Birazoku

Pandemiyle değişen dünya ve yeni bir başlangıç için yol haritaları

Covid-19 pandemisi ekonomi başta olmak üzere hayatın her alanında sorunlara neden oldu. Belirsizlikle dolu bir ortamda yol haritaları oluşturmak için araştırmalara, vaka öykülerine ve analizlere ihtiyaç var.

Kırılma Noktası, dünyada ve Türkiye’de yapılmış araştırmaların sonuçlarından yola çıkarak pandeminin iş dünyası, ekonomi ve pazarlama sektörü üzerindeki etkisini yansıtıyor.  Küresel danışmanlık şirketlerinin ve trend analistlerinin raporlarının ışığında yeni dönemi algılamaya yarayacak ipuçları sunuyor.

Akademisyen, gazeteci ve yazar Fatoş Karahasan’ın bir araya getirdiği #faydalımarkaöyküleri pandemi döneminin bir arşivi niteliğini taşıyor. Kitapta, krizleri başarıyla yöneten şirketlerin çalışanlarına, müşterilerine, topluma ve dünyamıza yönelik çalışmalarının yanı sıra, ülkemizin önde gelen sivil toplum kuruluşlarının dönemle ilgili yorumları yer alıyor.

Güncel bilgiler, bilimsel veriler ve içgörülerden oluşan Kırılma Noktası başta KOBİ’ler olmak üzere tüm şirketlerin yöneticilerine; girişimcilere ve iş dünyasına girmeyi planlayan gençlere daha aydınlık bir gelecek için umut vermeyi hedefliyor.

Bana okumayı yazmayı öğreten anneme ve ilk kütüphanemi
alarak kitapları sevdiren babama…

Pandemi tüm sektörlerin dinamiklerini değiştirdi. Oluşan yeni ekosistemi anlamak ve uyum sağlayabilmek için bilimsel verilere ve içgörülere ihtiyaç var. Bir ortak akıl ürünü olan bu kitap, pandeminin yarattığı krizleri başarılı bir biçimde yöneten şirketlerin çözümlerini paylaşıyor. Araştırma sonuçları ve trend analistlerinin görüşleriyle yeni bakış açıları sunuyor. Verilerden yola çıkarak Covid-19 sonrasındaki geleceğe ışık tutuyor.

Önsöz

Yeni bir dönemin başlangıcı Sağlıktan ekonomiye; eğitimden iş yaşamına; eğlenceden haberleşmeye… hayatın her alanında belirsizliğin hâkim olduğu bir dönemde, günlük yaşamlarımızı normal bir biçimde sürdürmeye çalışıyoruz. İlaç şirketleri birbiri ardına aşı haberleri verdikçe ve aşılama kampanyaları yaygınlaştıkça umut artıyor. Ancak, uzmanlar aşılara rağmen hastalığın kısa sürede dünya çapında kontrol altına alınamayacağı gerçeğini sıkça hatırlatıyorlar. Her yeni adım, doğurduğu sonuçlara göre bir sonrakine izin veriyor ya da engelliyor. Kırılan fay hatları Bir sağlık sorunu olarak ortaya çıkan Covid-19 salgını yeryüzündeki pek çok farklı fay hattının da peşpeşe kırılmasına neden oluyor.

Pandeminin yarattığı gerginlik ve korku dolu ortam, Avrupa’da, Asya’da, Afrika’da ve özellikle ABD’de önemli değişikliklere yol açıyor. Küresel sağlık krizi, toplumsal ve ekonomik krizlerle birleştikçe derinleşiyor. Artan işsizlik, yoksulluk ve gelir dağılımındaki adaletsizlik alarm zillerinin çalmasına neden oluyor. İklim değişikliği ve eşitsizliklerin yarattığı sorunlar yüzünden gelecekleri hakkında kaygılı olan gençler ayaklanıyor. Krizler büyüyor ve karmaşık bir hâl almaya devam ediyor.

Belirsizlikle dolu bu ortam, şirketlerin iş yapma biçimlerini de derinden etkiliyor. Devletler, toplumlar, şirketler ve bireyler önümüzdeki yıllarda da devam edeceği öngörülen bu yıpratıcı atmosferde çözüm yolları arıyorlar. Hükümetler bir yandan ekonomiyi canlandırmaya, öte yandan vatandaşlarının sağlığını korumaya çalışıyorlar. Hastalık rakamları arttıkça, yeni önlemler gündeme geliyor. Amaç odaklı markaların yükselişi Daralan ekonomiler ve yükselen gerginlik, tüketicilerin sadece kamudan değil, özel sektör kuruluşlarından da çözüm beklentilerinin artmasına neden oluyor.

Şirketlerden, toplumdan aldıklarını topluma geri verirken daha cömert olmaları, tüm paydaşlarına fayda sunmaları, çalışanlarına ve topluma özenle yaklaşmaları talep ediliyor. İş yaşamında, çalışma biçimlerinde, tüketici davranışlarında, algılarda, trendlerde nelerin değiştiğini anlamak için tüm sektörleri etkileyen ortak paydaları görmek gerekiyor.

