Birazoku

Sadık Yalsızuçanların bütün öyküleri Sadık Yalsızuçanların ipek kadar hafif ve ince dilinden, gerçek kadar ağır ve yoğun öyküler bu kitapta bir araya geliyor. Sırlı Tuğlalar, Garip, Ayan Beyan ve Güzeran. Her biri birden fazla baskı yapmış, okuyan herkesin ruhunda, zihninde iz bırakmış bu öyküler bir araya geliyor ve Sadık Yalsızuçanların tüm öykülerini toplayacak üç cildin biricisinde okura ulaşıyor. “Yalsızuçanlar’ın hikayelerinin temelini oluşturan masal/tasavvuf/sürrealizm üçlüsü ve metafizik arayış gerilimi, O’nu Türk hikayeciliğinde yepyeni bir yerin sahibi kılıyor.” Beşir Ayvazoğlu

***

İçindekiler

sırlı tuğlalar…………………………………………………………..9

Yusuf’un Rüyası………………………………………………….11

Alkansı……………………………………………………………..17

Pınar Sineması……………………………………………………25

Tekfener…………………………………………………………….53

Evimiz………………………………………………………………63

Ört ki Ölem……………………………………………………….70

Değirmen…………………………………………………………..78

E’nin Yansı………………………………………………………..87

B’nin Güz Sancısı………………………………………………..89

A’nın Kanadı………………………………………………………91

K’nm Tozu…………………………………………………………99

E’nin Cevelanı………………………………………………….101

Ne Işık Ne İnsan: L……………………………………………102

T’nin Gizleri…………………………………………………….104

D/ar-(ı) Dünya………………………………………………….106

V/Düzlemin Sınırladığı Gökyüzü………………………..108

Sessizliğin İşaretleri…………………………………………..111

C’nin Hazırlanmış Hayatı…………………………………..112

Bir Kulunu Çok Sevdim…………………………………….115

S’nin Zifaf Odası……………………………………………….118

İO…………………………………………………………………..120

Is…………………………………………………………………….121

Kimse………………………………………………………………122

K/ayık……………………………………………………………..124

Armağan Kulesi………………………………………………..125

Çobanıl……………………………………………………………126

Mum/ya…………………………………………………………..128

Su Issı……………………………………………………………..130

Altı Bilinmeyen…………………………………………………132

Sırlı Tuğlalar…………………………………………………….134

Akla Veda…………………………………………………………135

Yumuşak Ünlü………………………………………………….143

Hermeneutik……………………………………………………145

Tennure…………………………………………………………..147

Ka…………………………………………………………………..149

Gözakı…………………………………………………………….153

M’nin Ağzındaki Deniz………………………………………156

Ve Müteahhit……………………………………………………159

Her şey…………………………………………………………….163

Ne Olursa Olsun……………………………………………….164

Öykü Satan Adam……………………………………………..166

Anlatılar Katalogu…………………………………………….168

Düş…………………………………………………………………170

Çöl………………………………………………………………….172

İki İz……………………………………………………………….174

Lobi………………………………………………………………..175

Hareke…………………………………………………………….188

Elifin Sükunu………………………………………………….189

Temizlikçi………………………………………………………..191

Şehrin Kapılan…………………………………………………192

Dekalog…………………………………………………………..194

İlkaşk………………………………………………………………195

Ales Safranı………………………………………………………197

Şşşşt!……………………………………………………………….199

Kumru…………………………………………………………….200

Çerkeş Masalı…………………………………………………..204

Leyla’nın Mektubu……………………………………………205

Halvet Der Encümen…………………………………………207

O’ndan Başka……………………………………………………208

Yoksulların Ahi…………………………………………………209

Haspane…………………………………………………………..210

Medine…………………………………………………………….211

Sert Kokulu……………………………………………………..214

garip…………………………………………………………………215

Bahnhoftan Dönerken İçime Bıraktığın Tuhaf İşaretler…………………………………………………..217

O Yer……………………………………………………………….227

Ayna ile Sırrı…………………………………………………….233

