Birazoku

Yaşam tarzınız kaç puan? Sağlıklı yaşam bir ders siz de bu dersin öğrencisi olsaydınız sağlık karnenizdeki notlar nasıl olurdu? Hangi slogan size daha çok uygun? “Sağlıklı ve uzun bir ömür sür!” mü? Yoksa “Hızlı yaşa genç öl” mü?

Yaşadığımız yer, çevremiz, tercihlerimiz, alışkanlıklarımız, hepsi birlikte yaşam tarzımızı oluşturuyor. Zaman zaman benzerlikler gösterse de aslında hepimiz farklı bir yaşam tarzını sürdürüyoruz.

Yaşam tarzınız ileride karşılaşacağınız hastalıklarla direkt ilişkili aslında. Sağlıklı bir yaşam tarzına sahip kişiler, hastaneleri uğrak yeri yapmaz. Sağlıklı yaşam yolunda yürümek daha uzun bir ömürle ilişkilidir. Sağlığın kıymeti sadece hastalık zamanında anlaşılmamalıdır. Önemli olan hastalıklardan uzak bir yaşam sürmektir. Hastalıkları önlemek, hastalıkları tedavi etmekten hep daha kolay olmuştur. Bu da sağlıklı bir yaşam tarzı ile mümkün olacaktır. Peki sağlıklı bir yaşam tarzı nasıl olmalı? Bütün cevapları kitabımda bulacaksınız!

Prof. Dr. Ahmet Karabulut Yaşam Tarzınız Kaç Puan? kitabıyla en değerli varlığımız sağlığımızı korumak için hayatımızda yapmamız gereken değişiklikleri anlatıyor. “Sağlıklı Yaşam Karnemiz”i oluşturmak için bize hayat kurtaracak ipuçları sunuyor.

İçindekiler

Teşekkür…………………………………………………………………………………………….13
Önsöz ………………………………………………………………………………………………….15
Sağlıklı Yaşam Karnesi ……………………………………………………………………19
1. Hareket ve Egzersiz……………………………………………………………….23
2. Kilo ve Obezite………………………………………………………………………..39
3. Sigara ve Tütün Ürünleri………………………………………………………49
4. Alkol Tüketimi………………………………………………………………………..57
5. Uyku………………………………………………………………………………………….62
6. Su ………………………………………………………………………………………………68
7. Stres ………………………………………………………………………………………….74
8. Aşk ve Mutluluk……………………………………………………………………..80
9. Muayene ve Tetkik…………………………………………………………………86
10. Tansiyon Ölçmek………………………………………………………………….94
11. Akşam Yemeği Zamanı…………………………………………………….105
12. Tuz Tüketimi ……………………………………………………………………..110
13. Güneş Işınları…………………………………………………………………….116
14. Diş Temizliği………………………………………………………………………123
15. Evcil Hayvan ………………………………………………………………………127
16. Gülmek………………………………………………………………………………..131
17. Tatil………………………………………………………………………………………134
18. Kitap Okumak ……………………………………………………………………138
19. Teknoloji Bağımlılığı ………………………………………………………..142
20. Meditasyon…………………………………………………………………………147
21. Yalnızlık ………………………………………………………………………………151
22. Balık Tüketimi……………………………………………………………………155
23. Et Tüketimi…………………………………………………………………………161
24. Sebze Tüketimi………………………………………………………………….166
25. Meyve Tüketimi…………………………………………………………………172
26. Şekerli İçecekler………………………………………………………………..179
27. Yumurta Tüketimi…………………………………………………………….183
28. Şeker Tüketimi ………………………………………………………………….188
29. Yoğurt Tüketimi ………………………………………………………………..192
30. Kızartma……………………………………………………………………………..198
31. Abur Cubur ve Atıştırmalıklar ……………………………………….203
32. Ekmek Tüketimi………………………………………………………………..208
33. Yağ Tüketimi………………………………………………………………………214
34. Sağlık İçin Daha Fazlası……………………………………………………220
Puanlama ………………………………………………………………………………………..227
Sonsöz ……………………………………………………………………………………………..235
Sınırlı Sorumluluk Beyanı……………………………………………………………237
Kaynaklar………………………………………………………………………………………..239

