Birazoku

“İş yaşamında güçlü olmak için bilgi ve becerilerinizi ustalıkla kullanmanız gerekir. Bazı durumlarda bu çalıştığınız kurum için paha biçilemezdir ancak sizin için her koşulda mükemmeldir!”

Kimi insan güçlüdür, kimiyse güçlü olduğunun henüz farkında değildir. Elinizde tutmakta olduğunuz bu kitap, iş yaşamında güç kazanmak isteyen herkese oyunu kuralına göre oynamayı öğretiyor.

Güç, potansiyelinizin farkına varmanızı ve dolayısıyla sizi başarıya götürecek olan davranış kalıpları üzerine düşünmenizi sağlayacak yenilikçi bir çalışmadır. Stanford Üniversitesi’nde İşletme Fakültesi profesörü ve çoksatan on üç kitabın yazarı Jeffrey Pfeffer, okuyucularına güç kazanmanın yolları hakkında stratejiler sunarken, gerçek dünyada nasıl başarılı olunacağını ve gücü doğru şekilde nasıl kullanacaklarını gösteriyor.

Yönetim teorisinin en büyük dehalarından biri olan Pfeffer, yalın ve anlaşılır üslubuyla kurumsal dünyanın kapılarını gerçek yaşam hikâyeleriyle aralıyor. Sizlereyse gücünüzün farkına varmak ve bu gücü etkili bir şekilde kullanmak kalıyor!

İÇİNDEKİLER
Yazarın Notu 7
Giriş: Güç için Hazırlıklı Olun 9
1 Güç Performanstan Daha Fazlasını Gerektirir 27
2 Etkileyici Kişisel Nitelikler 45
3 Nereden Başlayacağınızı Bilmek 67
4 İçeri Girmek: Öne Çıkmak ve Bazı
Kuralları Çiğnemek 85
5 Hiç Yoktan Bir Şey Yaratmak:
Kaynak Oluşturmak 103
6 Verimli ve Etkili Sosyal Ağlar Oluşturma 117
7 Güçle Hareket Etmek ve Konuşmak 135
8 İtibar Yaratmak: Algı Gerçektir 157
9 Kendinize Koyduğunuz Engellerin Üstesinden
Gelin 175
10 Gücün Bedeli 193
11 İnsanlar Nasıl ve Neden Güç Kaybeder? 209
12 Güç Dinamikleri: Kuruluşlar için mi,
Sizin için mi İyi? 223
13 Düşündüğünüzden Daha Kolay 237
Teşekkür 249

YAZARIN NOTU

Bu kitap, yıllar boyunca hikâyelerini benimle paylaşma nezaketini gösteren gerçek insanlar hakkındadır. Çoğu durumda gerçek isimlerini kullandım; bazı durumlarda ise bu kişiler kamuya mâl olmuş kişilerdir ve bazı materyaller kamuya açık kaynaklardan alınmıştır. Ancak, birkaç durumda, kaynaklarımın isteği üzerine, anonimliklerini korumak için kişilerin isimlerini ve daha az sıklıkla diğer tanımlayıcı bilgileri değiştirdim.

Giriş: Güç için Hazırlıklı Olun

Gerçek güce ulaşmak için neredeyse her şey mümkündür. Kendinizi yüksek güç hissettiğiniz bir pozisyona bile getirebilirsiniz. En beklenmedik durumlarda bile, eğer gerekli donanıma sahipseniz bunu sağlayabilirsiniz. Anne adını vereceğimiz gerçek bir kişinin durumunu ele alalım. Anne, işletme fakültesini bitirdikten sonra yüksek teknolojili bir startup’a liderlik etmek istiyordu.

Ancak Anne’in teknoloji geçmişi yoktu. O bir muhasebeciydi ve yüksek teknoloji sektöründe ne eğitim görmüş ne de çalışmıştı. Sadece bu da değil, işletme eğitiminden önce kamu sektörü muhasebeciliği yapmıştı; küçük bir yabancı ülkede önemli bir kurumda çalışan kıdemli bir muhasebeciydi ve şimdi hedeflerini Kaliforniya’daki Silikon Vadisi’ne odaklıyordu. Yine de Anne, çok akıllıca bazı güç oyunları yaparak hedefine ulaşmayı başardı.

