Birazoku

Dünyanın dört bir yanında bölgesel savaş riskinin iyice arttığı şu dönemde, savaşın ne olduğu kadar nasıl değiştiği sorusu da yeniden önem kazanıyor.

Savaş alanında silahlı insansız hava araçlarının, otonom silah sistemlerinin, paralı orduların rolü gitgide artıyor. Siber savaştan, yeni psikolojik harp tekniklerine kadar uzanan, daha önce görülmemiş yeni teknolojiler ve taktikler devreye sokuluyor. Uluslararası mekanizmaların zayıflaması, böyle bir ortamda devletlerin ve toplumların güvenlik anlayışını da derinden etkiliyor. Yeni savaş biçimleri ve devletlerin yeni şartlara uyum sağlama çabası, çatışmaların dinamiklerini ve etkileşimlerini değiştiriyor ve bu durum siyasetçiler ve orduların yanı sıra tarihçiler, sosyal bilimciler ve ne olup bittiğini anlamaya çalışan sıradan insanlar için de önemli bir tartışma alanı oluşturuyor.

Askeri Devrimlerin Dinamikleri işte bu tartışmayı genel bir çerçeveye oturtarak tarih boyunca savaşlarda, askerî stratejilerde ve taktiklerde meydana gelen devrimlere ve bu devrimlerin sonuçlarına derinlemesine bir bakış sunuyor. Ortaçağın meydan muharebelerinden Napolyon Savaşları’na, Dünya Savaşlarının dehşetinden günümüzün düşük yoğunluklu çatışmalarına; barutun icadından nükleer silahlara ve ötesine kadar, savaşın değişen yüzünün izini sürüyor. Savaşların sadece bir güç mücadelesi olmadığını, karmaşık insan ilişkilerinin ve sosyal yapıların bir yansıması olduğunu, yalnızca teknolojik yeniliklerle değil, devrim niteliğinde kültürel ve ideolojik dönüşümlerle de şekillendiğini ortaya koyarak, okura bu değişimin kökenlerini ve sonuçlarını sorgulama fırsatı veriyor.

İçindekiler
Teşekkür 11
Şekiller ve Tablolar 12
1
Savaş Tarzındaki Devrimleri Düşünmek 13
wıllıamson murray ve macgregor knox
2
“Sanki yeni bir güneş doğmuş gibi”: İngiltere’nin
14 yüzyıl AAD’si
32
clıfford j. rogers
3
17. Yüzyıl Fransası’nda Batı Tarzı Ordunun
Kuruluşu
60
john a. lynn
4
Askerî Devrim Olarak Kitle Siyaseti ve
Milliyetçilik: Fransız Devrimi ve Sonrası
91
macgregor knox
5
Askerî Devrimden Sağ Çıkmak: ABD İç Savaşı 115
mark grımsley
6
Prusya-Almanya’nın Askerî Alanda Devrimi,
1840-1871
141
dennıs e. showalter
7
Savaş Filosu Devrimi, 1885-1914 173
holger h. herwıg
8
Birinci Dünya Savaşı ve Modern Savaş Tarzının
Doğuşu
200
jonathan b. a. baıley
9
Mayıs 1940: Alman AAD’sinin Hızlı Tepki
Kabiliyeti ve Kırılganlığı
231
wıllıamson murray
10
Ardımızda Kalan Gelecek 261
wıllıamson murray ve macgregor knox
Dizin 289

1
Savaş Tarzındaki Devrimleri Düşünmek
Wıllıamson Murray ve Macgregor Knox

“Askerî alanda devrim” (AAD) [revolution in military affairs (RMA)] terimi , şüphesiz 1990’larda moda oldu. Pentagon’da şu sıralar ordunun gelecek stratejisi üzerine yapılan tartışmaların kalbinde yatan bu terim, Washington’un çapraşık bütçe ve tedarik mücadelelerinde gitgide daha fazla önem kazandı. Yine de literatürde bu kavramın geçmişine ışık tutan, onu ya da tanımladığını iddia ettiği fenomenleri incelikli bir tarihsel çerçeveye oturtmaya yardımcı olan ya da savaş sanatında gelecekte meydana gelebilecek değişikliklerin potansiyel büyüklüğünü ve yönünü anlamaya yol gösteren çok az çalışma vardır. Bu kitap işte bu gereksinimlere yanıt verme çabasının bir ürünüdür.

