Birazoku

“15 Temmuz darbesi, Türkiye’de darbeler târihini hatırlamamıza bir kez daha vesile oldu. Ülkemizde ordu-politika ilişkisinin ayrıntılı bir şekilde bilinmesi gerektiğini de ortaya çıkardı. Sanılanın aksine; ordunun politikaya müdahalesi, 27 Mayıs 1960 darbesiyle başlamadı. Aksine, Türkiye’de ilk cunta 1946 yılında kuruldu. Bu şu anlama geliyor: 15 Temmuz darbesinin yetmiş yıllık bir geleneği var bu ülkede… Ve bu gelenek yeterince bilinmezse; 15 Temmuz’un analizini yapmak da o denli güçleşir.

Bu kitapta; 1946 yılında kurulan ilk cuntalardan başlayarak; Demokrat Parti’nin iktidâra geldiği 1950 yılında ordunun müdahale ihtimâline; oradan 27 Mayıs 1960 darbesine; ardından Talât Aydemir’in başarısız iki darbe teşebbüsüne; 22 Şubat 1962 ve 21 Mayıs 1963’e; nihâyet 9 Mart ve 12 Mart 1971 darbesine yol alıyorum.

Bu darbelerin birbirleriyle olan bağlantısını kurmaya gayret ediyorum. Darbecilerin zihniyet dünyâsını açığa çıkarmayı amaçlıyorum. Darbelerin kendisinden çok onların zihinsel hazırlığı ve ideolojisi önemlidir çünkü… Bu zihniyet dünyâsı ve ideoloji, yeni yeni darbelerin filizlenmesine neden oluyor. Okuyucular; kitabımda sâdece darbelerin târihini değil; aynı zamanda darbeci anlayışın kaynaklarını da bulabilecektir. Bugünü anlamanın yolu, dünden geçmektedir çünkü…”

Prof. Dr. Cemil Koçak

İÇİNDEKİLER
SUNUŞ ………………………………………………………………………………………….9
“ ABD’NİN ONAYI OLMADAN DARBE YAPILAMAZ” …………….13
HALK SOKAĞA ÇIKINCA, VATANDAŞ DARBE YAPAMADI! …20
27 MAYIS 1960 ………………………………………………………………………29
ORDUNUN 30 AĞUSTOS MESAJLARI
SİYÂSÎ KRİZ ÇIKARDI ……………………………………………………………….31
14 MAYIS SEÇİMİ VE ORDU ………………………………………………………37
27 MAYISÇILARIN İLK HEDEFİ CHP’Yİ DEVİRMEKTİ! …………..43
27 MAYISÇILAR KENDİ ANAYASALARINA BİLE
SÂDIK KALMADILAR ………………………………………………………………..50
10 KASIM TÖRENİ AZ KALSIN 27 MAYIS’TA DEĞİŞECEKTİ …..56
27 MAYIS’IN İNKILÂP MAHKEMELERİ
NİÇİN FAALİYETE GEÇMEDİ? ………………………………………………….62
27 MAYISÇILARIN HEDEF TAHTASINDAKİ
ADNAN MENDERES ………………………………………………………………….68
27 MAYIS DARBECİLERİNİN BİR OPERASYONU DA
SİYÂSÎLERİ İTİBARSIZLAŞTIRMAKTI ………………………………………75
27 MAYIS’IN ‘KIYMA’ YALANINI DARBECİLER
KİTAP BİLE YAPTI ………………………………………………………………………81
27 MAYIS YOLUNDA…
CHP VE ‘DİRENME HAKKI’ ………………………………………………………88
DEMOKRAT PARTİ VE ‘DİRENME HAKKI’ ………………………………95
1961 ANAYASASI VE ‘DİRENME HAKKI’NIN
ÖNÜ ARKASI ……………………………………………………………………………101
27 MAYIS’IN RÛHUNU SÜRDÜRENLER VAR…………………………107
27 MAYIS’IN ÜNİVERSİTE TASFİYESİ:
147’LER… …………………………………………………………………………………..113
BAŞARISIZ DARBE GİRİŞİMLERİ ………………………………….. 119
BAŞARISIZ BİR DARBE GİRİŞİMİ:
22 ŞUBAT 1962’DE NE OLDU? ………………………………………………….121
TALÂT AYDEMİR ANLATIYOR ……………………………………………….127
TALÂT AYDEMİR 21 MAYIS’I ANLATIYOR …………………………….132
21 MAYIS 1963
“HARBİYELİ ALDANMAZ” ……………………………………………………..137
12 MART 1971 ……………………………………………………………………..143
BU OYUNUN BENZERİNİ 70’LERDE ŞİLİ’DE OYNADILAR ….145
ÖNCE SOKAKLAR KARIŞIR,
ARDINDAN ‘KURTARICILAR’ SÖKÜN EDER …………………………151
DÖNÜM NOKTASI OLAMAYAN EYLEM:
15-16 HAZİRAN İŞÇİ DİRENİŞİ ………………………………………………..157
15-16 HAZİRAN’DA İŞÇİLER EYLEMDEYKEN;
‘MARKSİST TEORİ’ NE DİYORDU? ………………………………………….164
PEKİ, YA ‘9 MARTÇI’LAR KAZANSAYDI? ………………………………170
‘9 MART’ ÖLMEDİ; KALBİMİZDE YAŞIYOR ……………………………176
9 MART 1971…
‘DEVRİM’İN HABERCİSİ MİYDİ?
SOSYALİSTLERİN HATIRLAMAK İSTEMEDİĞİ TÂRİH …………183
12 MART’IN GÖLGESİ GÖLGEDE KALDI ……………………………….189
İŞTE 44 YIL ÖNCESİNDEN ‘TANIDIK SESLER:
‘12 MART’IN ŞİFRELERİ ……………………………………………………………195
12 MART’IN KARANLIK KORİDORLARINDA
‘SANDIK CİNÂYETİ’…………………………………………………………………201
SON SIKIYÖNETİM BİLDİRİSİNİN ARDINDAN
UZUN SENELER GEÇTİ ……………………………………………………………208
12 MART 1971…
SIKIYÖNETİM BİLDİRİLERİNİ HATIRLARKEN… …………………..214
BİR MAYISLAR’IN İÇİNDEN GEÇMİŞTİM ………………………………218
ODTÜ’NÜN AĞAÇLARINI KİME BORÇLUYUZ? ……………………224
İNDEKS ……………………………………………………………………………………..231

