Birazoku

“Hemen herkesin ekonomi anlayışını artırabilecek bir el kitabı”
USA Today

“Ekonomik olayların sizi ve firmanızı nasıl etkilediğini anlamak isterseniz ‘Bir Günde Ekonomist nasıl Olunur?’ kitabını okumalısınız”
Crain’s New York Busines

“Ekonominin matematiğini öğrenen, fakat manasını kavrayamayan herkesin okuması gereken bir kitap”
Success Dergisi

“Bir Günde Ekonomist nasıl Olunur?” size günümüzün zor ekonomik şartlarında her yöneticinin bilmesi gereken temel bilgileri verecektir. Tahmin ettiğiniz daha az sayfada daha fazla teorik bilgi bulacaksınız: Faiz oranları ve enflasyon, fırsat maliyeti ve görünür maliyet, fiyat ve kar, borç ve bütçe açığı. Tam manasıyla öğrenemediğiniz bütün kafa karıştırıcı ve fakat önemli kavramlar, öğrenmesi kolay, unutması imkansız bir tarzda özetlenmiştir.

Bu küçük kitap, işletme yüksek lisansını yeni tamamlamış bir gençle yaşlı bir ekonomi profesörü arasında geçen konuşmalardan meydana gelmiştir. Pek çoğumuz gibi bu genç yönetici adayı da çok sayıda dersler almış ve formüller öğrenmek için didinmiştir; fakat hala ekonominin gerçekten ne demek olduğunu kavrayamamıştır. Onları dinledikçe görürüz ki Profesör; makro mikro ve uluslar arası ekonominin önemli kavramlarını grafikler, anlaşılmaz bilimsel bir lisan veya matematik kullanmadan gayet sade bir dille açıklar.

Şunu itiraf etmeliyiz ki, herkes ekonomi hakkında konuşur ama pek az kişi gerçekten anlar. “Bir Günde Nasıl Ekonomist olunur?”, modern yöneticiler için muhakkak okunması gereken ve gayet kolay bir kitap.

İÇİNDEKİLER
Editörden
Çevirenin Önsözü.
Teşekkür.
Her Yöneticinin Makroekonomi Hakkında
Dilmesi Gerekenler
Her Yöneticinin Mikroekonomi Hakkında
Bilmesi Gerekenler
Her Yöneticinin Uluslararası Ekonomi Hakkında
Bilmesi Gerekenler
Sonsöz

