Birazoku

Yeni bir işe başlarken, bir eğitim programına kabul edilince veya işyerinde terfi alınca, sevinçten önce derin bir rahatsızlık ya da endişe duyduğunuz oldu mu? Cevabınız evetse, yalnız değilsiniz. Azımsanmayacak sayıda insan, ailesi ve yakın çevresi tarafından becerikli ve başarılı kişiler olarak görülse de, içinde bir tür eksiklik ve yetersizlik duygusu taşıyor ve her an foyasının ortaya çıkacağı endişesiyle yaşıyor. Bu kişilere başarıyı hak etmediklerini, girdikleri ortamlarda rol yaparak durumu idare ettiklerini düşündüren şey ne?

Zaman zaman güvensizlik ve korku yaşamak herkes için olağan bir durumdur ancak toplum içinde hile yapıyor olma duygusu kronik bir hal aldığında, birey üzerinde yıkıcı etki yapabilir. Görünürde hiçbir sebep yokken kişi kendini neden sahtekârlık yapıyormuş gibi hisseder? Sürekli stres ve kaygı yaşamak iş yaşamını ve ilişkileri nasıl etkiler? Toplumun başarı ve başarısızlığa yüklediği anlam bireyleri nasıl etkiler? Sahtekârlık sendromu kadınlarda mı, yoksa erkeklerde mi daha çok görülür? Kişiyi başarılarından ve kimliğinden memnuniyet duymaktan alıkoyan nedir? Sahtekârlık sendromunun iyi tarafları da var mıdır? Mükemmeliyetçiliğin pençesinden kurtulmak mümkün müdür? Eleştirellik ile şefkat nasıl dengelenir? Başarıyı içselleştirmenin yolları nedir?

Klinik psikolog Jessamy Hibberd Sahtekârlık Sendromundan Kurtulmak’ta öğrencilerden üst düzey yöneticilere kadar geniş bir yelpazede çok sayıda insanı etkileyen bu durumdan sıyrılmanın basit ve uygulanabilir yollarını açıklıyor ve mağdurlara kendi kabiliyetlerine inanabilecekleri daha iyi bir gelecek için umut veriyor.

İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR……………………………………………………………………………………………………………………..9
ÖNSÖZ………………………………………………………………………………………………………………………….11
HILE YAPMIYORSUNUZ ……………………………………………………………………………………….15
GIRIŞ
YALNIZ DEĞILSINIZ ……………………………………………………………………………………………….19
BİRİNCİ KISIM
SAHTEKÂRLIK SENDROMUNU ANLAMAK……………………………..37
BIRINCI BÖLÜM
SAHTEKÂRLIK SENDROMU NEDIR? ………………………………………………………..39
İ KINCI BÖLÜM
SAĞKALIM STRATEJISI OLARAK KENDINDEN ŞÜPHE ETME……..65
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
NEDEN BEN?………………………………………………………………………………………………………..77
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SAHTEKÂRLIK INANCINI NEDEN DEĞIŞTIREMIYORUZ? ………………91
BEŞINCI BÖLÜM
SAHTEKÂRLIK SENDROMUNUN IKIZ KARDEŞLERI:
AŞIRI ÇALIŞMA VE KAÇINMA…………………………………………………………………..105
İKİNCİ KISIM
NEDEN SAHTEKÂR DEĞİLSİNİZ? ………………………………………………….121
ALTINCI BÖLÜM
KURAMI TEST ETMEK…………………………………………………………………………………..123
YEDINCI BÖLÜM
ŞEFKAT: ACIMASIZ ÖZELEŞTIRININ PANZEHRI………………………………137
SEKIZINCI BÖLÜM
GÜVENSIZLIK VE KENDINDEN ŞÜPHE ETME ………………………………….153
DOKUZUNCU BÖLÜM
MÜKEMMEL OLMA BASKISI……………………………………………………………………..169
ONUNCU BÖLÜM
BAŞARISIZLIK!………………………………………………………………………………………………….183
ON BIRINCI BÖLÜM
ŞANS EFSANESI VE DIĞER HIKÂYELER………………………………………………199
ÜÇÜNCÜ KISIM
SAHTEKÂRA VEDA ETMEK!………………………………………………………………..215
ON İ KINCI BÖLÜM
HAYATINIZI GERI KAZANMAK: AŞIRI ÇALIŞMANIN
VE KAÇINMANIN HAKKINDAN GELMEK…………………………………………….217
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
STANDARTLARINIZI GÖZDEN GEÇIRMEK ………………………………………….233
ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MORALINIZI YÜKSELTMEK………………………………………………………………………..245
ON BEŞINCI BÖLÜM
KENDINIZDEN MEMNUN OLMAK…………………………………………………………..261
SONUÇ
YOLUNUZA GÜVENLE DEVAM ETMEK…………………………………………………277
SONSÖZ…………………………………………………………………………………………………………………….285
EK KAYNAKLAR …………………………………………………………………………………………………….288