Yol haritaları oluşturmak için araştırmalara, vaka öykülerine ve analizlere ihtiyaç var. Kalıcı bir arşiv Değişimi anlamak amacıyla, Türkiye’de ilk korona virüs vakasının görüldüğü 2020 Mart ayından itibaren Bilgi Üniversitesi’ndeki “Siber Medyada Pazarlama” derslerimi; Dünya gazetesindeki ve cnnturk.com’daki yazılarımı yeni dönemi anlamamıza yardımcı olacak araştırmalara ve bu şirketlerin vaka analizlerine ayırdım. Zoom, GoogleMeet ve Microsoft Teams aracılığyla uzaktan görüştüğümüz yöneticiler, çalışanları, müşterileri, toplumumuz ve gezegen için yaptıklarını ve gelecek dönemle ilgili görüş ve beklentilerini aktardılar.

40 kuruluşun tepe yöneticisiyle yaptığımız söyleşilerin bir kısmını Marjinal Porter Novelli ekibi video formatına getirdi ve #faydalımarkaöyküleri başlığı altında YouTube’da yayınladık. Böylece bir dijital bir arşiv oluşturmuş olduk. Söz uçar yazı kalır düşüncesiyle ve pandemi dönemini kayıt altına almak niyetiyle 2020 yılındaki birikimi bir kitapta toplamayı düşündüm. Ortaya bu kitap çıktı. İlk üç bölümde, dünyada ve Türkiye’de yapılmış araştırmaların sonuçlarından yola çıkarak Covid-19’un iş dünyası, ekonomi ve pazarlama üzerinde yaptığı değişime odaklandım. 2020 boyunca cömert bir biçimde araştırmalarının verilerini paylaşan danışmanlık şirketlerinin, trend analistlerinin raporları çerçevesinde kırılma noktalarını özetledim. Öğrendiklerimi, anladıklarımı paylaştım. Dördüncü bölümde, #faydalımarkaöykülerine yer verdim.

Tüm şirketlere çalışanlarına, müşterilerine, topluma, gezegene yönelik hangi faydalı işler yaptıklarını sordum. Böylece, krizi başarıya yöneten şirketlerin ortak noktalarını net bir biçimde görmek mümkün oldu. Beşinci ve son bölümdeyse, ülkemizin önde gelen sivil toplum kuruluşlarının dönemle ilgili yorumları yer aldı. Dilerim, güncel bilgiler, bilimsel veriler ve içgörülerden oluşan bu kitap ülkemizde zor durumda olan KOBİ’lerimizin yöneticilerine; fikirleri olan girişimcilerimize ve iş dünyasına girmeyi planlayan gençlerimize umut verir. Okurların cesaretini ve mücadele gücünü arttırır. İlham kaynağı olur.

Bölüm I
Kırılma noktaları ve sonrası

1
Şok dalgaları ve krizler

Covid-19, 2019’un son aylarından itibaren, Çin’den önce Asya ülkelerine, daha sonra Avrupa, Avustralya, Amerika ve Afrika’ya yayıldı.. Virüsün, çok kısa bir süre içinde beş kıtada en ücra noktalara, köylere, kasabalara kadar ulaşabilmesi insanlık için büyük bir şok oldu. Kitabın yayına hazırlandığı Mayıs 2021 tarihinde, dünyadaki hasta sayısı 160 milyona ulaşmış can kaybı sayısı ise 3.2 milyonu aşmıştı. Epidemiden pandemiye Bir pandemi ihtimali uzun süredir öngörülüyordu. Bilim insanları tarafından yıllardır uyarılar yapılıyordu. Filmlerde, dizilerde, kitaplarda salgınlar tüm ayrıntılarıyla hayal edilmişti.

Ancak, belli ki insanlık bu dev krizin gelişini pek ciddiye almamıştı. 2019’da tanımlanan Covid-19’un en önemli özelliği ürkütücü bulaşma hızı oldu. Solunum yoluyla yayılan bu virüsün karşısında sağlık sistemleri yetersiz kaldı. Epideminin bir pandemiye dönüşmesi şok etkisi yarattı. Hastalıkla ilgili bilgilerin internet, mobil cihazlar ve sosyal mecra aracılığıyla büyük bir hızla yayıldığı bu dönemde, yalan haberler de panik ortamını körükledi. Pandeminin ilanından hemen sonra tüm ülkelerde hayat felce uğradı. Sokağa çıkma yasakları başladı. Ofisler, okullar, mağazalar, restoranlar, tiyatro ve sinema salonları sessizliğe büründü. Sınırlar, gümrük kapıları, hava ve deniz limanları kapatıldı. Ürünler depolarda ya da tarlalarda kaldı. Kilometrelerce TIR kuyrukları oluştu.

…