Başarı hazırlıkla başladı. Arkadaşlarının çoğu işletme fakültesinde verilen girişimcilik derslerini alırken, Anne mühendislik fakültesinde yeni girişimler başlatmak üzerine bir ders aldı. Bu tek hamleyle güç dinamiklerini ve pazarlık kozunu değiştirdi.

İşletme fakültesi sınıfında her mühendise yaklaşık üç MBA düşerken, mühendislik fakültesi sınıfında her dört mühendise sadece bir MBA düşüyordu. MBA’lerin mühendislik binasına kadar yürümek istemediklerini açıkladı. Anne sadece pazarlık pozisyonunu iyileştirmek istemiyordu, aynı zamanda teknolojinin geliştirildiği ve ilginç fırsatlarla karşılaşma olasılığının daha yüksek olduğu laboratuvarlara daha yakın bir ders almak istiyordu. Profesörün ve kursun ana parçası olan iş planlarını değerlendiren risk sermayedarlarının MBA becerilerinin bu işe yansıtılması yönündeki baskısı nedeniyle Anne’in seçtiği ortamda pazarlık kozu vardı.

Bir dizi proje ekibiyle görüştükten sonra Anne, yeni donanıma çok fazla sermaye yatırımı gerektirmeden mevcut yazılım performansını artıran bir yazılım ürünü üzerinde çalışan bir gruba katıldı. Elbette bu teknolojiyi o geliştirmemişti; mühendis meslektaşlarının onun becerilerini küçümsemesine rağmen ekibe katıldı.

Anne çok sabırlı davrandı ve nihayet, ekibindeki diğerleri onun, kendileri için değerinin farkına varmaya başladı. Bu ekipteki tek kadın olan Anne, başlangıçta ürünü hâlihazırda üç baskın oyuncunun bulunduğu nispeten küçük bir pazarı hedeflemek istemiştir. Anne onlara bunun iyi bir fikir olmadığını gösteren verileri gösterdi ancak sınıf sunumlarında grubun bu ilk pazara odaklanma isteklerini kabul etti. Sunum risk sermayedarları tarafından çok beğenildi. Sonuç olarak, mühendisler Anne’in gerçekten değerli bir şey biliyor olabileceğini düşünmeye başladılar. Kurs bittiğinde, ekip fikirleri üzerinde çalışmaya devam etti ve yaz boyunca işi geliştirmek için bir girişim sermayesi şirketinden küçük bir hibe bile aldı.

Ekipteki en iyi yazar olan Anne, finansman sunumunu bir araya getirme konusunda liderliği üstlendi.

Anne büyük bir danışmanlık firmasından aldığı teklifle mezun oluyordu. Ekibine tekliften bahsetti, böylece çok daha yüksek maaşlı seçenekleri olduğunu bilmelerini sağladı, böylece onu takdir edecekler ve ayrılmak için inandırıcı bir tehdit oluşturabileceğini fark edeceklerdi. Ayrıca, sunum yapmak ve finansal projeksiyonlar hazırlamak gibi kendisinin ustalıkla yapabildiği işleri mühendislerin de yapmasına izin verdi, böylece bu işlerin sandıkları kadar kolay olmadığını görebildiler. Anne, yeni şirketin kuruluş sözleşmesini ve finansman belgelerini gözden geçirmek için muhasebe ve işletme uzmanlığını kullandı. Bu arada çok sayıda dış bilgi topladı ve mühendislerden daha sosyal olduğu için hedefledikleri sektörde güçlü bir dış ağ kurdu. Dış bağlantıları, yaz bittikten ve ilk hibesi tükendikten sonra ekibin finansman bulmasına yardımcı oldu.

Anne iş becerilerinden daha fazlasına sahipti; aynı zamanda politik açıdan anlayışlı ve sertti. Dersler bittiğinde ve ekip şirketi kurmaya başladığında, CEO pozisyonu için bir rakip daha vardı.