Önsöz

Yaşam tarzımız 

Yaşadığımız yer, çevremiz, tercihlerimiz, alışkanlıklarımız, hepsi birlikte yaşam tarzımızı oluşturuyor. Zaman zaman benzerlikler gösterse de aslında hepimiz farklı bir yaşam tarzını sürdürüyoruz. Son dönemde sosyal medya uygulamalarının hayatımızda belirgin şekilde yer alması ile başkalarının yaşam tarzlarını daha çok takip eder olduk. Çoğu zaman imrenerek baktığımız, benimsemek istediğimiz yaşam tarzlarını takip ediyoruz. “Vay be! Ne kadar da şanslı bir kişi!” veya “Nasıl da fiyakalı bir yaşama sahip!” gibisinden yorumlara yabancı değiliz. Peki, beğeni ile takip ettiğimiz bu yaşam tarzlarını sağlık açısından hiç değerlendirdik mi? Bu yaşam tarzları çok havalı, trend ya da modaya uygun bir gösterişte olabilir. Ancak, çok takipçisi olan, beğenilen ya da imrenilen bu yaşam tarzları her zaman sağlıklı bir yaşamı temsil etmez! “Hızlı yaşa, genç öl!” sözünü hepiniz duymuşsunuzdur. İmrenilerek bakılan bazı yaşam tarzları, sağlık açısından bedel ödemeye sebep olabiliyor. Eğer tercihiniz uzun süreli, sağlıklı ve kaliteli bir yaşam ise, yaşam tarzınızın sağlıklı bir yapıya sahip olması gerekir. Yaşam tarzınızı hiç sorguladınız mı? “Yaşam tarzım ne kadar sağlıklı? Sağlıklı yaşam yolunda mı yürüyorum?” şeklinde düşüncelere kapıldınız mı? Aklımın ucundan bile geçmedi ya da sadece hastaneye yolum düştüğünde aklıma geliyor diyorsanız, öz eleştiri yapma zamanı gelmiş demektir!

Yaşam tarzınız ileride karşılaşacağınız hastalıklar ile direkt ilişkili aslında. Sağlıklı bir yaşam tarzına sahip kişiler, hastaneleri uğrak yeri yapmaz. Sağlıklı yaşam yolunda yürümek daha uzun bir ömür ile ilişkilidir. Sağlığın kıymeti sadece hastalık zamanında anlaşılmamalıdır. Önemli olan hastalıklardan uzak bir yaşam sürmektir. Hastalıkları önlemek, hastalıkları tedavi etmekten hep daha kolay olmuştur. Bu da sağlıklı bir yaşam tarzı ile mümkün olacaktır. Sağlıklı bir yaşam tarzı nasıl olmalı? Bu konuda herkesin az çok bir bilgisi olsa da uygulamaya gelince tembellik ağır basmaktadır. Hareketin faydalı olduğunu, kilonun zararlı olduğunu, üç beyazdan kaçınılması gerektiğini herkes söyler ancak bu ifadeler genellikle sözde kalır. Sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak için bu ifadeleri yaşantımıza monte etmemiz gerekir.

Aslına bakıldığında sağlıklı yaşam; hareket, kilo ve beslenmeden ibaret değildir. Uyku düzenimiz, stres yükümüz, içecek tercihlerimiz, boş zamanlarımızı değerlendirme şeklimiz gibi birçok etken yaşam tarzımızın sağlıklı olup olmamasını etkilemektedir. Sağlıklı yaşam öğelerini bir bütün olarak değerlendirmek sağlıklı yaşam yolundan sapmamayı sağlar. Yaşam tarzımızın sağlıklı olup olmadığını değerlendirmek ve sağlıklı yaşama bütünsel yaklaşmak için size kapsamlı ve bir o kadar da basit bir değerlendirme formu hazırladık.

Eğitim sistemimiz karne içerisinde yer alan dersler ve notlar üzerine kurulu olduğundan, biz de bu sağlıklı yaşam formunu karneye dönüştürdük. İlk öğretim karnesine benzeyen bu sorgulama formuna “sağlıklı yaşam karnesi” adını verdik. Bu karne içerisinde yer alan dersleri, yaşam tarzımızı belirleyen başlıklardan seçtik. Yaş, cinsiyet, genetik faktörler ya da sahip olunan hastalıklar gibi değiştirilmesi pek mümkün olmayan başlıkları bu karneye dahil etmedik. Yani bu karne içerisindeki her dersten başarılı olma şansınız olacak. Başarıyı da yaşam tarzınızdaki tercihleriniz belirleyecek. Kitabın başında sağlıklı yaşam karnesinin içerisinde yer alan bütün başlıkları sizinle paylaşacağız. Aslında bu karne daha önce ekranlarda yer verdiğimiz “Prof. Dr. Ahmet Karabulut ile Sağlık Karnesi” programında doldurduğumuz karnenin yeni versiyonu. Youtube kanalımızdan ulaşabileceğiniz bu sağlık programlarında, konuk ettiğimiz uzmanların yaşam tarzlarını sorgulamış ve sağlık karnelerini doldurarak sağlıklı yaşam notlarını öğrenmiştik.

