Birazoku

İslam ilim geleneğinin temel direklerinden biri olan fıkıh, nesilden nesile aktarılan ve geliştirilen bir mirasın ürünüdür. Bu mirası sonraki nesillere aktarmak ve farklı bakış açılarıyla zenginleştirmek amacıyla fıkıh âlimleri tarafından kaleme alınan eserler, fıkhın farklı yazım türlerinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

Fakihler, fıkhın zengin mirasını farklı amaç ve yöntemlerle ele alarak çeşitli eserler kaleme almışlardır. Bu eserler, metinlerin açıklığa kavuşturulması, eğitim amacıyla özetlenmesi, kenarlarına notlar düşülmesi ya da nazmedilmesi gibi çeşitli nedenlerle telif edilmiştir. Fıkıh literatüründe fıkhın alt disiplinleri olarak adlandırılan bu türlerden biri de “el-Eşbâh ve’n-nezâir” geleneğidir. Bu gelenek, fıkhî birikimi farklılık ve benzerlikler temelinde inceleyerek hükümlerin dayandığı temel ilkeleri ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Elinizdeki bu çalışma, “Eşbâh ve’n-nezâir” geleneğinin fıkıh literatüründeki yerini ve önemini incelemeyi ve bu geleneğin önde gelen temsilcilerinden olan Celâlüddîn es-Süyûtî’nin el-Eşbâh ve’n-nezâir adlı eserini, kapsamlı bir şekilde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda çalışmada öncelikle “Eşbâh ve’n-nezâir”in kavramsal analizi ve tarihsel gelişimi ele alınacaktır. Ardından Süyûtî’nin el-Eşbâh’ında benimsediği yöntem ve kullandığı kaynaklar incelenecek ve eserde geçen ıstılahlara açıklık getirilecektir. Son olarak Süyûtî’nin el-Eşbâh’ının kavâid-i fıkhiyye açısından önemi değerlendirilecektir.

Şeyma YEŞİLYAYLA 1991 yılında Muş’ta doğdu. İlk ve orta öğrenimini Muş’ta tamam- ladı. 2014 yılında Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 2017 yılında Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü’nde İslam Hukuku alanında Süyûti ve el-Eşbâh ve’n-nezâir İsimli Eseri başlıklı teziyle yüksek lisansını tamamladı. 2024 yılında İnönü Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde İslam Hukuku alanında Fıkıh Usûlünde Dilin Vaz‘ı ve İlgili Tartışmaların Fıkhî İçtihatlara Etkisi başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. 2015 yılında Muş Alparslan Üniversite- si İslami İlimler Fakültesi’nde araştırma görevlisi olarak başladığı gö- revine devam etmektedir. Arapça ve İngilizce bilmektedir.

ÖNSÖZ

İslâmî ilimlerin önemli bir dalı olan fıkıh, ibadât, mu‘âmelât, münakehât ve ukûbat gibi geniş bir yelpazede İslâm ümmetine rehberlik ederek toplumun nizam ve intizam içerisinde yaşayıp gelişmesine kat- kıda bulunmuştur. Dinamik bir yapıya sahip olan fıkıh, önceki nesil- lerden devralınan ve üzerinde yoğun emek harcanarak geliştirilen bir mirasın ürünüdür. Bu mirası sonraki nesillere aktarmak ve farklı bakış açılarıyla zenginleştirmek amacıyla fakihler tarafından kaleme alınan eserler, fıkhın farklı yazım türlerinin ortaya çıkmasına zemin hazırla- mıştır. Fakihler, fıkhın zengin mirasını farklı amaç ve yöntemlerle ele ala- rak çeşitli eserler kaleme almışlardır. Bu eserler, metinlerin açıklığa kavuşturulması, eğitim