Anne, iş arkadaşlarına CEO seçilmesi hâlinde şirkete katılmayacağını söyledi. Ciddi olduğunu göstermek ve daha fazla koz elde etmek için, iş arkadaşlarını kendisinin yerine geçebilecek diğer MBA’lerle görüştürdü. Ekip ile birlikte çalışarak, bol bol pizza ve kötü Meksika yemekleri yiyerek çok zaman geçirdiği için, grup Anne ile çok daha rahat hissetti. Sonunda Anne eş CEO oldu ve ürün için bir serbest yatırım fonundan finansman buldu. İşin ya da ürünün başarılı olacağının garantisi olmasa da Anne, işletme fakültesinden mezun olduktan bir yıldan kısa bir süre sonra gelecek vadeden bir yüksek teknoloji start-up’ının lideri olma hedefine ulaştı ve bu yolda başlangıçtaki bazı önemli dirençlerin ve geçmişindeki eksikliklerin üstesinden geldi.

Anne’in aksine, işle ilgili çok sayıda yeteneğiniz olabilir ve kişilerarası becerilere sahip olmanıza rağmen, güç oyununu oynamak istemediğiniz ya da oynayamadığınız için kendinizi çok az güce sahip bir pozisyonda buluyorsunuz.

Beth yaklaşık yirmi yıl önce çok yüksek statülü bir lisans kurumundan ve aynı derecede prestijli bir işletme okulundan mezun oldu. Onunla tanıştığımda, yeni bir yönetici direktörünün göreve gelmesinin ardından çalıştığı kâr amacı gütmeyen kuruluştan yeni ayrılmıştı. Yeni patron, kâr amacı gütmeyen kuruluşun yönetim kurulu üyelerinden birkaçının arkadaşıydı ve bir zamanlar Beth ile birlikte çalışmıştı. Beth’in yetkinliğini bir tehdit olarak görmüş ve onu aradan çıkarmak için iyi bir tazminat ödemeye razı olmuş.

Beth, MBA’inden sonra “doğrusal olmayan” bir kariyer deneyimi yaşamış, birkaç işsizlik döneminin yanı sıra bazı büyük iş tatmini dönemleriyle de noktalanmıştır. Hükümette, Capitol Hill’de ve Beyaz Saray’da üst düzey görevlerde bulunmuş olmasına rağmen, seçtiği alanda henüz istikrarlı bir liderlik pozisyonu elde edemedi. Beth’in bana açıkladığı üzere sorun, örgütsel politika yapma konusundaki isteksizliği ya da en azından bunu Anne’in hikâyesinde görülen tutarlı odaklanma, enerji ve hatta belki de acımasızlıkla yapma konusundaki isteksizliğiydi. “Jeffrey, dışarıda zor bir dünya var,” dedi Beth.

“İnsanlar başkalarının çalışmaları için övgü alırlar. İnsanlar çoğunlukla çalıştıkları yerin zararına olacak şekilde kendi kariyerlerini gözetirler. Kendi reklamını yapanlar ödüllendirilir. Kimse bana iş arkadaşlarımın her gün ofise kendi alanlarını korumak ve daha sonra genişletmek için itici bir gündemle geleceğini söylemedi. Sanırım yeterince acımasız ya da hesapçı olmaya ya da başarılı olmak için inandığım şeyleri feda etmeye istekli değildim, en azından başarının genellikle ölçüldüğü gibi.”

