Birazoku

Sıkça “kültürlerin beşiği” olarak anılan Anadolu coğrafyası, temas ettiği tüm topluluklardan beslenmiş; ilgili topluluklara kendinden bir şeyler katarken, onlardan da birçok kültür unsuru almıştır. Anadolu topraklarında yaşayan veya bu topraklardan gelip geçen her topluluk buralarda bir iz bırakmış, bu izler enteresan ve bir o kadar muazzam bir mozaiğin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Çalışmada geçen isimler ve olaylar da bu mozaiğin ufak bir parçasını izah etmek, bu parçaya dair küçük de olsa bir söz söylemek maksadıyla kaleme alınmıştır. Geçmişi Hint’e kadar giden Zeus, Anadolu’dan yola çıkıp toplulukları sarhoşluk ve delilikle buluşturan ve sonra geri dönüp Anadolu’nun kadim tanrıçası Kybele ile birleşen Dionysos, Afrika’nın kuzeyine adını veren Libye ve daha nice tanrısal varlık bu mozaiğin nasıl girift bir yapıya sahip olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Mitoloji, bir inançlar manzumesinden ziyade bir insanlık manzumesidir ve insanlığın her ferdinin biraz da olsa mitolojiyle bağlantı kurması geçmişi anlamasında büyük bir önem arz eder. Karadutun nasıl kara olduğu, önceden tümü beyaz renkli olan kargaların nasıl siyah renge büründüğü, Fırat ve Dicle’nin adlarını nereden aldıkları, İstanbul Boğazı’nın nasıl oluştuğu, sevilen kişiye ilgisini belli etmek isteyen âşığın hangi meyveyi sevgilisinin önüne attığı, İznik’e neden İznik dendiğini öğrenmek için bile yolumuz mitolojiden geçer. Güney Amerika’dan Japonya’ya, Anadolu’dan İskandinavya’ya, İran’dan Çin’e, Yunan’dan Hint’e varıncaya kadar söylenmiş her söz, anlatılmış her hikâye insanlığın yani bizim serüvenimizdir.

