5 perde – KİŞİLER
Julıus Caesar
Octavıus Caesar
Marcus Antonıus Caesar’dan sonra başa geçen üçler
M. Aemılıus Lepıdus
Cıcero
Publıus Senatörler
Popılıus Lena
Marcus Brutus
Cassıus
Casca
Trebonıus
Lıgarıus Caesar’a karşı birleşenler
Decıus Brutus
Metellus Cımber
Cınna
Flavıus
Marullus Halk yargıçları
Artemıdorus, Knidoslu bir filozof
Bir kâhin
Cınna, Bir şair
Messala
Lucılıus
Tıtınıus
Cato, Genç Brutus’la Cassius’un dostları
Volumnıus
Bir başka şair
VarroClıtus
Claudıus
Strato Brutus’un adamları
Lucıus
Dardanıus
Pındarus, Cassius’un adamı
Calpurnıa, Caesar’ın karısı
Portıa, Brutus’un karısı
Yurttaşlar, senatörler, askerler
***
Perde I
SAHNE I
Roma’da bir sokak. Flavius, Marullus ve bir sürü yurttaş girerler.
flavıus
Savulun burdan, aylaklar! Haydi işinize!
Bayram mı var? Ne oluyor? Bilmiyor musunuz ki siz,
Bir iş günü, işçi kılığınıza girmeden
Dolaşamazsınız ortada? Sen söyle, işin ne senin?
birinci yurttaş
Ben mi? Marangozum.
marullus
Hani meşin önlüğün? Hani cetvelin öyleyse?
Nedir bu kılığın? Ya sen? Senin işin ne?
ikinci yurttaş
Doğrusu, bayım, güzel iştir benimki,
İnsanları ben yürütürüm diyebilirsiniz.
marullus
Zanaatın nedir? Doğru dürüst karşılık ver.
ikinci yurttaş
Benim zanaatımda kimseye kötülük etmeden herkese pençe vurabilir insan.
marullus
İşin ne senin, aşağılık herif, işin ne senin?
ikinci yurttaş
Aman yırtınmayın böyle, sayın bay.
Hoş, bir yeriniz yırtılırsa dikebilirim ya!
marullus
Bu da ne demek oluyor? Neyimi dikermişin, edepsiz
herif?
ikinci yurttaş
Pabuçlarınızı canım.
marullus
Ha, eskicisin demek?
ikinci yurttaş
Doğrusu, bayım, benim bütün hayatım bizim demektir. Benim işim şununla bununla değil hep bizimledir. Ben pabuçların cerrahıyım açıkçası, ölümlerden kurtarırım onları. Öküz derisi üstünde yürüyenlerin hepsi benim elime düşer.
flavıus
Anladık, ama niçin dükkânında değilsin bugün?
Ne diye dolaştırıyorsun bu adamları sokaklarda?
ikinci yurttaş
Pabuçları eskisin de bizim dükkânın işi artsın diye. Ama, daha doğrusunu isterseniz, Caesar’ı görmek ve şerefine bayram etmek için bıraktık işleri bugün.
marullus
Niçin bayram edecekmişsiniz?
Hangi zaferle yurda dönüyor bugün?
Hangi kralları vergiye bağlamış da
Getiriyor Roma’ya arabasının ardı sıra?
Sizi gidi katı yürekli herifler sizi,
Sizi gidi kaya parçaları, taş yığınları,
Cansız kütüklerden daha duygusuz yaratıklar,
Zalim çocukları Roma’nın,
Pompeius’u hiç tanımadınız, görmediniz mi siz?
Siz değil miydiniz surlara, mazgallara üşüşen,
Kulelere, damlara, bacalara tırmanan,
Çocuklarınız kucağınızda
Akşamlara dek sabırla bekleyenler görmek için
Koca Pompeius’un Roma sokaklarından geçtiğini?
Siz değil miydiniz, daha arabası görünür görünmez
Hep bir ağızdan bağrışarak
Tiber nehrinin derin oyuklu kıyılarını
Yankılara boğup zangır zangır titretenler?
Öyleyken bugün yine siz giyinmiş kuşanmış
Düğün bayram ediyorsunuz öyle mi?
Çiçekler saçıyorsunuz yollarına
Pompeius’un kanı üstünde zafer yürüyüşü yapanın!
Dağılın!
Koşun evlerinize, diz çöküp yalvarın tanrılara
Durdursunlar diye bir an önce
Bu nankörlüğünüz üstüne yağdı yağacak belayı.
flavıus
Gidin, gidin, sevgili yurttaşlarım,
Bu suçunuzu yıkamak için gidin, toplayın
Bütün fakir fukara kader ortaklarınızı;
Getirin, hepsini Tiber kıyılarına
Ağlayın, gözyaşlarınız taşırsın suları
En yüksek yamaçların başına dek.
Halk çıkar.
Bak nasıl gevşiyor aşağılık mayaları;
Sıvışıp gidiyor hepsi süklüm püklüm.
Sen bu yoldan Kapitol’e doğru in,
Ben şurdan gideyim.
Heykeller üzerinde çelenkler görürsen
Kaldır at hepsini.
marullus
Yapabilir miyiz bunu?
Luperkus bayramı da var bugün, biliyorsun.
flavıus
Ne bayramı olursa olsun;
Caesar’ın astığı hiçbir çelenk
Kalmasın heykellerin üstünde.
Ben sokaklara girip halkı dağıtacağım.
Sen de kalabalık gördüğün yerde öyle yap.
Caesar’ın kanatlarında büyüyen tüyleri
Yolalım ki böyle yolabildiğimiz kadar
Fazla yükseklere uçamasın alabildiğine:
Yoksa insanüstü yüceliklere ulaşıp
Bir köle korkaklığı içinde yaşatır bizi.
SAHNE II
Caesar, Antonius, Calpurnia, Portia, Decius, Cicero, Brutus, Cassius, Casca girerler. Arkalarında halk, halk arasında bir kâhin vardır. Tören müziği duyulur.
caesar
Calpurnia!
casca
Hey, susun! Caesar konuşuyor!
caesar
Calpurnia!
Müzik kesilir.
calpurnıa
Burdayım, efendimiz.
caesar
Antonius koşuya girdiği zaman
Yolu üstünde dur. Antonius!
antonıus
Buyur, yüce Caesar.
caesar
Koşarken Calpurnia’ya çarpmayı unutma.
Atalarımızın dediğine göre, kutsal yarışta
Kısır bir kadına sürtünmek
Verimsizlik büyülerini bozarmış.
antonıus
Unutmam, Caesar “Şunu yap” dedi mi
Yapılmış demektir o.
caesar
Haydi, törenin hiçbir eksiği kalmamalı.
Müzik yeniden başlar.
kâhin
Caesar!
caesar
Ha! Kim çağırıyor beni?
casca
Kesin bütün gürültüyü. Susalım yine.
Müzik durur.
caesar
Kim o beni çağıran kalabalığın içinden?
Biri bağırdı bütün müziği bastırıp
Caesar diye. Konuş. Caesar durdu dinliyor seni.
kâhinAyın on beşlerinden sakın.[1]
caesar
Kim oluyor bu adam?
brutus
Bir kâhin ayın on beşlerinden sakının diyor.
caesar
Getirin önüme şunu; yüzünü göreyim.
casca
Hey ahbap! Çık kalabalıktan;
Kaldır gözlerini Caesar’a.
caesar
Ne diyorsun bana? Söyle bir daha.
kâhin
Ayın on beşlerinden sakın.
caesar
Ne sayıklıyor bu adam! Bırakın gidelim. Yürüyün.