amacıyla özetlenmesi, kenarlarına notlar dü- şülmesi ya da nazmedilmesi gibi çeşitli sâiklerle kaleme alınmıştır. Fı- kıh literatüründe, “fıkhın alt disiplinleri” olarak nitelendirilebilecek bu türlerden biri de “el-Eşbâh ve’n-nezâir” geleneğidir. Bu gelenek, fıkhî birikimi farklılık ve benzerlikler temelinde inceleyerek hükümlerin da- yandığı temel ilkeleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bazı fıkhî yazım türleri, belirli bir mezhebin fıkhî birikimini siste- matik bir şekilde ele alarak fıkhın zenginliğini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın odağında yer alan “el-Eşbâh ve’n-nezâir” geleneği, Şâfiî fakihleri tarafından başlatılmış ve geliştirilmiştir. Bu gelenek, sonraki nesillerin eserleri için metod ve içerik bakımından önemli bir rehber olmuştur. Bu çalışma, Süyûtî’nin kavâid-i fıkhiyye alanına dair kaleme aldığı el-Eşbâh ve’n-nezâir isimli eseri üzerine bir incelemedir. Bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Girişte araştırmanın konusu, amacı, metodu ve kavramsal çerçeve ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Çalışmanın birin- ci bölümünde Süyûtî’nin el-Eşbâh ve’n-nezâir isimli eseri, teknik ve içerik açısından kapsamlı bir incelemeye tabi tutulmuş ve aynı isimle ya- zılan diğer eserlerle mukayese edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise Süyûtî’nin el-Eşbâh ve’n-nezâir’ini oluşturan kavramsal haritanın temelini oluşturan kaynaklar, kavramlar ve ıstılahlar belirlenmiş ve sınıf- landırılmıştır. Bu çalışma, 2017 yılında Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde tamamlanan “Süyûtî ve el-Eşbâh ve’n-nezâir İsimli Eseri” adlı yüksek lisans tezinin gözden geçirilmiş halidir. Bu çalışmanın or- taya çıkmasında emeği geçen birçok kişiye teşekkür borçluyum. Önce- likle saygıdeğer danışmanım Prof. Dr. Muharrem Önder’e çalışmamın vücut bulmasındaki katkılarından dolayı teşekkür ederim. Ayrıca ça- lışmamın gelişmesinde katkı sağlayan diğer hocalarım ve arkadaşları- ma da minnettarım. Son olarak sabırları ve desteğiyle her zaman ya- nımda olan anneme, babama ve ailemin diğer fertlerine de şükranlarımı sunarım.

Gayret bizden, başarı Yüce Allah’tandır.

Şeyma YEŞİLYAYLA

MUŞ 2024

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ………………………………………………………………………………. 5
İÇİNDEKİLER ……………………………………………………………………. 7
GİRİŞ
1. Araştırmanın Konusu ve Amacı ………………………………………….. 17
2. Araştırmanın Metodu ………………………………………………………… 18
3. Kavramsal Çerçeve ve el-Eşbâh ve’n-Nezâir
Literatürü ………………………………………………………………………. 19
3.1. el-Eşbâh ve’n-Nezâir Tanımı ………………………………………. 19
3.2. Diğer İlimlerde el-Eşbâh ve’n-Nezâir ……………………………. 22
3.3. el-Eşbâh ve’n-Nezâirin Önemi ve Faydaları …………………… 25
3.4. Kavâid Eserlerinin el-Eşbâh ve’n-Nezâir Olarak
İsimlendirilmesi ……………………………………………………….. 26
3.5. el-Eşbâh ve’n-nezâir Literatürü ……………………………………. 28
3.5.1. İbnü’l-Vekîl’in el-Eşbâh ve’n-nezâir İsimli Eseri …………. 28
3.5.2. İbnü’s-Sübkî’nin el-Eşbâh ve’n-nezâir İsimli Eseri …….. 29