Garip………………………………………………………………244

Olmadık Bir Şey………………………………………………..251

Vebal……………………………………………………………….261

İşler Vakitlere Rehinlidir……………………………………266

Denizde Ölüm………………………………………………….273

Biliyorum Oradasın…………………………………………..276

Av…………………………………………………………………..280

Kırmızı Bir Yağmur……………………………………………283

Savaşın Birinci Günü…………………………………………289

Sınırlı Kavrayış Biçimine İlişkin Öykü Taslakları Mektubu……………………………………………291

Feci Bir İntihar…………………………………………………293

Düşkırığı………………………………………………………….298

Yüzüm…………………………………………………………….300

Mektup……………………………………………………………302

Yar Kokusu………………………………………………………307

Bu Sabah………………………………………………………….310

Rüya İle Tabiri………………………………………………….313

Bozuk Ef Klavye İle Bir Şiir Yazma Girişimi………….315

Deli Sarığı………………………………………………………..316

Boş………………………………………………………………….317

böhüüüü………………………………………………………….318

Halamın Çiçekleri…………………………………………….322

Seni Süt İçmeye Çağırıyorum……………………………..324

ayan beyan…………………………………………………………331

Ayan Beyan………………………………………………………333

Senin Aklın İllet……………………………………………….342

Şathiye…………………………………………………………….345

Bir ve Hep………………………………………………………..362

Akıl Dağı…………………………………………………………366

Şeyleri Senin İçin Seni de Kendim İçin………………..377

Terk………………………………………………………………..381

Beni Yaktığın Menzil…………………………………………388

Çokluktan Kinaye…………………………………………….393

Issız ……………………………………………………………….397

güzeran……………………………………………………………..399

Evsiz……………………………………………………………….401

Öğle Şekeri………………………………………………………402

Ayça………………………………………………………………..403

İkiniz………………………………………………………………404

‘İnsana ait bir grafik’………………………………………….405

Tutku………………………………………………………………406

Küf kokulu Bir Anlaşma…………………………………….407

Endam Aynası…………………………………………………..408

San…………………………………………………………………409

Taammüden……………………………………………………..411

Sarhoş……………………………………………………………..412

Kül Kedisi………………………………………………………..413

Berfin………………………………………………………………415

Güzeran…………………………………………………………..416

Fecr………………………………………………………………..418

Fani Sundurma…………………………………………………432

Darağacımn saçları……………………………………………434

Çerağ………………………………………………………………440

Çocuklar ve çiçekler………………………………………….441

Pencere……………………………………………………………444

İbrişim…………………………………………………………….445

Sinemadüşü……………………………………………………..447

Habil-i gayr-i kabil…………………………………………….448

Saman……………………………………………………………..453

Güzellik ve aşk…………………………………………………455

Solgun yapraktan toprak notlan…………………………457

Güller ve kanatlar……………………………………………..462

***

sırlı tuğlalar

‘elif ile lam birleştiler tıpkı iki sevgili gibi ve yıllar bir düş oldu’ İbn Arabi

Yusuf’un Rüyası

Dedem, Yusuf Suresi’ni sayıkladı son günlerinde.

Yüziki yaşma girmişti, hatırlayabildiği en şiddetli kış yaşanıyordu.

Damı loğlarken ayağı kaymış, düşmüş, bacaklarını kırmıştı. Üç ay yattığı döşekten kalkamadı.

Döşeğinin yüzündeki yamalardan şalvarında, bugün hâlâ sakladığım altın sarısı sarığında, mintanında onlarca vardı. Babaannemin kullandığı her şey, kokusunu unutamadığım yeşil sabunla eriyinceye kadar yıkanır fakat atılmazdı.

Yusuf ilk torunuydu. Yedi aylıkken zatürreden ölmüştü. Ne var ki babaannem, dokunduğu ağacı kurutan boz yılanın soktuğuna inanır, Yusuf’un adı her anıldığında muhayyilesinde uydurduğu bu ölüm öyküsünü yeniden anlatırdı. Annemle

