Birazoku

İnsanların Duygularını, Düşüncelerini, Niyetlerini ve Davranışlarını Analiz Etmenin, Anlamanın ve Öngörmenin Yolları

İnsanları hızlıca okuyun, vücut dillerini yorumlayın, yalanları tespit edin ve insan doğasını anlayın.

Tek kelime etmeseler dahi insanları analiz etmek mümkün mü? Evet, mümkün.

Bir “zihin okuyucu” olmayı ve insanlarla derin bağlar kurmayı, onlara hiç fark ettirmeden zihinlerine girmeyi öğrenin. İnsanları Kitap Gibi Okuyun, yüz ifadelerine dayalı vücut diline dair alışıldık tarzdaki kitaplardan çok farklı; konusu aslında insan psikolojisi ve insan doğası. Bizi biz yapan, tecrübelerimiz ve geçmişimizdir ve bu, davranışlarımız ile alışkanlıklarımızı diğer her şeyden daha fazla şekillendirir.

Kendi iç dünyanıza ve başkalarınınkine şöyle bir bakın, gönderdiğiniz üstü kapalı sinyallerin farkına varın ve duygusal zekânızı geliştirin.

İnsanları okuyup analiz etme sanatı, insan doğasını anlama sanatıdır. Bunu insanların hareketlerini ve kullandıkları sözcüklerin gerçek anlamını idrak etmenizi sağlayacak bir hile kodu gibi düşünün. İnsanların düşüncelerinin ve amaçlarının arkasındaki şifreyi çözerseniz onlarla istediğiniz şekilde iletişim kurabilirsiniz.

Bu kitapta insanları etkilemek ve ikna etmek için öğrenmeniz gereken çok önemli ipuçları bulacaksınız:

• El kol hareketlerimiz duygularımızla ilgili ne söyler?
• Bir yalanı tespit etmek bağlam dikkate alınmadığında neden o kadar da güvenilir değildir?
• Kişiliği anlayarak motivasyon hakkında nasıl bilgi edinebiliriz?
• Çok az bilgiyle nasıl çok fazla çıkarım yapabiliriz?
• Yararlanılacak ve kaçınılacak göz teması biçimleri nelerdir?

Giriş

Hiç diğer insanları anlamak konusunda doğal bir yeteneği varmış gibi görünen bir insanla karşılaştınız mı? Bu tür insanlar, başkalarını neyin tetiklediğini, neden öyle davrandıklarını, çoğu zaman ne diyeceklerini ya da hissedeceklerini öngörebilecek derecede içgüdüsel bir anlama gücüyle kutsanmış gibi görünürler.

Bu insanlar diğerlerinin onları gerçekten duyabileceği şekilde konuşmayı bilen veya birinin yalan söylediğini ya da onları manipüle etmeye çalıştığını hızlıca saptayabilen insanlardır. Bazen bir başkasının duygularını ve motivasyonlarını o kişinin kendisiyle ilgili içgörüsünü bile aşacak düzeyde algılayıp anlayabilirler.

Bu, dışarıdan bir süper güç gibi görünebilir. Bu insanlar bunu nasıl başarıyorlar?

Gerçek şu ki bu mistik bir yeti değildir ama diğerleri gibi, aslında öğrenilebilecek ve ustalığa dönüştürülebilecek bir beceridir. Kimileri bunu duygusal zekâ ya da basit sosyal farkındalık olarak adlandırırken, kimileri bir klinik psikolog ya da psikiyatrın yeni bir hastayla bir kabul görüşmesi gerçekleştirirken yaptığına benzer bir şey olarak görebilir. Öte yandan siz de bu beceriyi deneyimli bir FBI ajanının, özel dedektifin ya da polis memurunun tecrübeyle geliştireceği bir şey olarak görebilirsiniz.

Bu kitapta bu becerileri, bir psikoloji diplomasına ya da eğitimli bir CIA sorgulayıcısının tecrübesine sahip olmadan kendimizde geliştirmenin yollarına bakacağız.

İnsanları okumak ve analiz etmek, hiç şüphesiz değerli bir beceridir. Diğer insanlarla sürekli karşılaşıp etkileşim kurarız ve başarılı, uyumlu hayatlarımız olmasını umuyorsak onlarla iş birliği yapmamız gerekir. Bir kişinin karakterini, davranışını ve dile getirilmeyen niyetlerini hızlı ve doğru bir şekilde nasıl analiz edeceğimizi bildiğimizde daha etkili bir şekilde iletişim kurabilir, kaba bir ifadeyle, istediğimizi elde edebiliriz.

