Birazoku

Apple, Netflix, Spotify, Starbucks, Google, Instagram, Nike ve Microsoft gibi dünyanın en ikonik şirketlerinin liderleri, Silikon Vadisi’nin efsane isimleri, daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış stratejik sırlarıyla bu kitapta!

Her iyi “fikir” iyi bir girişime dönüşebilir mi? Kazandıracak fikri nasıl bulur ve onu nasıl ölçeklendirebilirsiniz? Bir “hayır”dan neler öğrenebilirsiniz? Müşterilerinizi dinlemeyi ne zaman bırakmalısınız? Hangi yangınları hemen söndürmeli ve hangilerinin büyümesine izin vermelisiniz? Ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirirken gerçekten para kazanabilir misiniz?

LinkedIn’in kurucusu Reid Hoffman, Girişimciliğin Ustaları’nda June Cohen ve Deron Triff’le işbirliği yaparak birçok cesur, ezber bozan start-up’ın daha önce anlatılmamış hikâyelerini paylaşıyor.

Çağımızın en önemli girişimlerine büyüme imkânı sağlayan şaşırtıcı stratejileri, birinci ağızdan öğrenilen fikirler ve bilgileri bir araya getiren bu kitap, size de iş yapma şeklinizi yeniden tasarlamanız için benzersiz bir rehber olacak.

Uçurumdan atlayan ve aşağı düşerken bir uçak inşa eden
tüm girişimcilere.

İÇİNDEKİLER

Giriş 15
1 “Hayır”a ulaşmak 21
2 Ölçeklenmeyen Şeyler Yapın 47
3 Büyük Fikir Ne? 73
4 Ebedî Proje: Kültür 99
5 Hızlı Büyüme, Yavaş Büyüme 125
6 Öğrendiklerinizi Unutmayı Öğrenin 153
7 Ne Söylediklerine Değil, Ne Yaptıklarına Bakın 177
8 Çark Etme Sanatı 203
9 Önder Olun, Tekrar Önder Olun 229
10 Troya Atı 259
Teşekkür 289
Dizin 291

GİRİŞ

Her birimiz kendimizce bir etki yaratmayı arzularız, özellikle de en yakınımızdaki insanlar –ailelerimiz, arkadaşlarımız ve meslektaşlarımız– üzerinde. Kimilerimizinse beklentisi daha yüksektir, fikirlerimizin yakın çevremizin ötesine yayılmasını, topluluklarımıza dokunmasını, asla yüz yüze tanışmayacağımız insanları bile etkilemesini ümit ederiz. Aramızdan birkaçı daha da büyük hayaller kurar. Dünyayı değiştirmeyi; daha önce hiç yapılmamış –en azından tam olarak bu şekilde yapılmamış– bir şey yapmayı; eski kalıpları bozup yenilerini inşa etmeyi; iş ve sosyal değişim vizyonlarımızın kendi varlığını sürdürebilecek türden bir hızla büyümesini hayal ederiz. Ölçeğe ulaşmayı hayal ederiz. Burada, Girişimciliğin Ustaları’nda, biz ölçeklendirmenin yalnızca bilim dalı değil aynı zamanda bir düşünce yapısı, hem inanç hem de başarısızlığı göze almayı gerektiren bir yolculuk olduğuna inanıyoruz. Kurucular olarak, yeni bir iş girişiminde bulunmanın tehlikelerini biliyoruz  özellikle de basmakalıp fikirlere güven olmayan değişken zamanlarda.

Girişimcilikte başarıya açılan çetin yolun çoğu kez tutarsızlıklarla ve beklenmedik kavşaklarla dolu, riskli bir macera olduğunu anlıyoruz. Ve her birimizin içinde, başarıya ve ölçeklendirmeye ulaşmak için gereken girişimci düşünce yapısını geliştirecek kapasitenin olduğuna inanıyoruz. Bir girişimi ölçeklendirmiş insanlarla konuştuğunuzda birçoğuyla uzun uzun, derinlemesine konuştuk– ölçeklendirmeyle ilgili bazı mantığa aykırı gerçekleri açığa çıkarmaya başlıyorsunuz:

En iyi, en ölçeklendirilebilir fikirler sıklıkla en mantıksız gözükenlerdir. – Yolculuğunuzun başındayken direnişle karşılaşmak iyi bir şeydir. – Başlangıçta doğru insanlardan alacağınız dürüst geribildirimin, fikrinizi geliştirirken çok büyük etkisi olacaktır. – Ölçeklenmeyen şeyler yapmak –özellikle de en erken dönemlerde– sonrasında çarpıcı bir ölçeklendirme sağlayabilir. – Bildiğinizi düşündüğünüz her şey yanlış çıksa bile yine de hedeflerinize ulaşabilirsiniz – hakikati kabul edip planınızı adapte ettiğiniz sürece.