Hanım halam, Çarmuzu mahallesindeki evin kayrak taşı döşeli avlusunda kille çamaşır yıkarken, dut ağacının dalına bağlı urganlarla çatılmış asma beşikte uyurken çekilmiş fotoğrafına bakıp bakıp ağlardı. Saçları ve iri badem gözleri sürmeliymiş gibi simsiyahtı. Başı biraz büyükçe, daha çok dedeminkini andıran hafif iri, kancalı burnunun altında kaim, etli dudakları ve şişkin avurtlarının zarif bir biçimde birleştiği çenesinde, yanağmdakine benzer bir gamze okunuyordu. Yusuf, gökten inmiş bir melek gibi girmişti hayatlarına, yine aralarında yeşil bir cennet kuşu gibi yaşayıp bir meleğin omzuna dokunup dünya uykusundan uyandırmasıyla birlikte, sessizce uçup gitmişti aralarından. Definden sonra mezarında geçirdi zamanının çoğunu. Bir gece korku içinde eve döndü ve bir daha ayak basmadı. Sonradan annemin anlattığına göre, çocuğu son bir kez görebilmek için mezarı kazmış, toprağa bulanmış yüzünü görmüş bir uyan almıştı. Zemini pardaklı, duvarları kerpiç, güney penceresinin dut ağaçlarına baktığı, iki oda bir sofalı evde birlikte oturuyorduk. Dedem, cemre suya düşünce damda yatmaya başlar, birinci yaprak dökümünde eve inerdi. Yatsı namazından sonra şalvarındaki son fasulye şekerini bakır sahana döker, yanma kavrulmuş kayısı çekirdeği ile pestil koyar, bizi de dama çıkarırdı.

Yıldızları biraz yükselince ulaşacakmış gibi hissederdik.

Gökle yerin birleşik olduğunu duyana kadar bakardık yıldızlara.

Yanıp yanıp sönmeleri ömrümüze karşılık geliyordu, dedem böyle söylerdi.

Yıldız kayınca, ‘Sübhanallah! Sübhanallahl’diyebağınrdı. Merakımızı bildiğinden, ‘Büyük melekler şeytanları taşlıyor’ derdi.

Tekrar çevirirdik bakışlarımızı, kayan yıldızın nasıl bir elden çıktığını görmeye çalışırdık.

Bu oyun bir vakit sürer, yorulur, kalayı silinmiş bakır tabaktaki kırmızı, sarı, kahverengi fasulye şekerlerini seçmeye çalışırken, o; anne karnındaymış gibi kıvrılır, eliyle destek yaptığı başını göğe çevirir, dünyaya bakmaktan yorulmuş gözlerini yıldızlara salardı.

Sonra sana tuzak kurarlar, çünkü şeytan besbelli ki insana düşmandır

Şeytan düşmandır diye fısıldardı.

Şekerden çekirdekten hevesimizi aldıktan sonra annesinin yanma sokulan kedi yavrulan gibi dedemin çevresine tüner, onun gökle kurduğu temasın farkında olmaksızın, ayın ve yıldızların öykülerini yeniden dinlerdik.

İşte derdi, Yusuf’a secde eden yıldızlar bunlar, bakın, yek, dudu, sise, biraz bu tarafa gelin gelin çar, altındaki penç, yanındaki şeş, heft, hah o yanıp yanıp sönen neh, üstündeki dehe, onun üstündeki devyek, bunlar kardeştir.

Yusuf’la Bünyamin aynı batından gelme, diğerleri bu yüzden şeytana uydular.