Editörden
Bir Günde Ekonomist Nasıl Olunur?” siz okuyucularımızın da göreceği gibi bir hoca ve öğrenci arasındaki diyaloga dayanıyor. Olaylar dramatize bir şekilde anlatılmaya çalışılıyor. Bir işletme yüksek lisansı öğrencisi olarak, ekonomiyi rakamların içine hapsetmeden anlatmanın bu bilimi daha eğlenceli ve Öğretici hale getireceğine inanıyorum. MBA okulunda aldığım derslerde hocaların anlatım tarzı, bu düşüncenin bende oluşmasına neden olmuştur. Bu kitapta ekonomi bilimi, yaşam alanlarımızın en sıradan ifadeleri ile anlatılarak iş dünyasının karmaşık ortamına bir ön hazırlık yapılmasına imkan veriyor.
Kitabın aslı “The Instant Economist” adıyla ABD’de 1986 tarihinde piyasaya sürülmüş. Bu tarihte hepinizin hatırlayacağı gibi Sovyetler Birliği dağılmamış, dünya tek süper gücün hakim olduğu bir ortama kavuşmamıştı. Kapitalist üretim süreçleri Komünist ilkelerle küresel bir çatışma halindeydi. Her ne kadar Sovyetler Birliği Çernobil faciasından sonra Glasnost adıyla bilinen açıklık politikasına yol vermiş olsa da bu kavganın etkileri devam etmekteydi. Kitap, o günün ekonomik koşullan altında ABD’nin kapitalist sisteminin şifrelerini veren bir bütün içinde yazılmıştır. 1980lerin başında Turgut özal’ın iktidara gelmesiyle toplumca tanımaya başladığımız süreçler bizim için o günlerde çok yeniydi.
O günlerden bu yana hem dünya hem de Türkiye inanılmaz bir yol kat etti. 90’lı yıllar önce Berlin Duvarının çöküşüyle başladı. Ardından 1. Körfez Savaşı patlak verdi. Sonrasında ise yıkılmaz sanılan Sovyetler Birliği parçalara ayrıldı ve 1993 yılında ABD’nin liderliğinde “Yeni Dünya Düzenine geçildi. Bizim daha 90’lann sonundan itibaren önemini kavramaya başladığımız İnternet devrimi ve Bili Gates’in her masada bir bilgisayar bulundurma hayalinin gerçekleşmesi ABD’nin ve dünyanın farklı bir yöne gitmesine neden oldu. İnternet teknolojisi geliştikçe sermayenin küreselleşmesi hızlandı. Dünyanın her yanında şirket satın almaları ve birleşmeleri gerçekleşti. 11 Eylül, terörizmin tüm boyutlarıyla gündemimize girmesine neden oldu. Bu, küresel sermayenin kendi yönünü tayin etmeye çalıştığı bir dönem oldu aynı zamanda.
Çin bir fenomen olarak ortaya çıktı. Dünyanın en büyük şirketleri maliyetlerini kısmak için üretimlerini Çin’e kaydırmanın gerekli olduğuna inandılar. Bu, Almanya, Fransa ve ABD gibi dev ekonomilerde işsizlik probleminin dogmasına yol açtı. Çin’de, Hindistan’da ve diğer gelişmekte olan ekonomilerde tüketime yönelik talep arttıkça petrol ve doğal gaza yönelik ciddi bir ihtiyaç doğdu. Bu durum petrol ve doğal gaz rezervlerine sahip olan ülkelerde ciddi bir sermaye birikimine neden oldu. 90’h yıllarda eski gücüne asla kavuşamayacağı düşûnûlen Rusya, hem Asya hem de Avrupa arasında bağlantı noktası olması nedeniyle hem de sahip olduğu müthiş petrol ve doğal gaz rezervleri ile gündemin en üst sıralarına yerleşti.
Bu açıdan bakıldığında gezegenimizin son yirmi yılda ekonomik anlamda büyük bir değişim geçirdiğini görüyoruz. Ama ekonominin ilkeleri değişmedi. Ekonominin temel kuralları yirmi yıl öncesi ile aynı durumda. Belki yirmi yıl öncesiyle bugünkü arasındaki tek farkı, ekonominin ilkelerini yaşam alanlarımıza ne kadar hızlı ve stratejik bir şekilde uygulayabildiğimizde aramalıyız. Yirmi yıl önce devletçi kapitalizmden kurtulmak için ilk adımlarım atan Türkiye, bugün dünyanın en büyük ekonomileri sıralamasında 17.’liğe yükselmiş durumda. Bu açıdan yaklaşıldığında, hızla gelişmekte olan piyasası ile ve birçok sektörde kâr marjının düşük tutulduğu bir rekabet ortamında Türkiye’de “Bir Günde Ekonomist Nasıl Olunur”‘ işletme okullarından mezun olanların ve ekonominin mantığını anlamak isteyenlerin özellikle okumaları gereken bir eser olarak göze çarpıyor.
Mehmet Tuncel

