Birazoku

Kesinlik Üzerine, Wittgenstein’ın Tractatus ve Felsefi Soruşturmalar’ıyla birlikte üç önemli kitabından biridir. Bu kitap, Kant’ın Saf Aklın Eleştirisi’nden bu yana epistemolojiye yapılmış en büyük katkı olmanın yanı sıra Wittgenstein’ın Descartes’ın kuşkuculuğuna cevabıdır. Descartes’ın yöntemi, kaya gibi sağlam bir kesinliğe, yani kuşku götürmez bir hakikate ulaşana dek her şeyden kuşkulanmaktan ibaretti. Wittgenstein ise kuşkuyu formüle edebilmemiz için bazı temel kesinliklerin olması gerektiğini, bu kesinliklerin bilginin konusu değil temeli olduğunu savunuyor.

İngiliz filozof G. E. Moore’la daimi bir tartışma içerisinde yol alan bu metinleri okumak, okura kesinlik, bilme, kuşku, inanç ve öğrenme kavramlarına dair yeni bir bakış sunuyor. Wittgenstein’ın çalışma ortamına girme ve onun sürekli gelişim hâlinde olan, hep yenilenen düşüncelerini izleme fırsatı veriyor.

Bu değerli çalışmayı, Georg Henrik von Wright’ın, Wittgenstein biyografisi ve kitap üzerine değerlendirmeleriyle birlikte sunuyoruz.

İçindekiler
Çeviri Üzerine 11
Önsöz 12
Kesinlik Üzerine 15
Ekler
1
Wıttgensteın’ın Biyografisi 113
2
Kesinliklerin Öğrenilmesi 135
3
Wıttgensteın ve Psikolojik Kesinlik 144
Dizin 175

Çeviri Üzerine

Bu çeviriyi dokuz yıl önce tamamlamıştım. Çalışmalarımı dil felsefesine yoğunlaştırdığımdan, yayınlamayı ertelemiştim. Şimdi yayınlama imkânı bulabildim. Çevirimi yeniden gözden geçirme gereği duydum. Çünkü dil felsefelerim sayesinde çeviri ilkeleri konusunda önemli değişiklikler yaptım. Önceden merkeze hedef dilin imkânlarını koyuyordum. Dilin şaşırtacak kadar nüanslar içerdiğini ve bunların asla feda edilemeyeceklerini, dil felsefesi sayesinde fark ettim. Bu konuda Searle’ün ‘ifade edilebilirlik ilkesi’nin belirleyici bir rol oynadığını da açıkça söylemeliyim. Bu ilke şudur: “Yazar bu cümleyi başka türlü kurabileceği hâlde, böyle kurmayı istemiştir. Bu nedenle yazarın kurduğu cümle biçimi anlama problemi çıkarmıyorsa olduğu gibi korunmalıdır.” Bütün bunlar, kaynak dil ve hedef dil arasında bir denge kurmanın doğru olduğu düşüncesini uyandırdı. O nedenle çeviriyi yeni birikimim ışığında yeniden kontrol ettim. Sonuç olarak yazarın düşüncesini olabildiğince yansıtmaya gayret ettim. Almanca ve İngilizce metinlerle tüm metin karşılaştırıldı ve Ekler kısmına kesinlik üzerine çeşitli makaleler eklendi. Wittgenstein’la ilk kez tanışacak okur, dilerse ilk iki makale ile kitaba başlayabilir.

Çeviriyi İngilizceden kontrol eden Ali Dildehan Özcan’a, FOL Kitap editörü Ebubekir Demir’e ve redaktör Ecem Yıldız’a teşekkür ederim.

Zeki Özcan 2022

….