Bunlara benzer dersler, bu kitapta yer verdiğimiz yetmiş sıra dışı kişi tarafından zor yolla öğrenildi. Bu insanlar, kültürel çevremizi biçimlendiren yenilikçi şirketlerin ardındaki en ikonik girişimciler arasındalar. Bizimle hikâyelerini paylaşan modern ölçeklendirme liderleri pantheon’unda yer alan bazı isimler şunlar: Bill Gates, Mark Cuban, Starbucks’tan Howard Schultz, Netflix’ten Reed Hastings, Apple’ dan Angela Ahrendts, Google’dan Eric Schmidt, Yahoo’dan Marissa Mayer, Airbnb’den Brian Chesky, YouTube’dan Susan Wojcicki, Spotify’dan Daniel Ek, Canva’dan Melanie Perkins, Xapo’dan Wences Casares, Spanx’ten Sara Blakely, The Black List’ten Franklin Leonard, ClassPass’tan Payal Kadakia, Duolingo’dan Luis von Ahn, Minted’dan Mariam Naficy, Shake Shack kurucusu Danny Meyer, Walker&Company’den Tristan Walker, tasarımcı Tory Burch, yatırımcı ve hayırsever Robert F. Smith ve medya uzmanı Arianna Huffington. Bu liderler, hem çeşitli endüstrileri hem de kâr amacı gütmeyen dünyayı temsil ediyor. Köylerden kent sosyal konutlarına kadar dünyanın her yerinden sesleniyorlar. İlerleyen sayfalarda onların sadece kazançlı stratejilerini değil, utandırıcı hatalarını ve karanlık yenilgi anlarını da öğreneceksiniz. Zaman zaman, liderler ile kitabın uzman navigatörü, tüm görüşmeleri gerçekleştiren Reid Hoffman arasındaki özel bir sohbete kulak misafiri oluyormuş gibi hissedebilirsiniz.

Reid, bir şirketi ölçeklendirmek için ne gerektiğini hem kurucu olarak hem de yatırımcı olarak ilk elden biliyor. PayPal ve LinkedIn gibi, çağımızın en başarılı start-up’larının piyasaya açılmasına destek oldu. Melek yatırımcı olarak, sonrasında Greylock Partners ile yatırımcı olarak başka birçoklarının yanı sıra Airbnb, Facebook, Zynga, Aurora ve Dropbox gibi ezber bozan şirketlerin potansiyelini gören ilk kişiler arasındaydı. Hatta Reid, konu üzerine yeni ve orijinal bir lisan bile yarattı, verimlilik yerine hıza önem veren agresif büyüme yöntemini ya da risk anlayışlı ölçeklendirmeyi tanımlayan blitzscaling terimi gibi. Yani, Masters of Scale podcast’inin sunucusu olarak Reid’in podcast serisini ölçeklendirmeye yardım etmesi, türünün en popüler ve etkili örneklerinden biri – büyük çabalarla elde edilmiş bilgeliğe ulaşmak için güvenilir bir yer, girişimciler ve güçlü yöneticiler için gerek fırsat gerekse kriz anlarında sığınabilecekleri bir kaynak haline getirmesi mantıklı. Serinin takipçileri Masters of Scale’in diğer hiçbir işletme podcast’ine benzemeyen bir işletme podcast’i olduğunu bilir; sürükleyici hikâye anlatımı, özgün müzikleri ve alışılmadık bir espri anlayışı var.

Bugün dünyadaki tüm ülkelerde, milyonlarca tutkulu takipçisi var ve yüzde 75’i bulan sonuna kadar dinlenme oranı, takipçilerinin dünya çapında etkileşimi en yüksek podcast dinleyici gruplarından biri olduğunu kanıtlıyor. 2017’den bu yana, dünyanın en çok takdir edilen kurucularıyla yüzlerce saatlik sohbetleri içeren 80’den fazla podcast bölümü ürettik. Her bölümde, bir kurucunun hikâyesini ve kariyerini başlangıç noktası olarak kullanarak şirketlerin nasıl ölçeklendiğine dair bir kuramı kanıtlamayı denedik. Ve yayının devamı, Reid’in konuklarımızdan içgörüler –ve karşı argümanlar– çekip alırken dinleyiciye rehberlik ederek kuramımızı sınamasıyla bir dedektiflik hikâyesi gibi gelişti. Podcast serisinin ilgi çekmesinin bir nedeni de Reid’in röportajlar sırasında daha derinlere inmek için kendi ölçeklendirme bilgilerinden faydalanması. Aynı siperlerde savaşmış biri olarak, konuklarının sıradan bir muhabirin sormayı bile düşünemeyeceği içgörüleri ve fikirleri anlatmasını sağlıyor. Fakat bu çağdaş işletme kahramanlarının da nihayetinde insan olduğunu unutmuyor. En zengin, en etkileyici unsurların bir kısmı, konukların insan ilişkileri, problem çözme, amaç ve anlam üzerine düşüncelerinden doğuyor. Ama bu kitap, tüm o zekice röportajların derlemesinden daha fazlası. Hem format olarak hem de yaklaşım olarak podcast’ten tamamen farklı.