Çevirenin Önsözü
Amerika Birleşik Devletlerinde işletme dalında yüksek lisans eğitimimi bitirmiş yurda dönüş hazırlıktan yaptığım sırada bulduğum bu kitabı okuduğumda, doğrusu kendimle kitaptaki genç arasında bazı benzerlikler gördüm. Kitapta anlatılan konuların pek çoğunu ayrıntılı olarak ben de derslerde görmüştüm, fakat kitabı okuduktan sonra bunların manalarını tam kavrayamamış olduğumu üzülerek farkettîm. Kitabı bir nefeste okuyup bitirdiğimde, etrafımızda olup biten ekonomik gelişmelere daha farklı bir gözle baktığımı hissettim.
Kitabın yazılışındaki akıcılık beni cezbedebildiği için, Türkiye’ye döndükten sonra kitabı bir kaç kere daha okudum. Her okuyuşumda, “Acaba Türkiye’de yayımlanmış bu tip bir kitap var mıdır?” sorusu zihnimi biraz daha kurcalamaya başladı. Gerekli araştırmayı yapıp olmadığına kanaat getirince kitabı tercüme etmeye karar verdim. Daha önce bir tercüme tecrübem olmadığı halde şimdi bu işe cesaret ettiğim için çok memnunum. Çünkü kitabın gerek öğrenci gerek iş adamları ve gerekse bu konularla ilgili olan pek çok kişiye faydalı olabileceğine inanıyorum.
Ders kitaplarının sıkıcılığından kurtulup, bir romanın akıcılığı ile yazılmış bu kitabı okurken şu teorileri öğrenmeliyim, bu formülleri ezberlemeliyim baskısını hissetmeden, iş veya öğrenim hayatınızda çok faydalı olabilecek bilgiler elde edebileceğinizi umuyorum.
Dr. Yavuz Fahir Zülfikar
Chapel Hiil, NC, A.B.D.
Ocak 2008

Teşekkür
Kitabımızın ilk müsveddelerini okumak için zamanlarını ayıran öğrenci ve yöneticilerin gösterdikleri yardımlar için şükranlarımızı sunuyoruz. Özellikle, Chase Lincoln First Bank’dan Skip Beaver ve Ted Colucci, Eastman Kodak’tan James Carnall, Xerox Corporation’dan Steve Lansing ve Michael Wierzbicki, Hartman AllisChalmerstan Leonard DeWeerdt, Rochesier Products, GM’den David Brown, Rochesıer Business İnstİtute’den Roben Butler, Rochester Telephone’dan Robert Tinney, Harding Foods1 dan Susan Gatten, U.S.A. Toda/den Maryjane Fisher ve Kansas City Times’dan John Laroe’nun yapıcı tenkitlerinden çok istifade ettik.
Ayrıca, Bucknell Ûniversitesi’nden Profesör Stephen C. Stamos, Jr. ve Frank Slavik’e, Bradley Ûniversitesi’nden Ivan Weinel’e, Kalamazoo Koleji’nden Philip S. Thomas ve Frederick R. Slrobel’e, Westem Michigan Ûniversitesi’nden Raymond E. Alie’ye ve Empire State Koleji’nden (SUNY) Martin Naparsteck’e düşünceli yorumlan ve yardımları için teşekkür ederiz. Son olarak, Carol Calacterra, Xarifa Greenqulst ve Kalia Westerman’a müsveddelerin muhtelif kısımlarının okunmasındaki yardımları için teşekkür ederiz.
İstenmeden kalmış olan hata ve eksiklerden tabii ki biz sorumluyuz.
Kitapta pekçok detayların atlandığım farkedip bunları hatırlatacaklarını tahmin ettiğimiz meslekdaslarımıza, bazı kararların en iyi şekilde piyasada test edilebileceğini hatırlatmak isteriz.
JCP RML

İşletme bölümünde yüksek lisansımı henüz bitirmiş, yönelim hademesinde bir işe başlamak üzere hazırlanıyordum. Sır gün babamla şirketi hakkında konuşuyorduk. Bir kaç dakika sonra babam başını sallamaya başladı.
“Sen gerçek ekonomi hakkında hiç bir şey bilmiyorsun.”
“Fakat isletmedeki bulan derslerde çok başarılıydım/” diye itiraz ettim,
“Hiç önemli değil.” dedi babam. “Size okulda ekonomi diye öğrettikleri sadece matematik. Bir yönetici ekonominin temel prensiplerini anlamalıdır. Cünha, iyi bir plancı olmadan iyi bir yönetici olamazsın ve ekonominin sirkelini nasıl etkileyeceğini anlamadan da iyi bir plancı olamazsın.”
Bir kağıda bir şeyler yazıp “işlet” dedi. “Üniversitede bu beyi görmeni İstiyorum. Kendisi benim yüksek lisansdan eski bir hocamdır. Ondan bir yönet teinin ekonomi hakhında neler bilmesi gerektiğini sana açıklamasını rica et. Fazla vaktini almayacağını söyle…”