Birazoku

Gulliver’in Yolculukları’nın yazarı Jonathan Swift ile dönemdaş olan Alexander Pope, sadece İngiliz edebiyatı eğitimi alanların adını bildiği önemli bir yazardır. Katolik bir tüccar ailesinin çocuğu olarak çok farklı ahlaksal değerlere sahip olan Pope, asiller sınıfını iyice aşağılar. Bunu için de epik şiirin abartıcı öğelerine baş vurur. Sanki söz konusu olan bu klişenin kesilişi değil, bir kentin ele geçirilişidir. Basit bir olayın bu ölçülerde anlatılışı yergi dozunu keskinleştirir. Döneminde çok tutulmuş olan Bukleye Tecavüz, 19. yüzyılda bir bakıma yeniden keşfedilip yeniden ünlenmiş ve bu ününü bugüne kadar da korumuştur.

*

Hanımefendi,
Size ithaf ettiğime göre bu şiiri önemsediğimi inkâr etmek boşuna çaba olur. Ama inanın, yalnızca öteki hemcinslerinin değil, kendilerinin de boşta bulunarak düştükleri küçük budalalıklara gülebilecek kadar sağduyulu ve şakacı tabiatlı birkaç genç hanımı eğlendirmek için yazıldı bu şiir. Nedense, bir sırrı açıklıyor havasıyla dilden dile dolaştı ve çok geçmeden gün yüzüne çıktı.

Ben kusurlu bir kopyayı kitapçıya sunmuşken, düzeltilmiş yeni bir baskının yayınlanmasına razı olmak iyi yürekliliğini gösterdiniz. İlkini teslim etmek zorunda kaldığımda düşündüklerimin ancak yarısını gerçekleştirebilmiştim, çünkü projemi tamamlayacak mekanizma henüz mevcut değildi.

Hanımefendi, mekanizma, eleştirmenlerin ortaya attığı bir terim ve şiirlerde tanrıların, meleklerin, şeytanların rol aldığı bölüm için kullanılıyor: Ne de olsa eski ozanların günümüzün birçok hanımıyla ortak bir özelliği var: Bir olay kendi içinde ne kadar değersiz olursa olsun, onlar onu daima en önemli şeymiş gibi gösterirler. Ben bu mekanizmayı çok yeni ve ilginç bir temel olan doğaüstü varlıklarla ilgili Rosucrician öğretisi üstüne kurmaya karar verdim. Bir hanımefendinin önünde anlaşılması zor kavramlardan konuşmanın ne kabul edilemez bir davranış olduğunu biliyorum; ancak bir ozan için yapıtlarının özellikle sizin cinsiniz tarafından anlaşılması öyle önemlidir ki birkaç zor terimi açıklamama izin vermelisiniz.

Rosicrucianlar size tanıştırmam gereken bir topluluk. Bildiğim kadarıyla onları en iyi Le Comte de Gabalis adlı Fransızca kitaptaki bir bölüm anlatır. Bu kitap gerek başlığı, gerek hacminden dolayı öyle çok romana benzer ki cins-i latifin çoğu üyesi onu yanılıp bu niyetle okumuştur. Bu beylere göre dört elementte barınan, Hava, Yer, Su ve Ateş perileri olarak bilinen varlıklar vardır. Yer Perileri ya da İfritler toprakta yaşar ve kötülük yapmaktan zevk alırlar; ama Hava Perileri hayal edilebilecek en uyumlu yaratıklardır. Deniyor ki, gerçekten becerikli insanlar için çok kolay bir şartla, iffetin korunması şartıyla, her ölümlü bu yumuşak tabiatlı varlıklarla en mahrem yakınlığı kurabilirmiş.

…