Her bölüm, sizi girişimcilik yolculuğu boyunca taşıyan on ana temadan birine odaklanıyor. Yolculuk, vurucu fikrinizi yüzeye çıkarmanın ve tanımlamanın şaşırtıcı yollarıyla başlıyor, ardından yeni bir girişimi inşa edip yatırım sağlarken –daha sonra ölçeklendirebilmek için, şu anda ölçeklenmeyen şeyler yapmanız gereken dönemde– karşılaşabileceğiniz kimi ilk aşama zorluklarıyla devam ediyor. Kitabın orta kısmı, para kazanmak ve hızlı büyümenin getirdiği zorluklar gibi nesnel meselelere değiniyor. Sürekli öğrenmeyi gerektiren beklenmedik değişimler, her an çark etmeye hazır olmak ve zaman zaman yangını kendi haline bırakmayı kabul edebilmek gibi konular da dahil. Son bölümler ise belli bir ölçeğe ulaştıktan sonra, gerçek bir lider ve etrafınızdaki dünyayı daha iyiye yönelten bir güç olma fırsatınız doğduğunda ne olacağına odaklanıyor.

Bu kitapta yer bulan kurucuların ilham veren hikâyelerinde, girişimciler olarak kendi kişisel hikâyelerinizin –kendi iniş çıkışlarınız, karşılaştığınız zorluklar ve zaferleriniz– yanı sıra benzerlikler, bir topluluk ve cesaret de bulacaksınız. Bu hikâyeleri bir araya getirip dokurken bir liderin içgörüsünün başka bir liderin fikirlerine nasıl bağlandığını gördük ve aralarına Reid’in rehberliği ile analizlerini serpiştirdik. Yol boyunca bize katılan, iş dünyasının dışında yer alan büyüleyici üretici ve düşünürlerin kısa hikâyeleri ve içgörüleri de sıra dışı perspektifler sundu. Bu kitabın artık her zamankinden daha önemli olduğuna inanıyoruz. Dinamik değişim zamanında, büyük kargaşaların döneminde yaşıyoruz. Dünyanın zorlu mücadeleleri atlatacak, zorlu ve değişken koşullara ayak uyduracak ve bize yeni çözümler sunacak azim ve iradeye sahip insanlara çok ihtiyacı var.

Bu dünyaya yeni bir şey getirip onu ölçeklendirmek istiyorsanız illaki kapüşonlu sweatshirt giyen genç bir adam olmanız gerekmiyor. Mühendis ya da yazılımcı olmanız, Silikon Vadisi’nde yaşamanız gerekmiyor. Büyük paralar gerekmiyor  hatta bu kitapta yer alan başarılı startup’ların çoğu beş bin dolardan daha azıyla başladı. Ama bilgi, içgörü ve ilham gerekiyor. Liderler de burada devreye giriyor. Hikâyelerinin keyfini çıkarın ve tavsiyelerine kulak verin. Sonra da gidip başlayın ve ölçeklendirin.

1
“Hayır”a ulaşmak

Kathryn Minshew yeni bir çeşit kariyer gelişim sitesi fikrini yatırımcılara ilk kez sunduğunda 148 kez geri çevrildi… Saydığından değil tabii. “Cidden kahvaltıda bir ‘Hayır,’ 10.30 kahvesinde bir ‘Hayır’ ve öğle yemeğinde bir ‘Hayır’ daha aldığım günler vardı,” diyor Kathryn. Ve “hayır”lar gelmeye devam etti. “14.00’te kayıtsızlık. 16.00’da biri toplantıdan erken ayrıldı. Ben de içmeye giderdim ve odadan çıkarken herkes bana gülüyormuş gibi gelirdi. “Nihayet çekirdek sermayemizi topladığımızda geriye dönüp saydım.

Aynı anda hem acı verici hem de tatmin ediciydi tüm o isimlere bakmak ve o hayırı hatırlıyorum, diye düşünmek. O hayırı hatırlıyorum. O hayırı da hatırlıyorum diye düşünmek. Ve acıtıyor, her biri tek tek acıtıyor.” Kathryn, The Muse’un kurucu ortağı ve CEO’su. Fikrinin kaynağı –birçok şahane girişimcilik fikri gibi– kendi deneyimleri. Kathryn gençliğini uluslararası ilişkiler alanında bir kariyer hayal ederek geçirdi. Gizli ajan Minshew! Ama Kıbrıs’taki ABD Elçiliği’nde görev aldıktan sonra yurtdışı hizmet fantezisinin mesleğin gerçeklerine uymadığını fark etti. McKinsey&Company’de danışman olarak çalışmaya başladı ve New York ofislerinde üç yıl geçirdi. Kariyerinde yeni bir değişiklik yapma zamanı geldiğindeyse bu deneyimi heves kırıcı ve kişiliksizleştirici buldu.

…