ÖNSÖZ

Sahtekârlık Sedromundan Kurtulmak 2019’da ilk basıldığından bu yana, okurlardan kitabı okuyunca ne kadar rahatladıklarıyla ilgili yüzlerce müthiş mektup ve e-posta aldım. Dediklerine göre kitap, ne zamandır hissedegeldikleri bir sürü şeye nihayet anlam kazandırmış ve bu deneyimi tanımlayıp adlandırmak onlara çok yaramıştı. Sahtekârlık sendromunun önemli bir konu olduğunun farkındaydım. Bunu kliniğimde görmüş, kendi hayatımda tecrübe etmiş ve yapılan araştırmaları okumuştum; ancak kitaba gelen tepkiler tahminlerimin çok ötesindeydi. Bu tepkiler, sendromun ne kadar yaygın olduğunun altını çiziyor; kuramsal olarak bildiğim şeyi, yani sendromun insanlar arasında ayrım gözetmediğini doğruluyordu. Artık sahtekârlık sendromunun oldukça yaygın ve büyük bir sorun olduğundan adım gibi eminim. Bana en çok cesaret veren şey, pek çok kişinin, bu kitabın hayatını değiştirdiğini yazması oldu. Kitap, sahtekârlık sendromunu katman katman üzerlerinden sıyırmalarına yardımcı olmuş, nihayet kendi kabiliyetlerine inanabilecekleri ve sahtekârlık endişelerini yatıştırabilecekleri daha iyi bir gelecek için onlara umut vermişti. Sahtekârlık Sedromundan Kurtulmak sayesinde dünyanın dört bir yanından (Birleşik Krallık, ABD, Fransa, Yeni Zelanda, Almanya, Kore, Çin vb.) özel kurumlar, kamu kuruluşları, hayır kurumları ve üniversiteler tarafından konuşmalara davet edildim. Yaptığım her konuşmada, nerede ve kime sesleniyor olursam olayım, şu soruyu soruyorum: “Hiç sahtekârlık sendromu yaşadınız mı?” İster öğrencilere ister girişimcilere, yöneticilere ya da CEO’lara hitap ediyor olayım, herkes elini kaldırıyor. İnsanların etraflarındaki herkes el kaldırınca yaşadığı şaşkınlığı ve rahatlamayı görmek, her zaman çok değerli. Bence birçoğumuz, içimizde hissettiklerimizle başkalarının dışarıdan nasıl göründüğünü karşılaştırma tuzağına düşüyoruz. Dışarıdan iyi göründükleri için iyi de hissettiklerini varsayıyoruz. Halbuki yalnızca kendi kafamızın içinde olup bitenleri duyabiliyoruz. Hayatla iyi baş eder gibi göründükleri için diğerlerinin içeride de dingin oldukları sonucuna varıyoruz; oysa korkularımız ve şüphelerimiz çok benzer. Ben; işim, yaptığım atölye çalışmaları ve bu kitaba gelen tepkiler sayesinde, derinlerde birbirimize çok benzediğimizi biliyorum. Kimse her şeye hâkim değil ve güvensizliklerimiz ve korkularımız birbiriyle örtüşüyor. Bu konuşmalar, norm dışı olmanın yarattığı darbenin daha çok ayırdına varmamı sağladı. Birinci Bölüm’de, ilk baskıdan sonra kitapta yaptığım güncellemelerin nedeni olan bu konuyu açacağım. Sahtekârlık sendromunu genellikle bireysel düzlemde düşünüyor, tarihsel, toplumsal ve kültürel bağlamlarını dikkate almıyoruz. Bunlar, yetersiz temsil edilen gruplara mensup kişilerin veya normdan farklı olan bireylerin deneyiminin önemli bir parçası. Söz konusu farklılıklar, cinsiyete, ırka, nöroçeşitliliğe, cinsel kimliğe, sosyoekonomik gruba veya engelliliğe bağlı olabilir. Kısacası, bazen bir şey olmak için onu görmüş olmak gerekir; kimsenin benzer bir rol oynadığını görmediyseniz, sizin onu hayata geçirmeniz de güçtür. 2018’de, Aster’daki harika editörüm Kate Adams’la Sahtekârlık Sedromundan Kurtulmak fikrini konuşmak için buluştuğumuz günü çok iyi hatırlıyorum. Bu, eş-yazarsız yazacağım ilk kitaptı. Octopus Yayıncılık’ın ofisindeki camlı toplantı odasında, oturduğum yerden havalanarak süregiden konuşmaya yukarıdan bakıyormuşum gibi gelmişti. Şöyle düşünmüştüm: “Gerçekten ne yaptığımı bildiğime inanıyorlar; onları tek başıma kitap yazabileceğime nasıl ikna etmiş olabilirim?” Kate’in, kafasında yaklaşık 60.000 kelimelik bir kitap olduğunu söylediği, benimse gülümseyerek başımı salladığım ânı özellikle iyi hatırlıyorum. İçimden “60.000 kelime mi?” diye çığlık atmıştım. Oradan ayrılırken harika temsilcim Jane bana şöyle dedi: “Gördün mü? Sahtekâr değilsin işte!” O sırada içten içe bundan çok emin değildim ama bu kitabı yazmak, sahtekârlık sendromunun üstesinden gelmeme yardımcı oldu. Umarım okuyunca sizin için de aynısı olur. Konuşmalarıma genellikle Neil Gaiman’ın başından geçen bir hikâyeyle başlıyorum. Sanatçılardan, biliminsanlarından, yazarlardan ve “bir-şey-keşfedenler”den oluşan çok başarılı insanların buluştuğu bir etkinliğe davet edildiğinde, kendisini oraya hiç ait hissetmeyerek gitmiş. Bir gece bir müzik performansını dinlerken “nazik, kibar, yaşlıca bir beyefendi”yle sohbet etmeye başlamış. Sohbet konularından biri de isimlerinin aynı olmasıymış. Diğer Neil, “Bu insanlara bakınca, benim burada ne işim var diye düşünüyorum,” gibi bir şey söylemiş. “Hepsi müthiş işler yapmışlar. Bense sadece gönderildiğim yere gittim.”

…