Birazoku

Bu kitap Fichte ve Hegel ile birlikte Alman İdealizmi’nin ve Alman Romantizmi’nin en önemli isimlerinden olan Friedrich Schelling’in felsefesine giriş niteliğindedir. Erken Romantizm döneminde kendisiyle birlikte yer alan Schlegel Kardeşler, Schleiermacher, Hölderlin ve Novalis gibi isimlerin Schelling düşüncesindeki yeri de bu kitapta ele alınmaktadır.

Alman filozof Nicolai Hartmann bu kitabında, Schelling’in felsefi gelişimini ve düşüncesinin evrimini sistematik bir yöntemle okura sunmaktadır. Schelling’in doğa felsefesi, transendental idealizmi, özdeşlik, özgürlük ve din felsefesi eserde ele alınan temel konulardandır. Yalnızca Schelling felsefesini değil, Alman İdealizmi’ni ve Alman Romantizmi’ni anlama noktasında da bu kitap okuyucuya kılavuzluk yapacaktır.

Hartmann’ın, görüşlerini mümkün olduğunca objektif bir bakış açısıyla ve tarihsel gelişimi esas alarak açık bir dille sunduğu bu eserini, Saygın Günenç çevirisi ile okurlarımıza sunuyoruz.

İÇİNDEKİLER

Sunuş 11
1
Tarihsel Konumu, Kişiliği, Yaşamı ve Eserleri 15
2
Doğa Felsefesi 24
3
Transendental İdealizm 36
4
Özdeşlik Felsefesi 52
5
Özgürlük Felsefesi 64
6
Mitoloji ve Vahiy Felsefesi 85
Dizin 100

Nıcolaı Hartmann 1882 Riga doğumlu. University of Yuryev’de tıp (1902-1903) ve Saint Petersburg Imperial University’de klasik filoloji ve felsefe öğrenimi gördü (1903-1905). Ardından Yeni Kantçı filozoflar Hermann Cohen ve Paul Natorp’la çalışacağı Marburg Üniversitesine gitti (1905). Bu aynı zamanda Heinz Heimsoeth ile hayat boyu sürecek dostluğunun başlangıcı oldu. Das Seinsproblem in der griechischen Philosophie vor Plato (Platon Öncesi Yunan Felsefesinde Varlık Problemi) teziyle doktorasını aldı (1907). Alice Stepanitz ile evlendi (1911). Savaş sırasında bir süre orduda istihbarat subayı ve çevirmen olarak görev yaptı (1914-1918). Savaş sonrası Marburg’ta özel öğretim görevlisi, doçent ve profesörlük yaptı; yine bu sıralarda Martin Heidegger ile tanıştı (1919). Birkaç yıl sonra Max Scheler’in bulunduğu Köln’e taşındı (1925). Frida Rosenfeld ile ikinci evliliğini yaptı (1929). Berlin’de Teorik Felsefe kürsüsüne profesör olarak atandı ve 1945’e kadar bu kürsüde kaldı. Ardından Göttingen’de dersler verdi (1945-50) ve burada öldü (1950). Öğrencileri arasında Takiyettin Mengüşoğlu, Hermann Wein Hans-Georg Gadamer, Emil Cioran, Jakob Klein sayılabilir. Başlıca eserleri: Platos Logik des Seins (1909), Philosophische Grundfragen der Biologie (1912), Grundzüge einer Metaphysik der Erkenntnis (1921), Alman İdealizmi: Fichte, Schelling, Romantikler (1923), Ethik (1926), Alman İdealizmi: Hegel (1929), Ontologie (4 Cilt, 1935-1950), Ontolojide Yeni Yollar (1943), Asthetik (1953), Philosophische Gespräche (1954), Kleinere Schriften (3 Cilt, 1955-58).

Sunuş

Nicolai Hartmann (1882-1950), Hegel’den sonra gelen filozoflar arasında hiç şüphesiz en sistematik olanıdır. Hegel gibi bir sistem filozofu olmamakla birlikte, felsefenin ana problemlerini çok boyutlu olarak ve katman katman, düğüm düğüm inceleyerek varlığın tüm alanlarına yayılan bir bakış ve kavrayış ortaya koymuştur. Bu nedenle yaşamının bütününü kaplayan çalışmalarında felsefenin neredeyse her disiplininde kapsamlı eserler vermiştir. Bu disiplinlerden biri de felsefenin kendi kendini anlamaya çalıştığı felsefe tarihidir. Hartmann doğrudan felsefe yapmadan felsefenin ne olduğunun ve tarihinin nasıl aşamalardan geçtiğinin anlaşılamayacağını düşünür. Filozof olmadan gerçek bir felsefe tarihçisi olmak mümkün değildir. Kişinin en temel metafizik problemlere ilişkin derinlemesine ve olabildiğince nesnel içgörüsü, felsefenin nesnesi olan tüm varlık alanları ve seviyelerinden bağımsız olarak elde edilemez.

Her felsefe tarihi araştırması insan da dâhil olmak üzere tüm varolma boyutlarının yeniden anlaşılması ve tanınması demektir. Her araştırma dürtüsü ancak kavrayışının erişebileceği yere kadar olan olguları tespit edebilir. Bu yüzden felsefe tarihçileri problemlere yönelik sistematik kavrayışlarının sınırları üzerinden atlayarak felsefe tarihini anlayamazlar. Felsefe tarihi öğretilerin değil, kavrayışların tarihidir. Ancak bu yoldan değişik felsefi görüşler arasında kıyaslama yapmak ve filozofları bir keşif mantığı içinde irdelemek olanaklıdır. Felsefe tarihi, yanılgıların olduğu kadar keşiflerin ve düşünsel ‘kazanımların’ tarihidir. Çoğu zaman felsefeye giriş kitaplarında bile usanmadan tekrar edilen savın aksine, felsefe bilimlerden daha az nesnel değildir. Tam tersine fel…