3.5.3. İbnü’l-Mülakkın’ın el-Eşbâh ve’n-nezâir İsimli Eseri ….. 30
3.5.4. Süyûtî’nin el-Eşbâh ve’n-nezâir İsimli Eseri ……………… 31
3.5.5. İbn Nüceym’in el-Eşbâh ve’n-nezâir İsimli Eseri ………….. 31
BİRİNCİ BÖLÜM
SÜYÛTÎ’NİN EL -EŞBÂH VE’N-NEZÂİR
İSİMLİ ESERİ
1. Eserin Yazılış Amacı …………………………………………………………. 35
2. Eserde Takip Edilen Yöntem ……………………………………………… 36
3. el-Eşbâh’ın Kısımları ve İçeriği …………………………………………….. 37
3.1. Mukaddime ………………………………………………………………. 37
3.2. Birinci Bölüm: Temel Beş Küllî Kâide ………………………….. 38
3.3. İkinci Bölüm: Küllî Kâideler ……………………………………….. 56
3.4. Üçüncü Bölüm: Fukahâ Arasında İhtilaflı Kâideler …………….. 58
3.5. Dördüncü Bölüm: Fakihin Bilmesi Gereken Önemli
Hükümler ……………………………………………………………….. 58
3.6. Beşinci Bölüm: Aynı Bâb Altında Toplanabilecek
Benzer Meseleler ……………………………………………………… 60
3.7. Altıncı Bölüm: Hüküm Bakımından Birbirinden
Ayrılan Benzer Fıkhî Meseleler …………………………………… 61
3.8. Yedinci Bölüm: Çeşitli Benzer Meseleler ……………………….. 62
4. el-Eşbâh Üzerine Yapılan Çalışmalar …………………………………….. 63
4.1. Manzume, Muhtasar, Şerh, Hâşiye ve Tehzîb Tarzı
Çalışmalar ………………………………………………………………. 64
4.2. Müstakil Makale ve Bir Kitap Bölümü Olarak Yapılan
Çalışmalar ………………………………………………………………. 68
5. Aynı İsimle Yazılan Diğer Eserlerle Mukayese……………………….. 69
5.1. İbnü’l-Vekîl’in el-Eşbâh İsimli Çalışmasıyla Mukayesesi …….. 69
5.2. İbnü’s-Sübkî’nin el-Eşbâh İsimli Çalışmasıyla Mukayesesi ….. 70
5.3. İbnü’l-Mülakkın’ın el-Eşbâh İsimli Eseriyle Mukayesesi …….. 72
5.4. İbn Nüceym’in el-Eşbâh İsimli Çalışmasıyla Mukayesesi ……. 73
İKİNCİ BÖLÜM
EL -EŞBÂH VE’N-NEZÂİR ’DE KAVRAMSAL HARİTA:
KAYNAKLAR, ISTILAHLAR VE İSİMLER
1. Kaynaklar ……………………………………………………………………….. 75
1.1. Fürû Fıkıh Kaynakları ………………………………………………… 76
el-Ümm …………………………………………………………………….. 76
el-Emâlî ……………………………………………………………………. 77
el-İmlâ ………………………………………………………………………. 77
et-Telhîs …………………………………………………………………….. 77
Tezkiretü’l-âlim …………………………………………………………… 78
el-Fürû ……………………………………………………………………… 78
el-İfsâh ……………………………………………………………………… 78
et-Takrîb …………………………………………………………………… 78
et-Tecrîd ……………………………………………………………………. 79
er-Revnak ………………………………………………………………….. 79
et-Telkîn ……………………………………………………………………. 79
el-Lübâb ……………………………………………………………………. 79
el-Mecmû …………………………………………………………………… 80
Şerhu’t-Telhîs ……………………………………………………………… 80
Şerhü’l-Fürû ……………………………………………………………….. 80
Ta‘liku’l-Bendenîcî ……………………………………………………….. 80
Şerhu’t-Telhîs ……………………………………………………………… 80
el-Hâvi ……………………………………………………………………… 81
ez-Ziyâdât ………………………………………………………………….. 81
el-İbâne …………………………………………………………………….. 81
et-Ta‘lika ………………………………………………………………….. 81
Şerhu’l-Miftâh …………………………………………………………….. 82
el-Mühezzeb ……………………………………………………………….. 82
et-Tenbîh …………………………………………………………………… 82
eş-Şâmil …………………………………………………………………….. 82
et-Tetimme …………………………………………………………………. 82
en-Nihâye ………………………………………………………………….. 83
et-Tahrîr ……………………………………………………………………. 83
eş-Şâfî ………………………………………………………………………. 83
el-Maksûd …………………………………………………………………. 84
Kitabü’r-Rakm ……………………………………………………………. 84