“ ABD’NİN ONAYI OLMADAN
DARBE YAPILAMAZ”

Darbeler târihine vâkıfsınız… Son darbenin diğerleriyle benzer ya da farklı yanları neler?

Son darbe de kesinlikle 27 Mayıs’tan ilham alınmış… 27 Mayıs öncesindeki söylentiler, dedikodular, propagandalar, uzun zamândan beri Türkiye’de zâten iktidâra karşı işleniyordu. Bunun ana nedeni; bir darbeye vesile teşkil etmesi, kamuoyu oluşturması ve darbenin kamuoyunun belli bir kesimi tarafından desteklenmesi ve sağlanmasıydı. Birçok kişinin dikkatini çekmemiştir. Çok kısa süre önce bâzı liselerde mezuniyet törenlerinde, öğrenciler iktidâra karşı bildiri yayınlayarak ve tören sırasında resmî konuşma yapan müdürlerine sırtlarını dönerek bir mesaj vermeye çalıştılar.

Liselilerin eylemi darbeye hazırlıktı

Liselilerin eylemleri de darbeye hazırlık mıydı?

Bunu ilk gördüğümde, aklıma ilk gelen; 27 Mayıs’tan sâdece bir gün önce Adnan Menderes’in Kütahya’yı ziyâreti sırasında, oradaki havacı subayların Menderes’e sırtlarını dönmesidir. Bu, şimdiye kadar hatırlanmadı ve yazılmadı. O zamân ilk aklıma gelen; 27 Mayıs provasının liseliler ve üniversiteliler tarafından mezuniyet törenleri aracılığıyla hazırlanmakta olduğu idi. Eğer o son zamânlarda çıkan haberler medyada arka arkaya getirilir ve bu benzerlik kurulursa, darbenin de 27 Mayıs’tan nasıl ilham aldığı çok net anlaşılır.

Bu darbenin çok önemli farkı var. Yıllardan beri; darbeci zihniyetin belli kesimlerde ölmediğini, yaşamaya devâm ettiğini, özellikle bu sıralarda hatırlanarak gündeme geldiğini ve getirildiğini anlatmaya çalışıyorum. Yazdığım kitaplarda, makâlelerde, çıktığım televizyon programlarında ve her konferansta bunu anlatmaya çalıştım.

