansu ………………………………………208
Kısa Türkiye Tarihi ……………………………………… 210
Heykel …………………………………………………………211
Camdan ……………………………………………………….212
Bu Bizimki ……………………………………………………213
Adı İlhan Berk Olan Şiir ………………………………. 214
Behçet Necatigil Şiirlerini Nereye Yazardı ……….215
Yazgıcı Şiir ……………………………………………………217
SICAK NAL
Dilekçe ……………………………………………………………..221
Sıcak Nal …………………………………………………………. 222
8.10 Vapuru ……………………………………………………… 227
Tercan …………………………………………………………….. 228
Edip Cansever ………………………………………………….. 229
Açılmamış Kapılar …………………………………………….230
Lavanta …………………………………………………………….231
Karacaoğlan …………………………………………………….. 233
1994 Eliyle, Samanyolu’na …………………………………. 235
Turgut Uyar …………………………………………………….. 236
Yaz Sonu …………………………………………………………. 237
Sevincelik ……………………………………………………….. 239
Türkü ………………………………………………………………240
Sigarayı Bırakanın Şiiri …………………………………….. 241
Dostluklar İçin Düzyazı …………………………………….. 242
KISA TÜRKİYE TARİHİ
Kısa Türkiye Tarihi I ……………………………………. 247
Kısa Türkiye Tarihi II …………………………………… 248
Kısa Türkiye Tarihi III ………………………………….249
Kısa Türkiye Tarihi IV ………………………………….. 250
Kısa Türkiye Tarihi V …………………………………….251
SÖZ YİTİMİ
Kehanet 1985 ………………………………………………. 255
Söz Yitimi …………………………………………………… 256
Anısı ………………………………………………………….. 258
Düşüncesi Değil, Kendisi ……………………………… 259
GÜZ BİTİGİ
1 DÜZYAZI
Siz, Saatleri …………………………………………………. 267
20 ŞİİR
İki Kalp ………………………………………………………..271
Eşdeğeriyle Yan …………………………………………… 272
Atı’lar Deltalara …………………………………………… 273
Çekirge Bulutu ……………………………………………. 274
Sülünün Yüzü ……………………………………………… 275
İlkokulu Bitirdiği ………………………………………… 276
Bilgisayar Olarak …………………………………………. 277
Afyon Garındaki …………………………………………. 278
Daha Ben ……………………………………………………. 279
İçtim O ……………………………………………………….280
Bir Mineli …………………………………………………… 281
Metinlerde Buluştuk ……………………………………. 282
Küçük Anne ……………………………………………….. 283
18 Aralık …………………………………………………….. 284
Hiçbir Semtte ……………………………………………… 285
Mutsuzluk Gülümseyerek ……………………………..286
Bir Kış ………………………………………………………… 287
Piri Reis ……………………………………………………… 288
Bir Çiçek ……………………………………………………..289
Gece Bitkilerinden ……………………………………….290
1 ŞARKI
Şarkı ………………………………………………………….. 293
11 BEYİT …………………………………………………………. 297
16 DİZE …………………………………………………………… 301
KALANLAR
DERGİLERDE KALANLAR
Şarkısı-Beyaz …………………………………………………… 307
Üç Adet Yıldız …………………………………………………..309
Hafta Sekiz ……………………………………………………….311
Di Gel ……………………………………………………………….313
Çıkmaz Sinir ……………………………………………………. 314
Güllüm-Kuşak …………………………………………………..315
Ölmüştük ………………………………………………………… 316
Şiir ……………………………………………………………………317
Eski Kadınlar …………………………………………………… 318
Piyale ……………………………………………………………… 319
Gölge Oyunu ……………………………………………………320
Kesik ………………………………………………………………..321
555 K ………………………………………………………………. 322
Saat Beş ………………………………………………………….. 324
Mezartaşı Çiçekleri …………………………………………… 325
Kısa ………………………………………………………………… 328
Perdeli …………………………………………………………….. 329
Bent Kapağı ……………………………………………………..330
Kürtler ve Arnavutlar ………………………………………. 332
İntihar ……………………………………………………………. 333
Hükümet ………………………………………………………… 334
Göller Denizler ……………………………………………….. 335
Park ……………………………………………………………….. 336
Şarap ……………………………………………………………… 336
Üstü Kalsın ……………………………………………………… 337
İlhami Bekir İçin ……………………………………………… 338
Alın Yazıları …………………………………………………….. 338
Ahmet Köksal İçin ……………………………………………. 338
İkinci Yeni ………………………………………………………. 339
Eray Canberk İçin …………………………………………….. 339
Ercüment Uçarı İçin …………………………………………. 339
SEK İçin …………………………………………………………..340
Ölüler Diriler …………………………………………………… 341
Ölüler-Diriler …………………………………………………… 341
MEKTUPLARDA KALANLAR
[Sevgilim ben şimdi…] ………………………………………. 345
[Sevgilim bir günün ortası şimdi…] …………………….. 347
Bugün Ne? ………………………………………………………349
Korkarak Vinç! ……………………………………………….. 352
Roman Okudum Seni Düşündüm ……………………… 355
Sesin Senin …………………………………………………….. 357
Düello …………………………………………………………….360
Gitsin Efendim ……………………………………………….. 361
Yabancı Dil …………………………………………………….. 363
Dikkat Okul Var! ……………………………………………..364
[Biliyorum sana giden yollar kapalı] …………………..366
YARIM KALANLAR
[Bugün hava güzel diye bağırdı] …………………………..371
[Bu yaşta] ………………………………………………………… 372
Övünme …………………………………………………………. 373
Bugün Hava Güzel …………………………………………… 374

ÜVERCİNKA
(1958)

San
Kırmızı bir kuştur soluğum
Kumral göklerinde saçlarının
Seni kucağıma alıyorum
Tarifsiz uzuyor bacakların

Kırmızı bir at oluyor soluğum
Yüzümün yanmasından anlıyorum
Yoksuluz gecelerimiz çok kısa
Dörtnala sevişmek lazım.