el-Bahr ……………………………………………………………………… 84
el-Hılye……………………………………………………………………… 84
el-Basît ……………………………………………………………………… 85
el-Vasît …………………………………………………………………….. 85
et-Tehzîb …………………………………………………………………… 85
el-İdde ………………………………………………………………………. 85
ez-Zehâir …………………………………………………………………… 85
el-Beyân …………………………………………………………………….. 86
el-İntisâr ……………………………………………………………………. 86
Şerhu’l-Vecîz ……………………………………………………………… 86
Nüketü’t-Tenbîh ………………………………………………………….. 86
el-Muharrer ………………………………………………………………… 86
eş-Şerhu’s-Sağîr ……………………………………………………………. 87
el-İ‘câz ……………………………………………………………………… 87
el-İstiksâ ……………………………………………………………………. 87
el-Hâvi’s-Sağîr …………………………………………………………….. 87
eş-Şâmilü’s-Sağîr ………………………………………………………….. 88
et-Ta‘cîz ……………………………………………………………………. 88
Şerhu’t-Ta‘cîz ……………………………………………………………… 88
en-Nüket ‘ale’t-Tenbîh …………………………………………………… 88
Tashîhu’t-Tenbîh ………………………………………………………….. 88
Şerhu’l-Mühezzeb …………………………………………………………. 89
el-Minhâc …………………………………………………………………… 89
er-Ravza ……………………………………………………………………. 89
et-Tahkîk ………………………………………………………………….. 90
Dekâiku’l-Minhâc ……………………………………………………….. 90
Şerhu’t-Tenbîh …………………………………………………………….. 90
et-Tehzîb …………………………………………………………………… 91
Şerhu’l-Muknî …………………………………………………………….. 91
ez-Zahîre …………………………………………………………………… 91
el-Vâfî ……………………………………………………………………… 91
Şerhu’t-Tenbîh …………………………………………………………….. 92
el-Kifâye …………………………………………………………………….. 92
Matlebü’l-Âlî ……………………………………………………………… 92
Şerhu’l-Vasît ………………………………………………………………. 92
el-Cevâhir ………………………………………………………………….. 93
Muhtasaru’r-Ravza ………………………………………………………. 93
Tekmiletü şerhi’l-Mühezzeb……………………………………………… 93
Faslu’l-kadâ fî ahkâmi’l-edâ ve’l-kadâ ………………………………… 93
et-Tevşîh ……………………………………………………………………. 93
el-Mühimmât ………………………………………………………………. 94
Elğâz ……………………………………………………………………….. 94
et-Tenkîh …………………………………………………………………… 94
el-Envâr ……………………………………………………………………. 94
el-Kût ……………………………………………………………………….. 95
et-Tavassut …………………………………………………………………. 95
el-Hâdim …………………………………………………………………… 95
Manzûme ………………………………………………………………….. 95
Tashîhu’l-Minhâc …………………………………………………………. 96
et-Tedrîb ……………………………………………………………………. 96
et-Tetimmât ………………………………………………………………… 96
Hâşiyetü’r-Ravza …………………………………………………………. 96
en-Nüket …………………………………………………………………… 96
Nazmü’r-Ravza…………………………………………………………… 97
1.2. Fıkıh Usûlü Kaynakları ………………………………………………. 97
el-Burhân …………………………………………………………………… 97
et-Ta‘lîk ……………………………………………………………………. 97
Cem‘u’l-Cevâmi‘ …………………………………………………………… 98
Men‘u’l-Mevâni‘ …………………………………………………………… 98
Tenzîhü’n-nevâzir fî Riyâzi’n-nâzir ……………………………………. 98
1.3. Kavâid Kaynakları……………………………………………………… 98
el-Müskit …………………………………………………………………… 98
el-Furûk ……………………………………………………………………. 99
el-Mu‘âyât …………………………………………………………………. 99
el-Furûk ……………………………………………………………………. 99
el-Kavâidü’l-kübrâ ………………………………………………………… 99
el-Kavâid …………………………………………………………………. 100
el-Eşbâh ve’n-nezâir …………………………………………………….. 100
et-Temhîd …………………………………………………………………. 100
el-Kavâid …………………………………………………………………. 100
1.4. Fetva ve Kazâ Eserleri ……………………………………………… 100