Yakub aleyhisselam, onu kıra götürmeyin, dedi, baba yüreği anladı. Gözleri nemlenir, iç geçirir, Rabbim ona bildirdi, derdi. Babaannem, onu görmeye başladığımdan itibaren, beli bükülmüş, cimrilik ölçüsünde muktesit, cinlerle ve meleklerle konuşan bir insandı. Ya dışarıda bakır sahanları külle yıkar, pestil ve pekmez için dut kaynatır, soba yakar, yemek pişirir veya namaz kılardı. Babam, Melek sinemasından sonra Renkli sinemaya ortak olmuş, bu yüzden evlatlıktan atılmıştı. Babamın sinema işine ne zaman, nasıl ilgi duyduğunu bilemiyorum. Malatya’da o zamanlar -Demokratların Yassıada’daki fotoğrafları yayınlanıyordu gazetelerde. Dedem gazete okumazdı. Babamın sinema büfesinde kullanmak için kesekağıdı yapılmak üzere eve getirdiği gazetelere bakardı ara sıra. Menderes ve arkadaşlarının fotoğraflarına her baktığında tansiyonu yükselir, fenalaşırdı- üç sinema vardı. Biri yazlık Şark sineması, biri sonradan yazlığı da açılan Yeni Melek, biri Pınar. Babam, ilkin Şark sinemasında büfecilik yaptı. Sonra Ankara sinemasına ortak oldu. Pınar sineması tümüyle kendine ait ilk yazlık sinema idi. Yusuf amca, burada makinistlik yapıyordu. Yaz kış üzerinden çıkarmadığı paltosunun sol iç cebinde kanyak taşır, zaman zaman çıkarır, gizlemeye çalışarak içerdi. Babam Pınar sineması açıldıktan sonra eve nadiren ve çoğu zaman geç vakitlerde gelir, dedeme görünmemeye gayret ederdi. Babaannem sac sobada yaktığı meşe odununun közünü mangala çekip üzerinde soğanlı bulgur aşı pişirir, suyla yumuşattığı tandır ekmeğinin yanma biber turşusunu çıkarır, çinko çaydanlıkta çay demlerdi. Bu, genellikle kuru ekmeği şekerle tatlandırılmış suya batırıp yiyen dedem için ziyafet sayılırdı. Şiir insanı yoksullaştırmaz, yoksullar ise hayatı şiir gibi yaşayabilir, bu yüzden iyi şiir yazarlarmış. Namazdan sonra ism-i azam okur, uzun uzun ve ağlayarak dua eder, yemeğini yiyip çayını yudumlarken mahşer eşliğinde Yunus ilahisine başlardı.

Aşkın odu ciğerimi/yaka geldi yaka gider/garip başım bu sevdayı/ çeke geldi çeke gider

İkinci dörtlükte babaannem de eşlik ederdi.

Mangalın çevresinde, bağdaş kurmaktan ayaklarımız uyuşmuş, göz kapaklarımıza uykunun ağırlığı oturmuş bir halde bu iki yaşlı insanın zikir coşkusunu seyrederdik. Annemin, şemseli iğne oyasıyla kenarlanmış yazmasından sadece gözleri görünürdü. Dedemin yanında gelinlik yapar, konuşmaz, sorularına evet veya hayır anlamında başını sallayarak cevap verirdi.

Kâr etti firak canıma/aşık oldum sultanıma/aşk zinciri dost boynuma/taka geldi taka gider

İlahinin bu dizelerinde babaannem ‘Hay! Hay!’ diyerek, artan bir ahenkle sağa sola sallanır, kendini kaybeder, başını duvara çarpar, alnından kan sızar lâkin fark etmezdi. Boncuk oyalı yazması başından sızan kanla kızıla boyanırdı.

Önü yukarıdan eteğe kadar açık, göğsü korseli, yanları ve kol ağızları yırtmaçlı, kenarları şerit takviyeli entarisinin üstüne giydiği yamalı bervaniğinin ucuyla terini silip soluklanırken, dişsiz ağzında ezilen sözcüklerle bize elifin, hakikatlerden bir koku koklayanların nezdinde sıradan bir harf olmadığını, cem makamına sahip, adının Allah, niteliğininse Hayy olduğunu anlatırdı. Dedemin onu ancak böylesi anlarda ciddiye alarak dinlediğini hatırlıyorum. Kirli san sarığını geriye iter, başını pencerenin takasına yaslar, gözleri onda fakat bakışları bir başka yerdeymiş gibi sessizce dururdu. Sokağa inen tenhalığa öylesine bakıyordu ki bir zaman sonra kimsesizlik ruhuna sızıyordu. Dut ağacına, Çarmuzu deresinden ayrılan kanal suyuna, Galonun Remziye’nin sopasına dayanarak çarpık ve halsiz adımlarla yürürken yerde bıraktığı resme, davin çekirdeğini göğe fırlatan çocukların sevincine, sülük-çünün usanmaksızm tekrarladığı, ‘yaraya bereye mayasıla her derde sülükçü geldi sülüüük sülük!’ sözlerine, Zetina radyo dükkânının sahibi Ayhan Efendi’nin briyantinli saçlarına, Suset’in iki göz toprak damlı eviyle davulcu Hasan’m babadan kalma iki katlı konağının arasında başı yükselen Beydağı’nm uçurumlarına, neye baksa bir süre sonra baktığı şeyi içinde bulurdu.