Gül
Gülün tam ortasında ağlıyorum
Her akşam sokak ortasında öldükçe
Önümü arkamı bilmiyorum
Azaldığını duyup duyup karanlıkta
Beni ayakta tutan gözlerinin

Ellerini alıyorum sabaha kadar seviyorum
Ellerin beyaz tekrar beyaz tekrar beyaz
Ellerinin bu kadar beyaz olmasından korkuyorum
İstasyonda tiren oluyor biraz
Ben bazan istasyonu bulamayan bir adamım

Gülü alıyorum yüzüme sürüyorum
Her nasılsa sokağa düşmüş
Kolumu kanadımı kırıyorum
Bir kan oluyor bir kıyamet bir çalgı
Ve zurnanın ucunda yepyeni bir çingene

Önceleyin
Önce bir ellerin vardı yalnızlığımla benim aramda
Sonra birden kapılar açılıverdi ardına kadar
Sonra yüzün onun ardından gözlerin dudakların
Sonra her şey çıkıp geldi

Bir korkusuzluk aldı yürüdü çevremizde
Sen çıkardın utancını duvara astın
Ben masanın üstüne kodum kuralları
Her şey işte böyle oldu önce

Şiir
İstanbullar geminin altında
Kadınları sorarsan onlar da öyle
Şişeler de geminin altında, Güzin de
Allahtan beni kimsecikler görmüyor
Canımın istediğini yapıyorum
Çırılçıplak sularda yıkanıyorum, utanıyorum
Güzin utanmak istiyor ama nerde
Nasıl utanacak bu boş şehirde

Güzin utanmak gerektiğini ileri sürüyor
Boyuna ileri sürüyor, gözleri mavi
Güzinciğim ufak bir kadın bir öpüşlük canı var
Hakkın var diyorum utanıyorum
Ama İstanbullar kadınlar deniz yıldızları
Hepsi hepsi geminin altında
Şişeler de orda çuvalın üstünde
Elimle koymuş gibi biliyorum.

Adam
Adam şapkasına rastladı sokakta
Kimbilir kimin şapkası
Adam ne yapıp yapıp hatırladı
Bir kadın hatırladı sonuna kadar beyaz
Bir kadın açtı pencereyi sonuna kadar
Bir kadın kimbilir kimin karısı
Adam ne yapıp yapıp hatırladı.

Yıldızlar kıyamet gibiydi kaldırımlarda
Çünkü biraz evvel yağmur yağmıştı
Adam bulut gibiydi, hatırladı
Adamın ayaklarının altında
Yıldızların yıldız olduğu vardı
Adam yıldızlara basa basa yürüdü
Çünkü biraz önce yağmur yağmıştı.

Güzelleme
Bak bunlar ellerin senin bunlar ayakların
Bunlar o kadar güzel ki artık o kadar olur
Bunlar da saçların işte akşamdan çözülü
Bak bu sensin çocuğum enine boyuna
Bu da yatak olduğuna göre altımızdaki
Sabahlara kadar koynumda yatmışsın
Bak bende yalan yok vallahi billahi
Sen o kadar güzelsin ki artık o kadar olur

İşe bak sen gözlerin de burda
Gözlerinin ucu da burda yaşamaya alışık
İyi ki burda yoksa ben ne yapardım
Bak çocuğum kolların işte çıplak işte
Bak gizlisi saklısı kalmadı günümüzün
Gözlerin sabahın sekizinde bana açık
Ne günah işlediysek yarı yarıya

Sen asıl bunlara bak bunlar dudakların
Bunların konuşması olur öpülmesi olur
Seni usulca öpmüştüm ilk öptüğümde
Vapurdaydık vapur kıyıdan gidiyordu
Üç kulaç öteden İstanbul gidiyordu
Uzanmış seni usulca öpmüştüm
Hemen yanımızdan balıklar gidiyordu

Aşk
Şimdi sen kalkıp gidiyorsun. Git.
Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar. Gitsinler.
Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin
Oysa Allah bilir bugün iyi uyanmıştık
Sevgiyeydi ilk açılışı gözlerimizin sırf onaydı
Bir kuş konmuş parmaklarıma uzun uzun ötmüştü
Bir sevişmek gelmiş bir daha gitmemişti
Yoktu dünlerde evelsi günlerdeki yoksulluğumuz
Sanki hiç olmamıştı

Oysa kalbim işte şuracıkta çarpıyordu
Şurda senin gözlerindeki bakımsız mavi, güzel laflı
İstanbullar

Şurda da etin çoğalıyordu dokundukça lafların
dünyaların
Öyle düzeltici öyle yerine getiriciydi sevmek
Ki Karaköy köprüsüne yağmur yağarken
Bıraksalar gökyüzü kendini ikiye bölecekti
Çünkü iki kişiydik

Oysa bir bardak su yetiyordu saçlarını ıslatmaya
Bir dilim ekmeğin bir iki zeytinin başınaydı doymamız
Seni bir kere öpsem ikinin hatırı kalıyordu
İki kere öpeyim desem üçün boynu bükük
Yüzünün bitip vücudunun başladığı yerde
Memelerin vardı memelerin kahramandı sonra
Sonrası iyilik güzellik.

…