Edebü’l-kazâ ……………………………………………………………. 100
Fetâvâ Hannâtî …………………………………………………………. 101
Fetâvâ el-Kaffal ………………………………………………………….. 101
Fetâvâ Kâdî Hüseyn ……………………………………………………. 101
Fetâvâ Abdi’l-Melik b. İbrahîm el-Makdisî el-Hemedânî ………… 101
Fetâvâ el-Gazzâlî ……………………………………………………….. 102
Fetâvâ eş-Şâşî ……………………………………………………………. 102
Fetâvâ el-Begâvî …………………………………………………………. 102
el-İşrâf …………………………………………………………………….. 102
Fetâvâ İbni’l-Bezrî ……………………………………………………… 102
Münyetü’l-müftî ‘ani’l-Fetâvâ es-Sirâciyye ……………………………. 102
Fetâvâ İbni’s-Salâh ……………………………………………………… 103
Fetâvâ en-Nevevî ………………………………………………………… 103
Fetvâ el-Bârizî …………………………………………………………… 103
Fetâvâ es-Sübki …………………………………………………………. 104
el-Halebiyyât …………………………………………………………….. 104
Fetâvâ Sâhibi’t-Tetimmât ……………………………………………… 104
Fetâvâ el-Bulkînî ……………………………………………………….. 104
1.5. Diğer Kaynaklar ………………………………………………………. 105
et-Tefsîr …………………………………………………………………… 105
et-Tefsir …………………………………………………………………… 105
el-Musannef ………………………………………………………………. 105
Sahîh-i Müslim ………………………………………………………….. 105
es-Sünen ………………………………………………………………….. 106
Müşkilü’l-âsâr …………………………………………………………… 106
Mu‘cemü’t-Taberânî …………………………………………………….. 106
el-Hilye……………………………………………………………………. 106
es-Silsile …………………………………………………………………… 107
Câmi‘u’l-cevâmi‘
…………………………………………………………. 107
Kifâyetü’l-mütehaffiz ……………………………………………………. 107
el-İhyâ …………………………………………………………………….. 107
Şerhu’s-Sünne ……………………………………………………………. 107
Ahkâmü’l-Hanâsâ ……………………………………………………… 108
el-Milel ve’n-Nihal ……………………………………………………… 108
el-Emâlî ………………………………………………………………….. 108
Şerhu’l-Müsned ………………………………………………………….. 108
Ulûmü’l-hadîs ……………………………………………………………. 109
Ulûmü’l-hadîs ……………………………………………………………. 109
Şerhu Müslim ……………………………………………………………. 109
el-Menâsik ……………………………………………………………….. 109
el-Ezkâr ………………………………………………………………….. 110
et-Tabâkât ……………………………………………………………….. 110
İbrâzu’l-hikem min hadisi rufi‘a’l-kalem …………………………….. 110
Tesrîhu’n-nâzır fi’n-‘izâli’n-nâzır …………………………………….. 110
Münyetü’l-bâhis ‘an dîni’l-vâris ……………………………………….. 110
Âkâmü’l-mercân fî ahkâmi’l-cân ……………………………………… 110
el-Kevâkib ………………………………………………………………… 111
Mehâsinü’l-ıstılâh ……………………………………………………….. 111
Şerhu’t-Takrîb ve’t-teysîr ………………………………………………. 111
el-İlhâm ve’l-vesvese ……………………………………………………… 111
el-Hisâl …………………………………………………………………… 111
ez-Zehrü’l-bâsim fîmâ yuzevvicu fîhi’l-hâkim ……………………….. 112
2. el-Eşbâh’da Geçen Istılâh ve İsimler ……………………………………. 112
2.1. el-Eşbâh’da Adı Geçen Âlimler İçin Kullanılan
Kavramlar ………………………………………………………………. 112
el-Kâdî …………………………………………………………………… 113
Kâdı’l-Kudât …………………………………………………………… 113
Celâletü’l-Kâdî ………………………………………………………… 114
el-Kâdiyân ……………………………………………………………… 114
eş-Şeyh/Şeyhunâ/ Meşâyihî ………………………………………. 114
el-İmâm …………………………………………………………………. 115
eş-Şeyhân/eş-Şeyhayn ………………………………………………. 115
el-Üstâd …………………………………………………………………. 115
el-Müteahhirûn ……………………………………………………….. 115
el-Horâsâniyyûn ………………………………………………………. 115
el-Irâkiyyûn …………………………………………………………….. 116
