Birazoku

Claudia sekiz yaşında, dünyayı etrafındaki yetişkinlerin gözünden anlamaya çalışan, hassas bir çocuktur. Çalışkan babası neredeyse hiç konuşmazken, mutsuz annesi günlerini magazinler okuyarak, bitkileriyle ilgilenerek ve Claudia’nın kafasını kadınlara dair trajik hikâyelerle doldurarak geçirir. Bir gün ailenin hassas dengesini bozan bir davetsiz misafir çıkagelecek ve Claudia’nın dünyasını değiştirecektir.

Köpek adlı eseriyle tanıdığımız Pilar Quintana, bu kez Kolombiya’nın Cali kentini çarpıcı ve canlı bir arka plan olarak kullanıyor ve çocukların tam olarak anlayamasalar da gözlemleriyle karmakarışık gerçekleri bile fark edebildiklerini ve yaşamdaki kırılma noktalarının bireyi geri dönülmez uçurumların kıyısına nasıl sürükleyebildiğini anlatıyor. Uçurumlar, okurları bir yandan annesinin duygusal çalkantıları ile babasının dayanılmaz suskunluklarının yükünü taşıyan, bir yandan da terk edilme korkusuyla yaşayan küçük bir kız çocuğunun yalnız kalbine doğru yolculuğa çıkarıyor.

“Kolombiyalı yazar Pilar Quintana, klişelerin ardındaki derin insani özlemleri ve uçurumları ortaya çıkarıyor.”

Süddeutsche Zeitung

*

“Ruhum, kulaklarımdan, ağzımdan, burnumdan içime
yapış yapış dolan, karanlık ve itici bir uçuruma atılıyor.”
Fernando Iwasaki, “Yabancı”

BİRİNCİ BÖLÜM

Oturduğumuz dairede o kadar çok süs bitkisi vardı ki, biz onlara “orman” derdik.

Bina, eski bir fütürist filmden çıkmış gibiydi: Düz çizgilerin ve gri rengin egemen olduğu, çok geniş açık alanları bulunan, bol çıkmalı bir yapı. Salonun kocaman penceresi dubleks dairenin alt katının zemininden ikinci katın tavanına kadar uzanıyordu. Alt katın zemini beyaz damarlı siyah granitle, üst katın zemini siyah damarlı beyaz granitle kaplanmıştı. Siyah çelik boruyla yapılmış merdivenin basamaklarında cilalı tahta kullanılmıştı. Deliklerle dolu, çıplak bir merdivendi. Üst katta koridor, balkona benzeyen bir salona açılıyordu. Salonun etrafı, merdivenlerdeki siyah çelik borunun aynısından bir korkulukla çevrilmişti. Bu salondan, alt kattaki her yeri kaplayan “orman” seyredilirdi.

Süs bitkileri evin her yerindeydi: masalarda, müzik setinin üzerinde, büfede, mobilyaların arasında, ferforje demirden yapılmış saksılıklarda, tavana ya da duvarlara asılmış toprak saksılarda, merdivenin basamaklarında, yerlerde. Üst kattaki salondan görülemeyecek yerler de süs bitkileriyle doluydu: mutfak, çamaşırlık, misafir tuvaleti. Her tür bitki vardı: güneş seven, gölge seven, çok su isteyen. Kırmızı antoryumlar, kanatlarını açmış balıkçıllara benzeyen beyaz garza orkideleri gibi çiçek açan birkaç bitki de vardı aralarında. Diğerleri çiçeksiz, yeşil bitkilerdi. Düz ve kıvırcık eğreltiotları; yaprakları çizgili, benekli ya da renkli antoryumlar, palmiyeler, bodur ağaçlar, kocaman toprak saksılarda yetişen daha büyük ağaçlar, benim çocuk ellerime sığacak kadar küçük ve narin bitkiler.

Bazen evin içinde dolaşırken bitkiler, parmak uçlarıyla dokunmaya çalışan bir el gibi yapraklarını bana doğru uzatıyor sanırdım. Üçlü kanepenin arkasında kalan bölümdeki daha büyük bitkiler o kanepede oturan insanları sarıp sarmalayacak ya da ani dokunuşlarıyla onları ürkütecek gibi görünürlerdi.

Sokaktaki iki guayacán ağacı balkonun ve salonun önünü kapatır, görüşü engellerdi. Bu ağaçlar yağmur mevsiminde yapraklarını döker, pespembe çiçeklerle dolarlardı. Kuşlar, guayacán ağaçlarından balkona atlar, oradan da salona girerlerdi. En cesurları sinekkuşlarıyla sinekkapan kuşlarıydı; meraklarına kapılıp yemek odasına kadar geldikleri olurdu. Kelebekler salonla yemek odası arasında korkusuzca uçup dururlardı. Bazı geceler alçaktan uçan bir yarasa, nereye gitmek istediğini biliyor gibi evin içine dalardı. O zaman annemle ben çığlıklar atardık. Babam eline uzun saplı bir temizlik fırçası alır, yarasa girdiği yerden çıkıncaya kadar ormanın ortasında beklerdi.

Bazı akşamlar dağlardan, bütün Cali’yi etkisi altına alan serin bir esinti gelirdi. Önce guayacán ağaçlarını uyandırır, ardından açık pencerelerden içeri dolar, oradaki bitkileri sallamaya başlardı. Bu halleriyle bitkilerin görünüşleri bir konserdeki kalabalığı hatırlatırdı. Akşamüzerleri annem bitkileri sulardı. Saksıları dolduran su, deliklerden sızar, dere şırıltısını andıran bir sesle altlarındaki toprak kapların içine dökülürdü.

Bu ormanda dolaşmaya bayılırdım; gözlerimi kapatarak bitkilerin aralarında durmak, okşar gibi dokunmalarını hissetmek ve sesleri dinlemek çok hoşuma giderdi: suyun şırıltısı, havadaki esintinin fısıltısı, gergin dalların biraz öfkeli sesleri. Merdivenlerden koşarak çıkmak, ikinci kattan ormanı seyretmek en sevdiğim şeylerdendi. Bir uçurumun tepesinden aşağıdaki vadiyi seyrediyormuşum gibi gelirdi bana; basamaklar da uçurumun kenarına konmuş oturma yerleriydi. Ormanımız vahşi görünüşüyle ve olanca güzelliğiyle önümde uzanırdı.

Annem hep evde olurdu. Anneannem gibi olmak istemiyordu; hayatı boyunca öyle dedi bana.

Anneannem öğleye kadar uyurmuş; annem onu görmeden okula gidermiş. Okuldan döndüğünde de göremezmiş annesini. Anneannem öğleden sonraları arkadaşlarıyla lulo oynarmış. Dört gün evde olmazmış; beşinci gün de oyun oynamak için onların evinde toplandıklarından bu kez ev sahibi olarak konuklarıyla ilgilenirmiş. Sekiz kadın yemek masasının çevresine oturup sigara içerek, kahkahalar savurarak, bölgemizin tipik çöreği olan pandebono’lardan yiyerek, kart atarak vakit geçirirlermiş.

Bir keresinde annem kulüpte bir kadının anneanneme, “Neden başka çocuğunuz yok?” diye sorduğunu duymuş.

“Ay, hayatım,” demiş anneannem, “elimde olsa bunu da yapmazdım.”

İki kadın kahkahalarla gülmüşler. Tam o sırada havuzdan çıkıp üzerinden sular aka aka annesinin yanına giden annem konuşulanları duymuş. Ne kadar üzüldüğünü anlatmıştı bana; sanki bir el göğsünü açıp kalbini yerinden söküyormuş gibi hissetmiş.

…