Birazoku

Kant’ın Ahlakın Metafiziği (Die Metaphysik der Sitten) adlı eserinin ilk kısmı olan bu kitap, yazarın ‘hukuk öğretisi’nin ve ‘devlet kuramı’nın temel ilkelerini ortaya koymaktadır. Kant denince akla her ne kadar ilk bakışta ahlak felsefesi gelse de onun hukuk felsefesi ve devlet felsefesi, başlı başına felsefi bir tasarıdır.

Kant, hukuk felsefesini bilinçli ve planlı bir şekilde Saf Aklın Eleştirisi’nde yeni bir temelde inşa ettikten sonra geliştirmiştir. Hukuk ve devlet felsefesi düşüncelerini bu kitapta kaleme almadan önce Yeniçağ felsefesini incelemiş; Hobbes’tan Locke’a ve Rousseau’ya kadar temel hukuk ve devlet öğretileri ve hukukun devlet içerisindeki konumu Kant’ın yoğun ilgisini çekmiştir. Kant’ta üç büyük düşünürün, Rousseau’nun cumhuriyetçilik, Locke’un temel insan hak ve özgürlükleri ve Montesquieu’nün güçler ayrılığı bağlamında derin izlerini görmek mümkündür.

Kategorik imperatif devlet kuramına uygulanabilir mi? Kant, iktisadi veya siyasi liberalizme, müdahaleci hukuk devletine nasıl bakmaktadır? ‘Dünya vatandaşlığı’ kavramı sömürgeciliğe bir alternatif midir? Evrensel bir hukuk ve devlet etiği yaratılabilir mi? İnsan hakları ilkesi ve mülkiyet kurumu nasıl temellendirilebilir?

Devletlerarası hukuk düzeni, ceza hukuku, direnme hakkı, yoksullar için kamusal sorumluluk gibi maddi hukukla ilgili özsel konularla birlikte bu kitap, hukuk öğretisinde metafiziğin vazgeçilmezliğine dikkat çekmektedir.

İÇİNDEKİLER

Sunuş 11
Altan Heper
Önsöz 36
Genel Giriş 42
Ahlak Metafiziğine Giriş
Birinci Kitap 67
Hukuk Öğretisinin Metafizik Temel İlkeleri
Giriş 69
1. Hukuk Öğretisine Giriş
2. Hukuk Öğretisine Girişe Ek 75
Birinci Kısım 85
Özel Hukuk: Genel Olarak Dışsal Benim ve Senin
Olan Üzerine
Birinci Bölüm 87
Birinin Sahipliği Olarak Dışsal Bir Şeylerin Türü
Üzerine
İkinci Bölüm 104
Dışsal Bir Şeyleri Kazanmanın Türü Üzerine
Birinci Kesim 106
Eşya Hukuku Üzerine
İkinci Kesim 119
Sözleşme Hukuku Üzerine
Üçüncü Kesim 134
Kişiler Üzerinde Eşyalara Benzer Haklar
Üçüncü Bölüm 150
Kamusal Yargının Kararıyla Öznel Koşullu
Kazanım Üzerine
İkinci Kısım 161
Kamu Hukuku
Birinci Kesim 167
Devlet Hukuku
İkinci Kesim 203
Devletler Hukuku
Üçüncü Kesim 213
Dünya Vatandaşlığı Hukuku
Sonuç 216
Ek 219
Hukuk Öğretisinin Metafizik Temel İlkeleri’ne
İlişkin Açıklayıcı Notlar
Dizin 239

Sunuş
Hukuk Öğretisinin Metafizik Temelleri
1. Kant’ın Güncelliği

Kant felsefeye ilgi duyan herkesin tanıdığı, görüşlerini benimse de benimsemese de, yoğun veya yüzeysel bir şekilde ilgilendiği bir düşünürdür. Felsefede açtığı çığır, onun bugün de önemini kaybetmemesine neden olmuştur. Kant denince akla her ne kadar ilk bakışta ahlak felsefesi gelse de onun hukuk felsefesi ve devlet felsefesi, sağlığında da büyük yankı uyandırmış, hukuk felsefesi çalışması Almanca baskısının hemen arkasından İngilizceye ve Fransızcaya çevrilmişti. Kant sağlığında eserlerinin açıklaması, şerhi yayımlanan çok çok nadir görülen bir düşünürdür.

Bu tercüme Kant’ın Ahlak Metafiziği (Metaphysik der Sitten) adlı çalışmasının birinci bölümünü oluşturan “Hukuk Öğretisinin Metafizik Temelleri” (“Metaphysische Anfangsgründe der Rechtslehre”) başlıklı çalışmasının ilk Türkçe tercümesidir. Ahlak Metafiziği çalışması iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm hukuk öğretisine, ikinci bölüm ahlak öğretisine ilişkindir. Ahlak Metafiziği çalışması Ahlak Metafiziğinin Temelleri2 (Grundlgegung zur Metaphysik der Sitten) isimli Kant’ın temel eserlerinden biri olan çalışmayla karıştırılmamalıdır. Ahlak Metafiziğinin Temelleri (1785) Kant’ın kategorik imperatif, formalizm gibi kavram…