İÇİNDEKİLER
İlk Söz…………………………………………………………………………………….. 11
Mitoloji Nedir?………………………………………………………………………….. 15
Mitolojide Yaratılış ve Evrenin Oluşumu ……………………………………… 18
İnsanın Yaratılışı ……………………………………………………………………….. 21
AŞK
Aşk Nedir?………………………………………………………………………………… 27
Mitolojide Aşkın Doğuşu ……………………………………………………………. 32
Tanrılar ve Aşkları ………………………………………………………………… 36
Zeus’un Aşkları……………………………………………………………………… 36
Zeus Kimdir?………………………………………………………………………. 36
Zeus’un Tanrıçalarla Birliktelikleri ……………………………………… 37
Zeus ile Metis………………………………………………………………………. 38
Zeus ile Themis…………………………………………………………………… 38
Zeus ile Dione……………………………………………………………………… 39
Zeus ile Eurynome ………………………………………………………………. 39
Zeus ile Mnemosyne…………………………………………………………….. 40
Zeus ile Hera ………………………………………………………………………. 40
Zeus ile Asteria ……………………………………………………………………. 41
Zeus ile Demeter …………………………………………………………………. 41
Zeus ile Leto ……………………………………………………………………….. 42
Zeus ile Maia ………………………………………………………………………. 43
Zeus ile Nemesis………………………………………………………………….. 43
Zeus’un Fânilerle Birliktelikleri……………………………………………. 44
Zeus ile Niobe……………………………………………………………………… 44
Zeus ile Taygete…………………………………………………………………… 44
Zeus ile Semele……………………………………………………………………. 45
Zeus ile Leda ………………………………………………………………………. 45
Zeus ile İo …………………………………………………………………………… 46
Zeus ile Europe……………………………………………………………………. 48
Zeus ile Aigine …………………………………………………………………….. 49
Zeus ile Danae…………………………………………………………………….. 50
Zeus ile Kallisto…………………………………………………………………… 51
Zeus ile Alkmene …………………………………………………………………. 52
Zeus ile Sinope ……………………………………………………………………. 54
Zeus ile Lamia …………………………………………………………………….. 54
Dionysos’un Aşkları………………………………………………………………. 55
Dionysos Kimdir?………………………………………………………………… 55
Dionysos ile Alphesiboia……………………………………………………….. 58
Dionysos ile Ampelos …………………………………………………………… 58
Dionysos ile Erigone…………………………………………………………….. 59
Dionysos ile Ariadne…………………………………………………………….. 60
Dionysos ile Nikaia………………………………………………………………. 61
Afrodit’in Aşkları…………………………………………………………………… 62
Afrodit Kimdir?…………………………………………………………………… 62
Afrodit, Hephaistos ve Ares…………………………………………………… 63
Afrodit, Persephone ve Adonis………………………………………………. 65
Afrodit ile Ankhises………………………………………………………………. 68
Apollon’un Aşkları ………………………………………………………………… 69
Apollon Kimdir? …………………………………………………………………. 69
Apollon ile Daphne ……………………………………………………………… 71
Apollon ile Kassandra ………………………………………………………….. 72
Apollon ile Marpessa……………………………………………………………. 72
Apollon ile Hyakinthos…………………………………………………………. 73
Apollon ile Kyrene ………………………………………………………………. 74
Apollon ile Dryope ………………………………………………………………. 74
Apollon ile Kyparissos………………………………………………………….. 75
Poseidon’un Aşkları………………………………………………………………. 76
Poseidon Kimdir?………………………………………………………………… 76
Poseidon ile Amphitrite ………………………………………………………… 77
Poseidon ile İphimedeia ……………………………………………………….. 78
Poseidon ile Amymone…………………………………………………………. 78
Poseidon ile Libye………………………………………………………………… 79
Pan’ın Aşkları ………………………………………………………………………… 79
Pan Kimdir?……………………………………………………………………….. 79
Pan ile Syrinks …………………………………………………………………….. 81
Pan ile Pitys…………………………………………………………………………. 82
Pan ile Ekho………………………………………………………………………… 82
Hades’in Aşkı ………………………………………………………………………… 83
Hades Kimdir?……………………………………………………………………. 83
Hades ile Persephone …………………………………………………………… 84
Eos’un Aşkları……………………………………………………………………….. 86
Eos Kimdir?………………………………………………………………………… 86
Eos ile Orion……………………………………………………………………….. 86
Eos ile Tithonos…………………………………………………………………… 87
Diğer Tanrıların Aşk İlişkileri………………………………………………. 88
Athena ile Hephaistos ………………………………………………………….. 88
Eros ile Psykhe…………………………………………………………………….. 88
Mitolojide Fânilerin Aşkları …………………………………………………. 92
CEZA
Hukuk, Adalet ve Ceza…………………………………………………………….. 171
Mitolojide Cezayı ve Adaleti Simgeleyen Varlıklar, Ölüm ve
Ölümden Sonraki Hayat ………………………………………………………….. 175
Mitolojide Ceza……………………………………………………………………. 184
Kaynakça……………………………………………………………………………… 233

AŞK NEDİR?

Bu soruya verilebilecek milyarlarca cevap olabileceği, her ferdin kendine has bir aşk tanımı yapabileceği ve dolayısıyla kabına sığmayan bu olgunun kelimelerle de tam olarak ifade edilemeyeceği bir hakikattir.

Sözlükler aşk kelimesini “şiddetli sevgi, aşırı muhabbet, yakıcı sevgi, aşırı sevgiden kaynaklanan bağlılık, sevi, sevda, tutku” olarak tanımlar. Arapça bir kelime olan aşk, yine Arapça “sarmaşık” anlamına gelen “‘aşak” kelimesiyle eş kökenlidir. Aşkın insanı, âşığın da sevdiğini sarıp sarmalaması bu kelimenin türeme mantığına işaret eder. Yine çok fazla yapılan benzetmelerden bir diğeri de “ağaca sarınan sarmaşığın ağacı kurutması gibi aşkın da sarmaladığı insanı kuruttuğu”dur. Nihayetinde aşkın kimyasında kaçınılmaz bir “aşırılık” vardır ve bu olmadığında aşk çoğu kez sorgulanan bir şeye dönüşür.

Hem bir lütuf hem de bir ceza olarak değerlendirilen aşkın kimi dönemler hastalıkla da ilişkilendirildiği olmuştur. “Aşk” kelimesinin eş anlamlısı olan “sevda” kelimesi bu anlamda incelemeye değerdir. Arapça “svd” kökünden gelen “sevda” kelimesi, “kara şey, kara safra” anlamına gelir. Bir organı ifade eden kelime zaman içinde değişikliğe uğrayarak “tutku, arzu, kuvvetli aşk” anlamları kazanmıştır.

“Sevda” kelimesinin böyle bir evrim geçirmesinin sebebi Hipokrat’ın “Hümoral Patoloji”sine dayanır. Hümoral Patoloji’ye göre bedende insanı yaşatan dört sıvı mevcuttur. İlgili sıvılar bedendeki kan, beyindeki balgam, mi…