Siyâsetin tavrı nasıldı?

Açıkçası, şahsen 15 Temmuz gecesi Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın arka arkaya “sokağa çıkın” mesajlarını duyduğum ve gördüğüm andan itibâren, bu darbenin kesinlikle başarısız olacağını anladım. Bu darbeye karşı çıkan sâdece güvenlik kuvvetleri değil, aynı zamânda ilk defâ toplumun önemli bir kesiminin, canı pahasına sokağa çıkarak, bu darbeyi önlemek için harekete geçtiğine tanık olduk. O zamân kendime, “Çok şükür; bugünü de gördüm, ölsem de gam yemem” dedim. 15 Temmuz gecesinin en büyük farkı halkın sokakta darbecileri alt etmesidir. Bu, yaşandı ve bundan sonra Türkiye’nin kaderi ve istikbâli tamâmen değişmiş oldu. Bu olmasaydı, diğer darbeler gibi olacaktı her şey… Diğer darbelerle karşılaştırılamayacak kadar çok fazla kan dökülecekti.

Talât Aydemir 27 Mayıs darbesinden sonra darbecilere darbe yapmaya kalkmıştı. Onlarla ortak yönü var mı?

Bu darbenin Talât Aydemir’in darbe kapsamıyla kıyas edilemez kadar geniş olduğunu görüyoruz. Aydemir’in esas itibâriyle Ankara Harb Okulu öğrencileri ve birkaç askerî birlik dışında hiçbir desteği yoktu. Ona rağmen; kendisini destekleyeceğini düşündüğü en yakın askerî birliklerin bile desteğini alamadan teşebbüste bulundu. Bu darbe, Aydemir ve arkadaşlarının girişimleriyle kıyas edilemez. Kapsamı daha geniş ve farklı unsurların katıldığı bir darbedir. Aydemir’in amacıyla bu darbenin amacı birbirinden farklıdır. Aydemir, 27 Mayıs’a ihânet ettiğini düşündüğü unsurlara karşı, 27 Mayıs’ı tekrâr etmek için o teşebbüste bulunmuştur. Bu darbe ise, siyâsî, ideolojik olarak farklı amaçlara hizmet ediyor. Türkiye’de en az Gezi olaylarının başlangıç târihinden beri hazırlanmakta olan ve Türkiye’yi bir kıskaç içine almak isteyen güçlerin; ki bunlar, içeride değil, esas itibâriyle dışarıda… Türkiye’de askerî darbelerin yurt dışı bağlantılarını göz ardı edersek, hatâ ederiz.

Yurtdışı bağlantısı konusunda ne görüyorsunuz?

Daha önce “Türkiye’de neden darbe olmuyor ya da olamıyor?” diye sormuşlardı. Orada da demiştim ki; “ ABD’den onay çıkmadığı için…” “ ABD’nin bilgisi ve onayı olmadan, NATO üyesi olan Türkiye’de aslâ ve aslâ darbe olamaz” demiştim.2 Şimdi diyorum ki, darbe olabildiğine göre, bu onay gerçekleşti. Zâten birkaç gündür izlediğim Amerikan, Alman, İngiliz basını, Avrupa Parlamentosu’ndaki görüşmeler; hepsi, bu darbenin aslında Amerika ve Batı dünyâsı tarafından alkışlanacağını ve tırnak içinde “anlayış”la karşılanacağını bize gösteriyor. Arkasında Batı desteği var. Bu da Gezi olaylarından beri Batı’nın Türkiye üzerindeki ana dizayn senaryosuna uygun bir gelişme…

Darbeyi organize ettiği söylenen Gülen örgütünün liderinin Amerika’da olması bunların birlikte hareket ettiği konusunda şüphe bırakır mı?

Abdullah Öcalan Sûriye’de bulunurken Sûriye Devleti’nin Öcalan’a desteğiyle; Fethullah Gülen’in Amerika’da bulunduğu ve desteklendiği gelişmeler, paralel iki gelişmedir. Bunun artık başka açıklama tarzı olursa, insanları aptal yerine koymaktan öteye geçemez. Eğer ABD en kısa zamânda Gülen’i Türkiye’ye iâde etmezse ya da sınırdışı etmezse; o zamân çok açık bir şekilde bu darbenin destekçisi olduğunu itirâf edecektir.

…