Hedeflediğimiz dinleyici kitlesine gerçekten ulaştığımızdan emin olmak için iletişim şeklimizi ayarlayabiliriz; kandırıldığımız ve etki altına alındığımız zamanları fark edebiliriz. Ayrıca bizden çok farklı olan ve farklı değerlerden yola çıkarak hareket eden insanları bile daha kolay anlayabiliriz. Yapmaya çalıştığımız ister yeni tanıştığımız bir insan hakkında sosyal medya geçmişini inceleyerek daha fazla bilgi edinmek, ister yeni bir çalışanla mülakat yapmak ya da tamircinin arabamız hakkında doğruyu söyleyip söylemediğini anlamak olsun, insanları iyi okumak paha biçilmez bir beceridir.

Düşündüğünüzde ne kadar delice: Tanıştığımız her yeni insan esasında bizim için bir gizem. O kişinin kafasının içinde neler döndüğünü gerçekten nereden bilebiliriz? Ne düşündüğünü, hissettiğini, planladığını? Davranışlarının ne anlama geldiğini, neden bu şekilde motive olduğunu, hatta onun bizi nasıl gördüğünü ve anladığını nasıl gerçekten anlayabiliriz?

Bir başka insanın dünyası bizim için kara kutu gibidir. Biz sadece o kara kutunun dışında kalan unsurlardan yola çıkabiliriz: söylediği kelimeler, yüz ifadeleri, beden dili, eylemleri, o kişiyle ortak geçmişimiz, dış görüntüsü, sesinin tonu ve kalitesi vs.

Kitapta ilerlemeden önce şu inkâr edilemez gerçeği kabullenmekte fayda var: İnsanlar içsel tecrübeleri esasen kendi içlerinde izole olan, karmaşık, yaşayan ve değişen organizmalardır. Aksini iddia edenler olsa da hiç kimse bir insanın kim olduğunu tam anlamıyla bildiğini iddia edemez.

Bu bir yana, elbette gözlenebilir işaretleri okumak konusunda kendimizi geliştirebiliriz. Başka insanların bilişsel ve duygusal gerçekliklerini okuma yetisini tarif etmek için kullanılan terim “zihin teorisi “dir. Bu, bir başka insanın düşünceleri, duyguları ve eylemleri hakkında bir model yaratma arzusudur. (Son derece insani bir arzudur.) Ve her model gibi, bu da karşımızdaki gerçek insanın derinliğini ve karmaşıklığını basitleştirir. Her model gibi, kısıtlamaları vardır ve gerçekliği her zaman kusursuz bir şekilde açıklamaz.

İnsanları analiz etme kapasitemizi düzeltip geliştirmeyi öğrenmekteki amacımız, en iyi tahminleri yapabilmektir.

Yapmayı öğrendiğimiz şey, bir insan hakkında olabildiğince yüksek kalitede veri toplamak ve bu veriyi akıllıca analiz etmektir. Bu küçük veri parçalarını insan doğasının sağlam ve isabetli bir modeline (ya da birden fazla modele) yerleştirebilirsek elde edebileceğimiz çıktı o kişi hakkında daha derin bir anlayış olabilir. Tıpkı bir mühendisin karmaşık bir makineye bakıp onun işleyişi ve hedeflenen işlevi hakkında sonuca varabilmesi gibi, yaşayan, nefes alan insanlara bakmayı ve davranışlarının ne olduğunu, nedenini ve nasılını daha iyi anlamak için onları analiz etmeyi öğrenebiliriz.

Bundan sonraki bölümlerde farklı modellere göz atacağız. Bunlar birbiriyle yarışan teorilerden çok bir insana bakmanın farklı yollarıdır. Bir arada kullanıldıklarında, etrafımızdaki insanlar hakkında taze bir anlayış ediniriz.

Bu anlayışla ne yapacağımız ise bize kalmış. Onu önemsediğimiz insanlara karşı daha zengin ve daha şefkatli bir tavır geliştirmek için kullanabiliriz. Bilgimizi alıp iş yerine ya da çok farklı bireylerle iş birliği yapmamız ve birlikte hareket etmemiz gereken diğer yerlere uygulayabiliriz. Bu bilgiyi daha iyi ebeveynler ya da daha iyi duygusal ilişki partnerleri olmada kullanabiliriz. Sohbetlerimizi geliştirmek, yalancıları ve gizli bir amacı olan insanları fark etmek ya da çatışma anında insanlarla etkin bir şekilde uzlaşabilmek için kullanabiliriz.

…