1. Kavramsal Kökler

Askerî alanda devrimin hâlihazırdaki anlayışları iki temel kaynaktan türer: erken modern tarihçiler ve Sovyet askerî kuramcıları. AAD’yle yakından ilişkili “askerî devrim” kavramı ise 1955 yılında Britanyalı tarihçi Michael Roberts’ın bir açılış konuşmasında ortaya çıktı.1 Roberts, 17. yüzyılın başlarında savaşçı kral Gustavus Adolphus’un önderliğinde İsveç’in Batı’nın dört bir yanında askerî örgütlenme ve taktiklere yönelik geleneksel yaklaşımları silip süpüren bir askerî devrim başlattığını ileri sürdü.2 Bu iddia, 16. ve 17. yüzyılların savaş tarzındaki değişikliklerin kapsamı ve doğası üzerine onlarca yıl süren hararetli tartışmalara neden oldu.3 Sonunda çoğu uzman Roberts’ın bu dönemde Avrupa savaşlarının köklü sistemik değişikliklere uğradığını öne sürmekte haklı olduğu konusunda uzlaştı. Fakat 1990’lara kadar Batı tarihinin diğer dönemlerine odaklanan askerî tarihçiler, Roberts’ın başlattığı tartışmada geliştirilen kavramları büyük ölçüde göz ardı ettiler.

Askerî alanda devrim fikrinin gelişimi üzerindeki belli başlı ikinci etki, 1960’lardan itibaren Sovyet askerî kuramcılarının metinleriydi. Marksist-Leninist doktrinleştirme, başlangıcından itibaren Kızıl Ordu’yu belli başlı devrimci değişim mefhumlarına açık hâle getirdi. 1920’lerde ve 1930’ların başında Sovyet kuramcılar, Birinci Dünya Savaşı’nın askerî teknikler üzerindeki genel etkisinin analizde öncülük etmişlerdi. Stalin’in askerî seçkinlerini katlederek “cephe gerisinin güvenliğini” ve kendi tartışmasız hâkimiyetini sağlama girişimleri, Kızıl Ordu’nun 1937’den itibaren modern harekât kuramları geliştirmesini denetim altına aldı. Ama Alman Blitzkrieg’inin Sovyetler Birliği’ni yok etmeye çok yaklaştığı 1941 felaketleri, savaşta devrimci değişim olanağının unutulmaz bir gösterisini sundu.5 Sovyet harekât sanatı gecikmeli olarak toparlandı ve 1945’e gelindiğinde Almanların başarılarını bile geride bıraktı. 1940’ların sonlarından itibaren Sovyet füze ve nükleer sistemlerinin gelişimi de aynı şekilde Batı’nınkine rakip oldu.

Bununla birlikte 1970’lerde ABD silahlı kuvvetlerinde ortaya çıkan çarpıcı yeni teknolojiler –hassas güdümlü mühimmatlar (HGM’ler), seyir füzeleri ve radara yakalanmama teknolojisi– Sovyet düşünürlere Sovyetler Birliği için potansiyel olarak belirleyici içerimleri olan yeni bir teknolojik devrimin gerçekleşmekte olduğunu telkin etti. Sovyetler Birliği, ideolojiye dayalı olarak maddi etmenlere gösterdikleri yakın ilgi nedeniyle, gelişmekte olan bir “askerî-teknik devrim” olarak algıladıkları şeyin teknolojik yönlerine odaklandı. 1977’den 1984’e kadar Sovyetler Birliği’nin Genelkurmay Başkanı olan

….