Sistematik ampirik araştırmalar, bu iki zıt hikâyenin yanı sıra sağduyu ve günlük deneyimin önerdiklerini doğrulamaktadır: Siyasi açıdan bilgili olmak ve güç arayışı kariyer başarısı ve hatta yönetim performansı ile ilişkilidir. Örneğin, bir çalışmada yöneticilerin birincil motivasyonları ve mesleki başarıları araştırılmıştır. Bir grup yönetici öncelikli olarak bağlılık ihtiyacı ile motive olmuştur: İşleri yapmaktan çok sevilmekle ilgilenmişlerdir. İkinci bir grup ise öncelikle başarı ihtiyacıyla motive oluyordu; kendileri için hedeflere ulaşma motivasyonu. Üçüncü bir grup ise öncelikle güçle ilgileniyordu. Kanıtlar, bu üçüncü grubun, yani öncelikle güçle ilgilenen yöneticilerin, sadece şirketler içinde etkili pozisyonlara ulaşmada değil, aynı zamanda işlerini başarmada da en etkili olanlar olduğunu gösterdi. Bir başka örnekte, Florida Eyalet Üniversitesi’nden Gerald Ferris ve meslektaşları on sekiz maddelik bir siyasi beceri envanteri geliştirmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nin orta batısındaki otuz beş okul yöneticisi ve ulusal bir finansal hizmetler firmasının 474 şube müdürü üzerinde yapılan araştırma, daha fazla siyasi beceriye sahip kişilerin daha yüksek performans değerlendirmeleri aldığını ve daha etkili liderler olarak değerlendirildiğini göstermiştir.

Öyleyse gerçek dünyaya hoş geldiniz; ille de istediğimiz dünyaya değil, var olan dünyaya. Dışarıda zorlu bir dünya olabilir ve güç inşa etmek ve kullanmak faydalı organizasyonel hayatta kalma becerileridir.

Statü ve işler için çok fazla sıfır toplamlı rekabet vardır. Çoğu kuruluşun yalnızca bir CEO’su vardır, profesyonel hizmet firmalarında yalnızca bir yönetici ortak vardır, her bölgede yalnızca bir okul müfettişi vardır, aynı anda yalnızca bir başbakan veya cumhurbaşkanı vardır; resmi anladınız. Organizasyonel merdivenin her bir basamağı için rekabet eden daha nitelikli insanlarla birlikte, rekabet yoğundur ve gittikçe daha az sayıda yönetim pozisyonu olduğu için daha da artmaktadır.

Yükselmek için yarışan bazı kişiler adil oyun kurallarını esnetir ya da tamamen göz ardı eder. Bundan şikâyet etmeyin ya da dünyanın farklı olmasını dilemeyin. Güç ilkelerini anlar ve bunları kullanmaya istekli olursanız, büyük ya da küçük, kamu ya da özel sektör, her tür kuruluşta rekabet edebilir ve hatta zafer kazanabilirsiniz. Sizin göreviniz, karşılaşacağınız mücadelelerde nasıl galip geleceğinizi bilmektir. Benim bu kitaptaki görevim size nasıl yapacağınızı anlatmak.

NEDEN GÜÇ İSTEMELİSİNİZ?

Gücü elde etmek ve elinde tutmak zor bir iş olabilir. Düşünceli ve stratejik, esnek, uyanık, gerektiğinde savaşmaya istekli olmanız gerekir. Beth’in öyküsünün de gösterdiği gibi, dünya bazen çok güzel ya da adil bir yer değildir ve Anne istediği konumu elde ederken, bunu yapmak için çaba harcamak, sabır ve kişilerarası dayanıklılık göstermek zorundaydı; başlangıçta bunu yapamayan insanlarla takılmak için. Özellikle yeteneklerine saygı duymuyorum. Neden sadece güçten kaçınmıyorsun, başını öne eğip hayatın sana sunduklarını almıyorsun?

Her şeyden önce, güce sahip olmak, daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmekle ilgilidir. Michael Marmot, İngiliz devlet memurları arasında kalp hastalığından ölüm oranını incelediğinde ilginç bir gerçeği fark etti: Çalışanın rütbesi veya kamu hizmeti derecesi ne kadar düşükse, yaşa göre ayarlanmış ölüm riski o kadar yüksek. Elbette, sigara içme sıklığı, beslenme alışkanlıkları ve benzeri şeyler de dahil olmak üzere pek çok şey, birinin organizasyonel hiyerarşideki konumuyla örtüşür. Bununla birlikte, Marmot ve meslektaşları, ölüm oranında gözlemlenen değişimin yalnızca dörtte birinin sigara içme, kolesterol, kan basıncı, obezite ve fiziksel aktivitedeki sıralamayla ilgili farklılıklardan kaynaklanabileceğini buldular. Önemli olan, insanlara çalışma ortamları üzerinde daha fazla kontrol sağlayan güç ve statüydü. Çalışmalar tutarlı bir şekilde, karar verme yetkisi ve birinin becerilerini kullanma takdiri gibi iş kontrolünün derecesinin, önümüzdeki beş yıl veya daha uzun bir süre boyunca koroner arter hastalığından kaynaklanan insidans ve ölüm riskini doğurduğunu göstermiştir. Aslına bakılırsa, obezite ve kan basıncı gibi fizyolojik faktörlerden çok, insanların kalp hastalığından kaynaklanan ölüm oranlarındaki değişkenliği ne kadar çok iş kontrolü ve statüleri açıklıyordu.