el-Ashâb ………………………………………………………………… 116
Kâle Ba‘duhum ……………………………………………………….. 116
Sâhibü’t-Telhîs ………………………………………………………… 117
Sâhibü’l-Fürû’ …………………………………………………………. 117
Sâhibü’l-İfsâh ………………………………………………………….. 117
Sahibü’t-Takrîb ……………………………………………………….. 117
Sâhibü’r-Revnak………………………………………………………. 117
Sâhibü’l-Lübâb ………………………………………………………… 117
Sâhibü’l-Hâvî ………………………………………………………….. 118
Sâhibü’l-Mühezzeb ………………………………………………….. 118
Sâhibü’ş-Şâmil…………………………………………………………. 118
Sâhibü’t-Tetimme ……………………………………………………. 118
Sâhibü’l-Mu‘âyât ……………………………………………………… 118
Sâhibü’l-Mu‘temed …………………………………………………… 118
Sâhibü’l-Bahr ………………………………………………………….. 119
Sahibü’t-Tehzîb ………………………………………………………. 119
Sâhibü’l-İşrâf ………………………………………………………….. 119
Sâhibü’l-‘İdde ………………………………………………………….. 119
Sâhibü’z-Zehâir……………………………………………………….. 119
Sâhibü’l-Beyân ………………………………………………………… 119
Sâhibü’l-Kâfî …………………………………………………………… 120
Sâhibü’l-İntisâr ………………………………………………………… 120
Sâhibü’l-Vâfî …………………………………………………………… 120
Sâhibü’t-Ta‘cîz ………………………………………………………… 120
Sahibü’l-Matleb ……………………………………………………….. 120
Sâhibü’l-Kifâye ……………………………………………………….. 120
Sahibü Âkami’l-Mercân …………………………………………….. 121
Sâhibü’l-Hâdim ……………………………………………………….. 121
Sâhibü’t-Tetimmât …………………………………………………… 121
el-Kaffâl ………………………………………………………………… 121
Hâtimetü’l-Muhakkikîn …………………………………………….. 121
122 ………………………………………………………………)بعض ( Ba‘du
2.2. Literatür İçin Kullanılan Terimler ………………………………. 122
eş-Şerh …………………………………………………………………… 122
eş-Şerhu’s-Sağîr ……………………………………………………….. 123
er-Ravza ………………………………………………………………… 123
Aslü’r-Ravza …………………………………………………………… 123
Zevâidü’r-Ravza ………………………………………………………. 123
Kezâ fi’r-Ravza ve Aslihâ ………………………………………….. 124
Şerhu’l-Minhâc ……………………………………………………….. 124
eş-Şerhayn ……………………………………………………………… 124
2.3. el-Eşbâh’ta Mezhep Görüş ve Tercihleri İçin Kullanılan
Kavramlar …………………………………………………………….. 124
el-Kavl/el-Kavlân/el-Kavleyn/el-Ekvâl ………………………. 125
el-Kadîm ve el-Cedîd ……………………………………………….. 126
el-Evcüh/Evcüh ……………………………………………………… 127
Ale’l-evceh ……………………………………………………………… 127
128 ………………………………………………………… )الطرق( et-Turuk
128 ……………………………………………………….. )الأظهر( el-Ezhar
128 ………………………………………………………… )الظاهر( ez-Zâhir
129 ……………………………………………………….. )الأشهر ( el-Eşher
129 ……………………………………………………. )المشهور( el-Meşhûr
129 ……………………………………………………….. )الأصح ( el-Esahh
130 ………………………………………………………. )الصحيح( es-Sahîh
130 ……………………………………………………….. )الأشبه( el-Eşbeh
130 ……………………………………………………….. )الأرجح( el-Ercah
131 ……………………………………………………….. )الراجح( er-Râcih
131 …………………………………………………… )المذهب( el-Mezheb
131 …………………………………………………………. )النص( en-Nass
132 ……………………………………………………….. )الأقرب ( el-Ekrab
132 …………………………………………………………. )الأقوى( el-Ekvâ
132 ……………………………………………………….. )الأقيس( el-Ekyas
132 ………………………………………………………….. )الأولى( el-Evlâ
المجزوم ( el-Meczûm bih
132 …………………………………………… ) به
133 …………………………………………………….. )المختار( el-Muhtâr
133 …………………………………………………. )المعتمد( el-Mu‘temed
SONUÇ ………………………………………………………………………….. 135
KAYNAKÇA ……………………………………………………………………. 139

….