Şimdi bu sağlıklı yaşam karnesinin daha yeni versiyonunu ilk kez sizinle bu kitapta paylaşacağız. Bu karne içerisinde yer alan ve yaşam tarzımızı etkileyen her başlığı tek tek inceleyeceğiz. Her başlığın yaşam tarzımıza olumlu ya da olumsuz etkilerini bilimsel veriler eşliğinde ve tecrübelerimize dayanarak anlatacağız. Her konu başlığını yaşam tarzımız içerisine nasıl dahil edebileceğimizi de bölümler içerisinde belirtiyor olacağız. Karne ve ders deyince akıllara tabii ki karne notu gelecektir. Biz de her başlığa önem derecesine göre bir puanlama sistemi hazırladık. Her başlıktan toplayacağınız puanlar ile “sağlıklı yaşam notu” olarak tanımladığımız genel karne notunuza ulaşmış olacaksınız.

Her bölümün sonunda kendinize nasıl puan vereceğinizi, hangi tercihlerden tam puan, hangilerinden sıfır puan alacağınızı da özet bir şekilde anlatacağız. Sağlıklı yaşam karnesinden alacağınız notun yüksek olması, daha sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olduğunuz anlamına gelecektir. Sağlıklı yaşam notunuzun düşük olması ise hayat tarzınıza sağlıklı dokunuşlar yapılması gerektiğini gösterir. Sağlıklı yaşam karnesinin yanında başarı belgelerimiz de hazır olacak. Sağlıklı yaşam karnesinden yüksek not alan kişilere başarı belgesi olarak takdir ve teşekkür belgelerimizi hazırda tutacağız. Daha düşük notlara sahip olanlara ise geçici olarak teselli veya teessüf belgeleri verip daha sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmanın ipuçlarını anlatacağız. Hedefimiz, sağlıklı yaşam karnesinde ilk dönem düşük not alan kişilerin, sonraki dönemde notlarını yükseltip başarı belgesi kazanmaları olacaktır. Bir başlıktan düşük not almak, üzüntü ve korkuya kapılmak anlamına gelmemelidir. Bu durum bizim için bir motivasyon kaynağı olmalı ve takip eden süre içerisinde notumuzu yükseltmek için çaba sarf etmeliyiz. Her başlıktan tam puan alamamış olsanız da başlıkları puansız kapatmamak sağlığınıza vereceğiniz değeri gösterecektir. Sağlıklı yaşam karnesi ile yaşam tarzımızı değerlendirirken belirli periyotlar seçebiliriz. Günlük, haftalık, aylık, yıllık değerlendirmeler yapabiliriz. Yüksek sağlıklı yaşam notumuzu ne kadar uzun süre muhafaza edersek, o oranda sağlıklı kalırız. Düşük not alanlar için de müjdemiz var. Sağlıklı yaşam karnesinden düşük not almanız hemen hasta olacağınız anlamına gelmiyor. Yaşam tarzınızda alacağınız basit tedbirler ile daha sağlıklı bir yaşam yolunda yürüyüşünüzü sürdürebilirsiniz. Bu kitapta ele aldığımız başlıklar sağlıklı yaşam için en ön planda dikkat edilmesi gereken konu başlıklarını kapsıyor. Kitap içerisinde yer almayan ancak puanlamaya dahil etmek istediğiniz başlıklar için de size kanaat notu başlığı altında bonus bir bölüm hazırladık. Bu başlıktan kendinize puan vererek toplam puanınızı artırabilirsiniz.

O halde kendimize şu soruyu sorma zamanı geldi: “Yaşam tarzım kaç puan?” Bunu öğrenmenin yolu öncelikle kitaptaki konu başlıklarını okumak ve sonrasında da sağlıklı yaşam karnesi üzerinden kendinize puan vermekle olacaktır. Karne üzerinden alacağınız toplam notu bir hekimle değerlendirmek sağlıklı yaşam yolunda uzun süre yürümenizi sağlayacaktır. Bu kitap, içerik olarak sağlıklı yaşamı anlatan bir kılavuz niteliğinde hazırlanmıştır. Yaşam tarzını sağlıklı hale getirmek için bir başucu kitabı arayanlar, bu kitabı dikkatlice okumalı. Bu kitaptan olumlu katkı alan, yaşam tarzını sağlıklı yöne çeviren kişilerin tecrübelerini paylaşması, sağlıklı yaşama olumlu katkı sağlayacaktır. Sağlıklı yaşam karnesi içerisinde yer alan her başlık ve puanlama için bizlere #kalbinisev ve #yaşamtarzınızkaçpuan etiketleri ile sosyal medya hesaplarımız üzerinden rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Sağlıklı yaşam notunuz yüksek, sağlıklı ve uzun ömürlü bir yaşam diliyorum.

…