Bu bulgular sizin için o kadar da şaşırtıcı olmamalı. Kişinin çevresini kontrol edememesi çaresizlik ve stres duyguları yaratır ve stresli veya “kontrolden çıkmış” hissetmek sağlığınıza zarar verebilir.

Dolayısıyla, düşük güç ve statüye sahip bir konumda olmak gerçekten sağlığınız için tehlikelidir ve tam tersine güç ve bunun getirdiği kontrole sahip olmak ömrü uzatır.

İkincisi, güç ve güce eşlik eden görünürlük ve boy zenginlik üretebilir. Bill ve Hillary Clinton 2001’de Beyaz Saray’dan ayrıldıklarında çok az paraları vardı ve milyonlarca yasal faturayla karşı karşıya kaldılar. Sahip oldukları şey ünlüydü ve uzun süre hatırı sayılır bir güce sahip konumlardan gelen geniş bir iletişim ağıydı. Takip eden sekiz yıl içinde, Clintonlar, öncelikle konuşma ücretleri ve kitap anlaşmalarından ve ayrıca geçmiş konumları nedeniyle kendilerine sunulan yatırım fırsatlarından 109 milyon dolar kazandı. Rudy Giuliani, New York belediye başkanı olarak görev süresinin ardından, bir güvenlik danışmanlığı firmasına ortak oldu ve bu firma ve konuşma ücretleri sayesinde, ekonomik durumunu çok hızlı bir şekilde daha iyi hâle getirdi. Tüm güç paraya dönüştürülmez -ne Martin Luther King Jr. ne de Mahatma Gandhi büyük bir zenginlik elde etmek için ünlerini takas etmezler- ancak potansiyel her zaman oradadır.

Üçüncüsü, güç liderliğin bir parçasıdır ve işleri halletmek için gereklidir: Bu şeyler ister ABD sağlık bakım sistemini değiştirmeyi, ister kuruluşları çalışmak için daha insani yerler olacak şekilde dönüştürmeyi veya sosyal politika ve insan refahının boyutlarını etkilemeyi gerektirsin.

Common Cause’un kurucusu ve Başkan Lyndon Johnson’ın eski sağlık, eğitim ve refah bakanı merhum John Gardner’ın belirttiği gibi, güç liderliğin bir parçasıdır. Bu nedenle, liderler her zaman güçle meşgul olurlar.

Güç, sağlayabildiği şeyler için ve ayrıca kendi başına bir amaç olarak, hepsi olmasa da birçok insan için arzu edilir. Sosyal psikolog David McClelland, güç ihtiyacı hakkında yazdı. Bu güç güdüsünün gücü, başarma ihtiyacıyla birlikte açıkça bireyler arasında farklılık gösterse de, McClelland güç arayışını birçok kültürden insanda bulunan temel bir insani dürtü olarak değerlendirdi. Güç arayacaksanız, bu arayışta etkili olursanız daha mutlu olursunuz.

Güce giden yolunuzu belirlemede etkili olmak ve öğrendiklerinizi fiilen kullanmak için önce üç büyük engeli aşmalısınız.

İlk ikisi, dünyanın adil bir yer olduğu inancı ve bu yanlış yönlendirilmiş inancı büyük ölçüde yansıtan liderlik konusundaki aşağılayıcı formüllerdir. Üçüncü engel ise kendinizsiniz.

….